3784495474

numanitaryzacja konfliktów zbrojnych na morzu

Ten Podręcznik nie rozstrzyga więc, czy państwo w ogóle jest upoważnione do spowodowania częściowej lub całkowitej kapitulacji przeciwnika, tę kwestię pozostawiając normom ius ad bellum. W Zasadzie 4 Podręcznika z San Remo przyjęto jednak inne rozwiązanie, poddając omawianą kwestię zasadom konieczności i proporcjonalności. Innymi słowy, dążenie do kapitulacji przeciwnika nie zawsze będzie uzasadnione. Potwierdza ten wniosek Zasada 5, zgodnie z którą:

To, jak daleko państwo może się posunąć w swoich działaniach militarnych zależy od intensywności i skali ataku zbrojnego za który przeciwnik jest odpowiedzialny oraz od powagi zaistniałej groźby.

Zgodnie z ideą przyjętą w Podręczniku z San Remo, w szczególnych i wyjątkowych okolicznościach, działania państwa w konflikcie morskim będą mogły prowadzić do kapitulacji przeciwnika. Będzie to jednak zależało od oceny, czy takie działanie byłoby konieczne i proporcjonalne (te zasady bowiem należą do norm ius in belló). Warto też podkreślić, że cześć ekspertów uznała, iż współcześnie państwa w ogóle nie mogą dążyć do całkowitej kapitulacji przeciwnika⁴⁶.

6. WYBRANE UREGULOWANIA DOTYCZĄCE DOZWOLONYCH CELÓW W KONFLIKCIE ZBROJNYM

6.1.ZASADA ROZRÓŻNIENIA

Kluczową normą odnoszącą się do problematyki dozwolonych celów w konflikcie zbrojnym jest zasada rozróżnienia. Cytowane już powyżej studium MKCK dotyczące międzynarodowego prawa humanitarnego, jako pierwszą normę prawa zwyczajowego wskazuje właśnie tę zasadę⁴⁷. Obecnie jest ona skody-fikowana w art. 48 Protokołu I z 1977 r.:

⁴⁶    L. Doswald-Beck (red.), San Remo Manuał..., s. 78.

⁴⁷    Strony konfliktu powinny zawsze rozróżniać osoby cywilne i kombatantów. Ataki mogę być kierowane jedynie przeciwko kombatantom. Ataków nie wolno kierować przeciwko osobom cywilnym. J.-M. Henckaerts, L. Doswald-Beck (red.), op. cit., s. 3 i n.

343