plik


ÿþ w i c z e n i e 9 Wyznaczanie reakcji strumienia cieczy na pBask pBytk 1. Cel wiczenia Celem wiczenia jest do[wiadczalne okre[lenie reakcji wywieranej przez strumieD wody na pBask pBytk, a nastpnie porównanie wyników do[wiadczenia z warto[ci reakcji uzyskan na drodze teoretyczno-obliczeniowej. 2. Wyznaczanie siBy reakcji hydrodynamicznej w oparciu o zasad zmiany pdu SiB, z jak strumieD cieczy dziaBa na przeszkod ustawion w linii jego dziaBania nazywamy reakcj hydrodynamiczn, która jest sum geometryczn elementarnych reakcji wywieranych przez poszczególne czstki poruszajcej si masy ciekBej. Rozwa\my strumieD cieczy napBywajcy stycznie na zakrzywion nieruchom [cian w sposób przedstawiony schematycznie na rysunku 1. Wprowadzmy nastpujce zaBo\enia: - ruch cieczy jest ustalony, - rozkBad prdko[ci w poprzecznym przekroju strumienia jest jednorodny, - strumieD porusza si w o[rodku nie wywierajcym wpBywu na przebieg zjawiska, - pomija si siBy tarcia pomidzy spBywajcym strumieniem a powierzchni [ciany, - pomija si siBy ci\ko[ci dziaBajce na elementy cieczy strumienia. Przy powy\szych zaBo\eniach prdko[ strumienia wzdBu\ [ciany nie ulega zmianie, co uj mo\na zapisem (rys. 1): r r r U0 = U1 = U Rys. 1. Reakcja strumienia na stycznie zakrzywion nieruchom [cian r Jedyn siB zewntrzn wywoBujc zmian pdu jest siBa oddziaBywania P zakrzywionej pByty i zachodzi wówczas nastpujca równo[: r r R = -P 79 Z zasady zmiany ilo[ci ruchu (zmiany pdu) wynika, \e dla cieczy o gsto[ci Á i strumieniu objto[ci Q zmiana pdu midzy przekrojami kontrolnymi 0 - 0 i 1 - 1 bdzie wynosiBa: r r r r R = -P = ÁQ(U0 -U1) (1) Wyprowadzenie zwizku (1) zostaBo przedstawione w dodatku do wiczenia. Równanie wektorowe (1) mo\e by zapisane w postaci dwóch równaD skalarnych na skBadowe siBy reakcji w przyjtym ukBadzie wspóBrzdnych (rys. 1): Rx = Á Q(U0x -U1x ) Ry = Á Q(U0 y -U1y) (2) Zgodnie z rysunkiem 1 skBadowe prdko[ci dla przekrojów kontrolnych wynosz odpowiednio: U0x = U ; U1x =U cosÑ U0 y = 0; U1y = U sinÑ co prowadzi do nastpujcych zapisów skBadowych reakcji: Rx = ÁQU (1- cosÑ) (3) Ry = -Á QU sinÑ ModuB reakcji wypadkowej wynosi: Ñ 2 2 R = Rx + Ry = 2Á Q U sin . (4) 2 W przypadku, gdy strumieD uderza w pBask pByt ustawion prostopadle do osi strumienia (rys. 2), odpowiednie skBadowe prdko[ci zapisa mo\na nastpujco: Rys. 2. Reakcja strumienia przy napBywie na pBask pByt ustawion prostopadle U0x = U; U1x = 0 U0 y = 0; U1y = U co po wykorzystaniu zwizków (2) pozwala okre[li skBadowe reakcji hydrodynamicznej strumienia: Rx = Á QU (5) Ry = -Á QU 80 Ale poniewa\ strumieD po uderzeniu w pByt rozdziela si promieniowo symetrycznie wzgldem osi x, wic elementarne skBadowe poprzeczne siBy hydrodynamicznej znosz si i wypadkowa poprzeczna równa si zeru: Ry = 0 wówczas moduB reakcji wypadkowej równy jest jej skBadowej poziomej: R = Rx = Á QU (6) 3. Opis stanowiska pomiarowego Schemat stanowiska badawczego sBu\cego do wyznaczania reakcji strumienia przedstawiono na rysunku 3. PByta 1 pod wpBywem reakcji strumienia cieczy wypBywajcej z dyszy 3 przemieszcza si, przy czym ukBad prtów 4 zapewnia utrzymanie prostopadBego poBo\enia pByty wzgldem napBywajcego strumienia cieczy. Wielko[ odchylenia prtów mo\na odczyta za pomoc wskaznika 5, a strumieD objto[ci cieczy mierzony rotametrem 8 mo\na zmienia przy pomocy zaworu 7. Rys. 3. Schemat stanowiska pomiarowego 4. Wyznaczanie siBy reakcji hydrodynamicznej w oparciu o zasad prac przygotowanych SiBy dziaBajce na badany ukBad zaznaczono schematycznie na rysunku 4, za[ w obliczeniach wykorzystana zostanie zasada prac przygotowanych [2], stosowana