222
M. Gierszewska, W. Kwiatkowska, M. Każmierczak, E. Mieczkowska, G. Gebuza
Europejskiej (Wielka Brytania, Niemcy czy Holandia), organizacja naszej służby zdrowia oraz system ubezpieczeń społecznych i refundacji świadczeń zdrowotnych nie zapewniają prawidłowej opieki rodzinom decydującym się na takie rozwiązanie ciąży. Mimo to około 3% dzieci rodzi się w Polsce poza szpitalem. Idea porodów domowych powstała w połowie lat osiemdziesiątych, gdy polskie szpitale były miejscami mało przyjaznymi dla porodów, wówczas wiele kobiet decydowało się na urodzenie dziecka poza szpitalem. Mimo iż dzisiejsze porodówki uległy diametralnej poprawie i są przyjazne porodom rodzinnym, to ludzie wybierający dom jako miejsce rozwiązania ciąży kierują się już zupełnie innymi pobudkami [7].
Świadomość współczesnych kobiet - kobiety będące w ciąży i przygotowujące się do porodu, marzą o porodzie fizjologicznym, normalnym bez powikłań. Coraz więcej z nich uczęszcza do szkoły rodzenia i decyduje się na opiekę prywatnej położnej. Lecz niestety w Polsce rola położnej nie jest jeszcze tak powszechnie znana. Nie wszyscy wiedzą, jakie ma kompetencje zawodowe, wynikające z ustawy o zawodach pielęgniarek i położnych. Wśród społeczeństwa cały czas przeważa opinia, że to lekarz sprawuje opiekę nad rodzącą, a położna jest tylko do pomocy. Kobiety ze zdziwieniem dowiadują się, że położne mogą samodzielnie prowadzić ciążę, poród oraz sprawować opiekę w połogu nad matką i dzieckiem [7]. Taki stan rzeczy związany jest bezpośrednio z trwającą od lat medykalizacją porodów, która nastąpiła w latach siedemdziesiątych. Przez to ciąża i poród kojarzą się kobietom z chorobą. Większość z nich, gdy dowiaduje się, że jestw ciąży, od razu przechodzi na zwolnienia chorobowe. Alternatywą dla tak zmedykalizowanego porodu w szpitalu są porody rodzinne i domowe. Niestety niewiele jest publikacji analizujących dane dotyczące takich porodów, a większość z nich opisuje i łączy zaplanowane porody z udziałem wykwalifikowanej położnej wraz z nagłymi porodami odbywającymi się bez udziału wykwalifikowanej asysty. Przez takie ukazanie porodów pozaszpital-nych kobiety ciężarne mają ukazany zafałszowany obraz odnośnie bezpieczeństwa porodów domowych oraz kompetencji zawodowych położnych.
Motywy wyboru domu jako miejsca porodu - bardzo duży wpływ na decyzję o porodzie domowym ma holistyczna opieka nad matką i dzieckiem, jaką roztacza położna. Kobiety odczuwają silną potrzebę pozostania w środowisku dla siebie znanym, w którym czują się bezpiecznie, chcą mieć wpływ na przebieg porodu i uniknąć często niepotrzebnej medykalizacji i sztywnych procedur medycznych [7].
Większość kobiet decydujących się na poród w domu kieruje się następującymi zasadami:
• rodząca kobieta jest w danym momencie najważniejsza, jest u siebie w domu i decyduje o tym co chce
robić;
• dziecko rodzi się w warunkach, jakie wybierze matka uważając je za najbardziej komfortowe, bez ostrego światła, krzyku i niepotrzebnych osób dookoła;
• w domu położna jest tylko dla rodzącej i może w pełni się nią zająć nie martwiąc się o inne pacjentki;
• położna i rodząca znają się dużo wcześniej przed porodem, dzięki temu położna zna oczekiwania i zachowania swojej pacjentki, a kobieta czuje się bardziej swobodnie;
• procedury medyczne są ograniczane do minimum, rzadko dochodzi do nacięcia krocza, pęcherz płodowy może być zachowany do samego końca porodu;
• flora bakteryjna jest bezpieczniejsza dla matki i dziecka od tej, która panuje w szpitalu;
• poród w domu jest wydarzeniem rodzinnym, nikt nie przeszkadza rodzicom, z kobietą są cały czas bliskie jej osoby, a dziecko po porodzie jest cały czas przy niej;
• kobieta rodząc w domu nie zmienia się z bycia żoną i matką w pacjentkę, a sam poród wpisany zostaje w naturalne życie członków rodziny;
• taki poród daje kobiecie, ogromne poczucie siły, jest ona w stanie przekonać się o swojej samodzielności, wydając na świat dziecko, bez zbędnych ingerencji medycznych;
• osoba towarzysząca, nie krępuje się, gdyż wszystko odbywa się w otoczeniu dobrze znanym obojgu, nie ma poczucia, że musi chronić swoją partnerkę przed obcymi osobami. Może swobodnie okazywać jej uczucia i razem z nią swobodnie przeżywać cud narodzin [8].
Rodziny wybierające dom jako miejsce porodu wiedzą, że w każdej chwili na własne życzenie mogą przenieść się z domu do szpitala. Nikt nie narzuca im swojej woli ani nie mówi, co mają robić w danej chwili, podejmują sami decyzję o tym, jak i gdzie chcą ukończyć ciążę.
Zalety i korzyści porodów domowych - poród w domu różni się tym od porodu szpitalnego, że unika się w nim niepotrzebnych ingerencji medycznych oraz farmakologicznych, a jeżeli są potrzebne, sprowadza się je do niezbędnego minimum.
Kobieta w domu czuje się rozluźniona i bezpieczna, otacza ją wszystko co zna i jest dla niej ważne. Poród odbywa się w spokojnej, intymnej atmosferze. To kobieta decyduje, co chce w danej chwili robić, nikt nie narzuca jej swojego zdania oraz nie ucisza, gdy ma ochotę krzyczeć podczas skurczów - jest panią sytuacji. Również dla rodzącego się dziecka, dom jest lepszym miejscem porodu, nikt nie świeci dziecku prosto w oczy ostrym światłem, po porodzie nie klepie się go tylko dlatego, że za cicho zapłakał, nie krzyczy się nad dzieckiem, aby podać jego stan wg pkt Apgar czy pleć - panuje cisza, skupienie i radość. W domu wszystko ma swój czas.
Wielu przeciwników porodów domowych, jako priorytetowy argument przedstawia fakt, że jest on niebezpiecz-