kształtu wychowawczego, we wszelkich dziedzinach życia. W zakresie wychowania moralnego Komisja wprowadziła podręczniki oparte na etyce niezależnej od różnych systemów religijnych, które w sposób przekonujący wpłynęło na przemiany w Rzeczypospolitej. Do wielkich osiągnięć należy także zaliczyć podwyższenie jakości kształcenia poprzez wprowadzenie nowych podręczników oraz nowoczesnych postulatów metodycznych opartych na psychologii rozwojowej. W zakresie dydaktyki położono szczególny nacisk na metodę poglądową oraz zaopatrzenie szkół w pomoce dydaktyczne, liczne gabinety i biblioteki. Dzięki licznym ustawom i projektom wzrosła też rola i godność nauczyciela, który był odpowiedzialny za edukację patriotyczną młodego pokolenia. Sprzyjał temu postulat rozwoju gospodarki i kultury narodowej poprzez przygotowanie zawodowe młodzieży, wiążąc naukę z życiem. Do ważnych osiągnięć należy też reforma szkolnictwa wyższego, które stało się skupiskiem rozwoju nowożytnej nauki, a w okresie zaborów źródłem podtrzymywania kultury polskiej.
Dzięki staraniom wielu polskich historyków nauki i wychowania, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej przyjął projekt obchodów 240. rocznicy powołania Komisji Edukacji Narodowej. Uroczystość ta zaowocowała nowymi badaniami w tej dziedzinie, które zaprezentowano na Zjeździe Pedagogicznym w Gdańsku, licznych konferencjach, kongresach, seminariach i wystawach naukowych. Obchody te pobudziły umysły naukowców do nowych refleksji historyczno-pedagogicznych inspirując nas do przeprowadzenia współczesnych reform oświatowych. Działalność Komisji zmusza do refleksji, aby grono najlepszych decydentów pedagogicznych było odpowiedzialnych za współczesne reformy oświatowe. Autor tego szkicu ma wielką nadzieję, że badania te zainspirują i do 2023 roku (250 lat) zaowocują gruntowną reformą edukacyjną w nieustannym dialogu pedagogów z Ministerstwem Edukacji, która w tym celu została powołana, aby budować nowy system oparty na doświadczeniu.
Summary
The author shows that by the unanimous decision of Polish Senate the 2013 year was declared as a Year of the Commission of National Education to celebrate the 240th anniversary of its foundation and great merits. This jubilee forces to reflect about this great event at the cards of polish history. In 1773 happened the partition of the country, what forced to create first in worlds and polish history 2013; State office of education. Created by the Sejm at 14th of October in 1773 the Commission of National Education was a work of the brightest minds of Polish Republic, which unveil their enormous patriotism and civic concern.
Key words: Commission of National Education, educational reform, history of humanities, Society for Elementary Books
20