3784501538

Analiza koncentracji sektora bankowego w Polsce w latach 1994-2003    11

neutralności stopnia koncentracji sektora bankowego na natężenie konkurencji w nim panującej. Na podstawie analiz empirycznych autorzy Claessens, Laeven (2003); Gelos, Roldos (2002); Hempell (2001) stwierdzili, iż nie ma jednoznacznych związków pomiędzy stopniem koncentracji systemu a poziomem konkurencji. Również w rodzimych pracach M. Pawłowskiej („Bank i Kredyt” listopad-gru-dzień 2003, s. 51-59; czerwiec 2004, s. 59-66) autorka używając w analizie metody deterministycznej DEA (Data Enuelopment Analysis) przestawia następujące wnioski:

1)    wynik analizy polskiego sektora bankowego na postawie interpretacji poziomu statystyki H Panzara-Rosse’a, ogólnie przyjętej miary do określania rodzaju konkurencji na rynku bankowym, wskazał na konkurencję monopolistyczną, tj. model charakteryzujący się tym, iż wielu producentów oferuje zróżnicowane produkty, a uczestnicy konkurencji monopolistycznej dążą do wyróżnienia swoich produktów, utrzymując w ten sposób wysoki poziom konkurencji;

2)    nie ma istotnej statystycznie różnicy w poziomie konkurencji w sektorze bankowym w okresie 1997-1999 i 2000-2002, kiedy to sektor uległ znacznej konsolidacji. Innymi słowy, proces konsolidacji miał neutralny wpływ na poziom konkurencji.

Prześledźmy zatem teorię funkcjonowania rynku według kryterium ilości sprzedawców. Wyróżnia się tu trzy podstawowe formy rynku: polipol, oligopol i monopol, na których obowiązują niejako inne reguły konkurencji i gry ekonomicznej.

Tabela 1. Struktura polskiego sektora bankowego wg sumy aktywów w 2002 roku

Liczba banków	Udział procentowy w aktywach sektora
59 (Sektor bankowy)	100
4	50,7
6	62,4
10	81,2
20	90,2

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych NBP i sprawozdań finansowych banków.

W Polsce mamy do czynienia z niesymetryczną strukturą podmiotową rynku usług bankowych, tzn. jeden, dwóch lub trzech „sprzedawców” posiada dominujący udział w rynku, natomiast kilkudziesięciu pozostałych resztę, tak jak pokazano w tabeli 1. W polskim systemie bankowym w „rękach” czterech największych banków komercyjnych w 2002 roku (PKO BR PeKaO S.A., BPH PBK,