plik


ÿþWyzwolenie KL Auschwitz-Birkenau Obóz KL Auschwitz-Birkenau wyzwoliBa 27 stycznia 60. Armia 1 Frontu UkraiDskiego Armii Czerwonej. Kilka miesicy wcze[niej hitlerowcy rozpoczli likwidowanie obozu - wywo|c wizniów, mienie ofiar, cze[ baraków i rozbierajc krematoria. 10 dni przed wyzwoleniem w "marszu [mierci" wyprowadzono 56.000 wizniów. W oswobodzonym obozie odnaleziono 7.000 wycieDczonych wizniów. Z pomoc przyszBy im radzieckie sBu|by medyczne, Polski Czerwony Krzy| i ochotnicy z okolicy. Przed wyzwoleniem Kiedy na przeBomie lipca i sierpnia 1944 roku Armia Czerwona stanBa na linii WisBa - WisBoka, wBadze niemieckie zaczBy zastanawia si nad tym, co zrobi z obozem w Auschwitz. Do listopada 1944 roku kontynuowano zagBad {ydów w komorach gazowych. W tym samym czasie wymordowano wikszo[ wizniów zatrudnionych przy obsBudze krematoriów. W sierpniu 1944 rozpoczto akcj wywo|enia w gBb Rzeszy wizniów - gBównie Polaków, Rosjan i Czechów. ObjBa ona okoBo 65 tysicy osób, którzy zostali zatrudnieni w zakBadach zbrojeniowych w Górach Harzu w Austrii. Na przeBomie 1944/45 zaprzestano rozbudowy Auschwitz i Birkenau, kontynuowano jednak rozbudow podobozów zewntrznych. W tym samym czasie w Birkenau rozebrano kilkadziesit drewnianych baraków, które wywieziono w gBb Rzeszy. 25 listopada 1944 Auschwitz II- Birkenau wBczono do obozu macierzystego Auschwitz I. Masowo wywo|ono mienie ofiar zagBady (od 1 grudnia 1944 do 15 stycznia 1945 przygotowano np. do wywiezienia 514.643 sztuki bielizny). Masowo niszczono dowody zbrodni - przede wszystkim imienne wykazy {ydów deportowanych do Auschwitz oraz doBy zawierajce prochy ludzkie. Rozebrano do fundamentów krematorium IV, zniszczone podczas buntu Sonderkommando. Zgodnie z rozkazem Himmlera, do wysadzenia przygotowane zostaBy pozostaBe trzy krematoria. Krematorium V pozostawiono w gotowo[ci a| do poBowy stycznia 1945 roku, kiedy to dowódca SS i policji we WrocBawiu SS-Obergruppenführer Schmauser wydaB rozkaz o ewakuacji wizniów. 17 stycznia 1945 roku w Auschwitz odbyB si ostatni apel. W pieszych kolumnach wyprowadzono z obozu okoBo 56.000 wizniów ("marsz [mierci"). Poprowadzono ich na zachód, przez Górny i Dolny Zlsk. 23 stycznia transportem kolejowym wywieziono 2.200 osób z podobozów w ZwitochBowicach i Siemianowicach. Podczas drogi strzelano do najsBabszych, opózniajcych marsz, oraz do tych, którzy chcieli zbiec. W WodzisBawiu i Gliwicach zamieniano kolumny piesze na transporty kolejowe. Wizniów przewo|ono otwartymi wagonami, nie dajc im jedzenia ani wody. DochodziBo do masowych egzekucji. W Leszczynach-Rzdówce koBo Rybnika pocig zatrzymano, a wizniom kazano i[ dalej pieszo. Tych, którzy nie byli w stanie i[ dalej, zastrzelono na miejscu - na miejscu znaleziono potem 288 zwBok. 22 stycznia 1945 roku wysadzono krematoria II i III. 26 stycznia - krematorium V. 23 stycznia spalono "Kanad", czyli magazyny z mieniem po ofiarach. W obozie przebywaBo 1 w tym czasie ok. 9.000 osób, gBównie chorych. Mieli zosta zgBadzeni jako [wiadkowie zbrodni. W ostatnich dniach istnienia Auschwitz esesmani zabili 700 osób. ZaBoga obozu zaczBa opuszcza posterunki. Wyzwolenie Lewym brzegiem WisBy od strony Krakowa nacieraBa 60. Armia 1. Frontu UkraiDskiego. W wyzwoleniu Auschwitz wziBy udziaB cztery dywizje piechoty. W sobot 27 stycznia 1945 roku pierwsi |oBnierze pojawili si na terenie Monowitz. Po poBudniu weszli do obozu macierzystego (pokonujc opór wycofujcych si Niemców) i do Birkenau. Znalezli tam okoBo 7.000 wizniów (w[ród nich byli m.in.: Henri Limousin, profesor anatomii patologicznej Uniwersytetu w Clermont Ferrand; Xawery Dunikowski, polski rzezbiarz; Bertold Epstein, kierownik praskiej Kliniki Dziecicej). Podczas wyzwolenia terenów O[wicimia zginBo 231 |oBnierzy radzieckich, a w[ród nich podpuBkownik Semen Lwowicz Biesprozwannyj i podpuBkownik Gilmudin Badryjewicz Baszirow. W pierwszych dniach po wyzwoleniu z pomoc wizniom przyszBy radzieckie sBu|by medyczne, Polski Czerwony Krzy| oraz ochotnicy z okolicy (m.in. mieszkaDcy Brzeszcz: Tadeusz Mleko, Roman Pcikiewicz i Wilhelm Wazdrg). Pod opiek powstaBych wówczas szpitali polowych znalazBo si 