3784495476

Humanitaryzacja konfliktów zbrojnych na morzu

6.2. KATEGORIE OKRĘTÓW KTÓRYCH NIE MOŻNA ATAKOWAĆ

Zgodnie z zasadą rozróżnienia, nie każdy obiekt można stać się przedmiotem legalnego ataku. Podręcznik z San Remo zawiera listę kategorii okrętów (Zasada 47), które nie mogą być atakowane (pod warunkiem spełnienia przez nie pewnych warunków). Warto w tym kontekście zwrócić uwagę, że Podręcznik z San Remo oddzielnie traktuję kwestię możliwości zajęcia statku. Tej materii poświęcona jest inna reguła Podręcznika, ze zmodyfikowaną listą okrętów (Zasada 136).

Zasada 47 Podręcznika z San Remo zawiera następującą listę statków:

—    Statki szpitalne;

—    Małe statki wykorzystywane do poszukiwań nadbrzeżnych i inne statki wykorzystywane do transportów medycznych;

—    Okręty, którym przyznano prawo bezpiecznego przepływu na mocy dwustronnych umów między państwami - stronami konfliktu, włączając w to: statki transportujące jeńców wojennych lub prowadzące misje humanitarne;

—    Okręty transportujące dobra kulturowe o specjalnej wartości;

—    Cywilne statki pasażerskie transportujące cywilów;

—    Okręty wykonujące religijne, naukowe i niewojskowe oraz filantropijne misje. Statki zbierające dane naukowe, które mogą mieć zastosowanie wojskowe, nie są objęte wyłączeniem;

—    Małe, przybrzeżne statki rybackie używane do lokalnego handlu. Są one jednak zobowiązane do przestrzegania zasad określonych przez dowódców wojskowych stron wojujących oraz do poddania się inspekcjom;

—    Statki zaprojektowane lub zaadaptowane specjalnie do zwalczania zanieczyszczenia środowiska morskiego;

—    Statki, które się poddały;

—    Szalupy i łodzie ratunkowe.

Warto już na tym etapie rozważań wskazać, że wyłączenie powyższych kategorii statków z celów, które mogą być przedmiotem legalnego ataku, wiąże się z funkcją, którą one pełnią podczas morskich konfliktów zbrojnych. W przeważającej mierze są to bowiem statki wykonujące szeroko rozumianą działalność humanitarną, służącą kombatantom czy ludności cywilnej.

345