PODNIESIENIE JAKOŚCI KSZTAŁCENIA AKADEMICKIEGO W ZAKRESIE GEODEZY]NEGO URZĄDZANIA OBSZARÓW WIEJSKICH W OPARCIU O DOŚWIADCZENIA PRAKTYKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO BAWARII PRACA ZBIOROWA POD REDAKCIĄ |ACKA M. PI|ANOWSKIEGO
Rys. 19. Mapa hydrograficzna Polski (źródło: www.gislab.ar.wroc.pl)
Wykonawcą i administratorem bazy danych jest Główny Urząd Geodezji i Kartografii. Tematyczne warstwy mapy obejmują informację o topograficznych działach wodnych, wodach powierzchniowych i podziemnych, wypływach wód podziemnych, przepuszczalności gruntu, obiektach gospodarki wodnej oraz punktach pomiarów hydrometeorologicznych. Mapa hydrograficzna Polski może stanowić podstawę do interpretacji zagadnień obiegu wody, zasobności i bilansu wodnego oraz sposobu użytkowania i ochrony zasobów wodnych. Dostarcza również cennych informacji o obiektach wodnych, procesach hydrologicznych oraz strukturze i stanie zlewni.
Znajomość obszarów które w wyniku powodzi mogą zostać zalane jest podstawą działań z zakresu ochrony przeciwpowodziowej. Wykorzystanie nowoczesnych technologii GIS zapewnia szybkie przetwarzanie danych i prognozowanie zasięgu oraz potencjalnych skutków wystąpienia powodzi. Głównym elementem systemu osłony przeciwpowodziowej jest monitoring hydrologiczno-meteorologiczny oraz poprawny model symulacyjny. Opracowanie takiego modelu wymaga zgromadzenia informacji o ukształtowaniu rzeźby terenu (cyfrowy model terenu) i parametrach hydrologicznych. Prognozowanie powodziowe wymaga budowy systemu GIS o ściśle sprecyzowanej funkcjonalności, rozszerzonej o modelowanie hydrodynamiczne oraz zgromadzenia danych sytuacyjno-wysokościowych o bardzo dużej precyzji. W wyniku analiz GIS możliwe jest opracowanie w stosunkowo szybkim czasie map zagrożeń i zagospodarowania powodziowego, określenie stref zagrożenia powodziowego, wyznaczenie głębokości zalewu, identyfikowanie zagrożonych obiektów. Możliwość przeprowadzenia symulacji jeszcze przed wystąpieniem powodzi pozwala na przeanalizowanie scenariuszy powodziowych i sporządzenie studium ochrony przeciwpowodziowej, a także wykonanie profilaktycznych prac zabezpieczających i opracowanie optymalnych akcji ewakuacyjnych i ratunkowych.
System Ewidencji Działek Rolnych (LPIS).
Jednym z największych geodezyjnych przedsięwzięć ostatniego dziesięciolecia była budowa Systemu Identyfikacji Działek Rolnych (LPIS, Land Parcel Identification System) przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w ramach programu IACS. Jego celem jest jednoznaczna dla całego kraju identyfikacja i określenie położenia deklarowanych przez rolników działek rolnych, a także kontrola prawidłowości zadeklarowanych powierzchni upraw tj. sprawdzenie uprawnień do dopłat. System ten odgrywa kluczową rolę w procesie przyznawania polskim rolnikom dopłat z Unii Europejskiej. Projekt LPIS obejmował wykonanie wektorowej mapy obszaru całego kraju zawierającej: granice działek ewidencyjnych, kontury użytków, kontury klasyfikacyjne oraz wektorową warstwę tak zwanych pól zagospodarowania. Do zbudowania bazy niezbędne było również opracowanie cyfrowej ortofotomapy kraju, która miała między innymi umożliwiać identyfikację pól zagospodarowania. W finalnej postaci LPIS, zgodnie z wytycznymi unijnymi, stał się systemem możliwym do eksploatacji w technologii GIS [Orlińska 2004]. Zaletą systemu GIS jest również możliwość pomiaru powierzchni uprawnionych do dopłat na mapie i ortofotomapie w systemie. Takie podejście pozwala na identyfikację przyczyn zaistniałych rozbieżności oraz rozwiązanie problemów wynikających z weryfikacji danych z wniosku z danymi zawartymi w systemie bezpośrednio u źródła. Technologie systemów informacji geograficznej dają agencjom płatniczym szerokie możliwości wytwarzania informacji niezbędnej do wspomagania decyzji
52