4500 osób. 960 osób stanowili obywatele polscy. W tej grupie spor cz[ (okoBo 160 osób) stanowiBy Polki deportowane do KL Auschwitz z Warszawy podczas Powstania Warszawskiego. Wikszo[ wizniów chorowaBa na biegunk gBodow i gruzlic. Stopniowo wizniów z Brzezinki i Monowic przenoszono do bloków w obozie macierzystym, w których panowaBy lepsze warunki i które przystosowywano stopniowo do potrzeb szpitalnych. Inni znajdywali opiek na terenie miasta. WygBodzonych ludzi trzeba byBo stopniowo przyzwyczaja do jedzenia. Wielu reagowaBo panicznym lkiem na Bazni albo zastrzyki, które kojarzyBy im si z selekcj i trucizn. Rozpoczto akcj informacyjn, zmierzajc do odnalezienia rodzin uratowanych wizniów. Wikszo[ z nich opu[ciBa obóz w kilka miesicy po wyzwoleniu. Dla tych, którzy pochodzili spoza Polski, zorganizowano punkty zborne w Krakowie, Katowicach i Bielsku. Procesy Ju| w lutym 1945 roku Prokuratura Pierwszego Frontu UkraiDskiego, dziaBajca na zlecenie Nadzwyczajnej Radzieckiej Komisji PaDstwowej do Badania Zbrodni Niemiecko- Faszystowskich Agresorów, rozpoczBa [ledztwo w sprawie zbrodni na terenie Auschwitz i Birkenau. Z Rosjanami wspóBpracowali prof. dr in|. JarosBaw DoliDski, prof. Roman Dawidowski. Wraz z sze[cioma mieszkaDcami O[wicimia oraz picioma byBymi wizniami przeprowadzili wizj lokaln. Znaleziono stosy z prochami ludzkimi. W magazynach dawnej garbarni - okoBo 7 ton ludzkich wBosów. PrzesBuchano 200 [wiadków, w tym czBonków Sonderkommando - Szlam Dragona (który zbiegB z 2 transportu ewakuacyjnego, wróciB do obozu i odkopaB notatki wspóBwiznia, ZaBmena Gradowskiego dokumentujce zbrodnie) i Henryka Taubera. Dokonano sekcji 536 zwBok. 8 maja 1945 roku na Bamach rosyjskiej gazety "Krasnaja Zwiezda" ukazaB si komunikat "O potwornych zbrodniach rzdu niemieckiego w O[wicimiu". Polska strona prowadziBa równie| wBasne dochodzenie. W latach 1945 i 1946 za [ledztwo odpowiadaBy GBówna Komisja Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce oraz Okrgowa Komisja Badania Zbrodni Niemieckich w Krakowie. Bardzo wa|n funkcj peBniB sdzia [ledczy Jan Sehn. Zebrana wtedy dokumentacja posBu|yBa Najwy|szemu TrybunaBowi Narodowemu jako materiaB dowodowy w procesach przeciwko komendantowi obozowemu Rudolfowi Hössowi i czterdziestu czBonkom zaBogi KL Auschwitz. Po zakoDczeniu wojny - w my[l tzw. Porozumienia LondyDskiego - wydano Polsce kilkuset zatrzymanych zbrodniarzy wojennych - m.in. Rudolfa Hössa. W celi wiziennej - spodziewajc si wyroku - napisaB wstrzsajce wspomnienia "Moje |ycie, ksztaBtowanie si, |ycie i prze|ycia", zawierajce szczegóBowe opisy zbrodni. Proces pierwszego komendanta KL Auschwitz toczyB si od 11 do 29 marca 1947 roku. Wyrok wydano 2 kwietnia. Kar [mierci przez powieszenie wykonano 16 kwietnia w O[wicimiu - obok budynku komendantury obozu. Od 25 listopada do 16 grudnia trwaB w Krakowie drugi proces zbrodniarzy o[wicimskich, obejmujcy 40 oskar|onych. Byli w[ród nich m.in.: Artur Liebehenschel (drugi komendant obozu), Maximilian Grabner (kierownik obozowego Gestapo), Marie Mandel (kierowniczka obozu kobiecego w Birkenau), dr Johann Paul Kremer (lekarz obozowy), Erich Muhsfeldt - kierownik krematorium. Wikszo[ z nich twierdziBa, |e nie znaBa prawdy o obozie. 22 grudnia 1947 roku zapadB wyrok: 23 oskar|onych skazano na kar [mierci, 6 - na do|ywotnie wizienie, 5 - na 15 lat wizienia, 3 - na 10, 5 i 3 lata wizienia. Doktor Hans Münch, pracownik zakBadu higieny, zostaB uniewinniony z braku dowodów. W latach 1946-1953 wdro|ono w Polsce postpowanie przeciwko 673 funkcjonariuszom zaBogi obozu KL Auschwitz-Birkenau. PAP 3

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
58 Szoa Zagłada Żydów w KL Auschwitz Birkenau
63 Szoa Ruch oporu w KL Auschwitz Birkenau
59 Szoa Zagłada Romów w KL Auschwitz Birkenau
Szoa KL Auschwitz Birkenau
57 Szoa Komendanci KL Auschwitz(1)
60 Szoa Więźniowie i ofiary KL Auschwitz
55 Szoa KL Auschwitz i podobozy
49 Szoa Żydzi w KL Gross Rosen
• Holding KL Auschwitz
• Holding KL Auschwitz
Banderowcy w KL Auschwitz(1)
40 Szoa Od Monachium przez Wannsee do Auschwitz
61 Szoa Francuscy Żydzi i Francuzi w Auschwitz

więcej podobnych podstron