czsto w klasycznej mechanice ciaBa staBego, zgodnie z któr: warunkiem koniecznym i wystarczajcym równowagi ukBadu materialnego jest, aby suma prac przygotowanych wszystkich siB czynnych i reakcji wizów przy dowolnym przemieszczeniu przygotowanym ukBadu byBa równa zeru, co mo\na zapisa równaniem: n Pi Å"´ri = 0 " i=1 Reakcji strumienia cieczy R przeciwdziaBaj siBy ci\ko[ci m‡g elementów ruchomych, które mo\na przyBo\y w ich [rodkach ci\ko[ci (dla uproszczenia pomijamy siBy reakcji wizów). Elementarne przesunicia prtów o kt ´± pod wpBywem oddziaBywania strumienia cieczy powoduj przesunicie ich [rodków ci\ko[ci. 81 Przesunicia przygotowane siB w kierunkach ich dziaBania (zgodnie z rysunkiem 4) wynosz odpowiednio: - dla siBy ci\ko[ci odpowiadajcej prtom pionowym (mpr ‡ g): l ´ y1 = - ´± Å"sin± 2 - dla siBy ci\ko[ci pBytki z ramk (mp + mr)g: ´ y2 = -l´± Å"sin± - dla siBy reakcji R: ´ x = l ´± Å"cos± Rys. 4. Schemat dziaBania siB na elementy ruchome stanowiska Równanie bilansu prac przygotowawczych, pomijajc siBy tarcia, wynosi: l R Å" l´± Å"cos± = 2mpr g ´± Å"sin± + (mp + mr)g Å" l´± Å"sin± , 2 co po uproszczeniu prowadzi do zale\no[ci: R = (mpr + mp + mr)g Å"tg± (7) gdzie: mpr = 0.017 kg - masa prtów, mp = 0.122 kg - masa pBytki, mr = 0.094 kg - masa ramki, g = 9.81 m/s2 - przyspieszenie ziemskie, ± - kt wychylenia ukBadu. Dla wy\ej podanych warto[ci mas poszczególnych elementów ukBadu mo\na okre[li wielko[ siBy R, która jest wyBcznie funkcj kta ± wedBug zale\no[ci: Robl = 2,28 tg±, N (8) 82 5. Metodyka pomiarów Przed przystpieniem do wiczenia nale\y sprawdzi, czy ukBad prtów wychyla si swobodnie. Pomiar nale\y przeprowadzi dla dziewiciu ustalonych przez prowadzcego warto[ci wychylenia pBytki notujc ka\dorazowo w tabeli pomiarowej warto[ strumienia objto[ci wody odpowiadajc ustalonemu ktowi wychylenia. CaBy cykl pomiarowy powtórzy nale\y trzykrotnie, biorc do dalszych obliczeD [redni warto[ strumienia wody dla ka\dego z ustalonych wychyleD ktowych. 6. Metodyka obliczeD Na podstawie danych pomiarowych uzyskanych w trakcie do[wiadczenia przy wszystkich dziewiciu poBo\eniach pBytki, obliczamy warto[ci siBy reakcji ze wzoru (8). Rezultat powy\szych obliczeD porówna nale\y z wielko[ciami obliczonymi wedBug zale\no[ci (6), któr mo\na przeksztaBci do wygodniejszej postaci: 2 4Á Q R = Á QU = , N (9) 2 Àd gdzie: Q - u[redniony strumieD objto[ci wody, m3/s, Á - masa wBa[ciwa wody, kg/m3, d - [rednica otworu dyszy (dla omawianego stanowiska d = 0,005 m). Porównujc reakcje R obliczone dwoma omawianymi metodami okre[li nale\y wzgldn ró\nic ich warto[ci, która wynosi: R - Robl µ = 100, % (10) Robl Sprawozdanie z wiczenia nale\y uzupeBni analiz wyników i wBasnymi spostrze\eniami. Literatura 1. Bukowski J.: Mechanika pBynów, PWN, Warszawa 1969 2. Leyko J.: Mechanika ogólna, PWN, Warszawa 1976 3. Prosnak W.J.: Mechanika pBynów, PWN, Warszawa 1970 83 Tabela pomiarowo-obliczeniowa Q ± tg± Q R Robl µ 1 2 3 Lp. o - l/min m3/s N N % 1 2 3 4 5 6 7 8 9 84 D o d a t e k B do wiczenia nr 9 Wyznaczanie siBy reakcji hydrodynamicznej strumienia cieczy napBywajcego stycznie na zakrzywion nieruchom [ciank Zasada zachowania pdu w mechanice pBynów dla przypadku przepBywu pBynu doskonaBego (tzn. przy pominiciu napr\eD stycznych) mo\e by zapisana w postaci równania: r r r (Á UUn + p n)dS = (B1) +"+" +"+"+"ÁFdV S V gdzie: r U - wektor prdko[ci, S - powierzchnia kontrolna ograniczajca wydzielon cz[ pBynu, Un - skBadowa wektora prdko[ci normalna do powierzchni kontrolnej, definiowana jako: r r r r r r U = U " n = U n cos(U ,n) n p - ci[nienie, r n - jednostkowy wektor normalny do powierzchni kontrolnej, skierowany na zewntrz objto[ci pBynu, V - objto[ pBynu ograniczona powierzchni kontroln S. W przypadku przepBywu gazów, a tak\e przepBywu cieczy w przewodach poziomych lub nieznaczne pochylonych mo\na - bez popeBnienia wikszego bBdu - pomin siBy masowe (grawitacyjne) i wówczas równanie (B1) przyjmie posta: r r (Á UU + p n)dS = 0 (B2) n +"+" S W przypadku stycznego napBywu swobodnego strumienia cieczy na wygit powierzchni ciaBa staBego, powierzchni kontroln S (patrz rys. B1) mo\na podzieli na powierzchnie skBadowe: - powierzchnie S0 i S1 okrywajce si z przekrojami poprzecznymi strugi na wlocie i na wylocie wygitej powierzchni ciaBa, - powierzchni swobodn strugi Sa, - powierzchni styku strugi i ciaBa Sc. Rys. B1. Definicja objto[ci kontrolnej pBynu 85 Dla tak zdefiniowanej powierzchni kontrolnej zasada zmiany pdu (B2) przyjmuje nastpujc posta: r r r r Á UUn0 dS0 + Á UU dS1 + Á UU dSa + Á UU dSc + n1 na nc +"+" +"+" +"+" +"+" S0 S1 Sa Sc (B2) r r r r + pa n0 dS0 + pa n1 dS1 + pa na dSa + p nc dSc = 0 c +"+" +"+" +"+" +"+" S0 S1 Sa Sc gdzie ci[nienia pod znakami caBek s ci[nieniami bezwzgldnymi. Poniewa\ rozpatrujemy oddziaBywanie strugi swobodnej to na powierzchniach kontrolnych S0, S1 i Sa, a tak\e pod powierzchni ciaBa panuje ci[nienia pa, wic wystpujce na powierzchni Sc nadci[nienie jest ró\nic p = pc pa (B3) Struga cieczy oddziaBuje na powierzchni ciaBa staBego (powierzchni kontroln Sc) z r siB reakcji hydrodynamicznej R , równ co do warto[ci lecz przeciwnie skierowan do r siBy oddziaBywania P , i jest wypadkow elementarnych siB ci[nieniowych od nadci[nienia p wystpujcego na powierzchni Sc: r r r R = -P = p nc dSc (B4) +"+" Sc Wykorzystujc wyra\enia (B3) i (B4), ostatni caBk równania (B2) mo\na przeksztaBci do postaci: r r r r pc nc dSc = pa nc dSc +R (B5) a +"+" +"+"(p + p)nc dSc = +"+" Sc Sc Sc Poniewa\ skBadowe normalne prdko[ci Un na powierzchni prdu Sa i na powierzchni Sc (równie\ bdc lini prdu) równe s zero, zatem przez powierzchnie te nie odbywa si wymiana pdu: r r ÁUU dSa = ÁUU dSc = 0 (B6) na nc +"+" +"+" Sa Sc ZakBadajc, \e strumieD jest jednorodny w przekrojach S0 i S1, dwie pierwsze caBki równania (B2) mo\emy napisa w postaci: r r ÁU0Un0 dS0 = -Á Q U0 (U < 0) n0 +"+" S0 r r ÁU1Un1dS1 = Á Q U1 (U > 0) (B7) n1 +"+" S1 gdzie: Q = U S0 = U S1 - strumieD objto[ciowy strugi. n0 n1 Wykorzystujc powy\sze uproszczenia, wyra\enie (B2) mo\na zatem przepisa w postaci: r r r r - Á Q U + Á Q U1 + pa 0 +"+"ndS + R = 0 (B8) S0 +S1+Sa +Sc CaBka w powy\szym równaniu jest równa zeru jako caBka normalnej jednostkowej wzdBu\ powierzchni zamknitej, ostatecznie wic równanie (B8) mo\na zapisa: 86 r r r - Á Q U0 + Á Q U1 + R = 0 (B9) Std wyra\enie na reakcj hydrodynamiczna strugi przyjmie ostateczn posta: r r r R = Á Q(U - U1) (B10) 0 Literatura 1. Prosnak W., J.: Mechanika pBynów, tom 1, PWN, Warszawa 1970 87

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
wyznaczanie gestosci nieznanej cieczy przy pomocy u rurki
Wyznaczanie współczynnika lepkości cieczy metodą Stokes a
1 5Przyklady wyznaczanie reakcji podporowych belki, ramyid?06
6i8 Badanie podstawowych przemian termodynamicznych Wyznaczanie wielkości kappa Wyznaczanie ciepła
Wyznaczanie ciepła własciwego cieczy
3 Wyznaczanie reakcji Belki przegobowe
OI04 Wyznaczanie wspolczynnika lepkosci cieczy metoda Stokesa
35 Reakcje emocjonalne dziecka na śmierć
prostych i przegubo = wych – wyznaczanie reakcji wykresów sił przekrojowych
O doświadczalnym wyznaczaniu nośności krytycznej płyt na modelach obarczonych imperfekcjami geome

więcej podobnych podstron