plik


ÿþPolityka makroekonomiczna paDstwa: polityka fiskalna i monetarna WykBad 6 WykBad 6 LITERATURA zalecana, w szczególno[ci: " D. Begg, S. Fischer, R. Dornbusch, Makroekonomia, rozdziaB 22.5., ramka 22.2. (polityka fiskalna) " Podstawy ekonomii, red. nauk. R. Milewski, E. Kwiatkowski, rozdziaB 12.8.-12.10. (polityka monetarna) " A. BaszyDski, B. Kalinowska, M. KnapiDska, Makroekonomia. PaDstwo w gospodarce (wiczenia i przykBady), rozdziaB 2 i 3. 1 WpByw polityki fiskalnej na gospodark " Prowadzona przez rzd. " Cel: stabilizowanie koniunktury " Instrumenty: podatki, wydatki 2 Polityka fiskalna  podziaB " pasywna  automatyczne stabilizatory koniunktury, które samoczynnie reaguj na zmiany koniunktury. " aktywna (dyskrecjonalna)  [wiadomy " aktywna (dyskrecjonalna)  [wiadomy interwencjonizm paDstwa, polegajcy na podejmowaniu decyzji o zmianie podatków i wydatków, które pozwol osign zamierzone w danej sytuacji cele gospodarcze. 3 Polityka fiskalna pasywna  automatyczne stabilizatory koniunktury (ASK) _1 " ASK  mechanizm w gospodarce, który zmniejsza podatno[ PKB na zmiany koniunktury gospodarczej. " Automatyzm tych instrumentów polega na tym, |e: tym, |e:  po ich zatwierdzeniu zaczynaj dziaBa bez konieczno[ci wprowadzania czstych korekt na skutek zmian sytuacji gospodarczej;  siBa i zakres ich dziaBania zale| niemal wyBcznie od skali zmian poziomu aktywno[ci gospodarczej. 4 Polityka fiskalna pasywna  automatyczne stabilizatory koniunktury (ASK) _2 " GBówne ASK: zasiBki dla bezrobotnych, progresywne opodatkowanie dochodów. " Schemat dziaBania ASK:  recesja  hamuj spadek popytu globalnego (AD); (AD);  wysoka koniunktura  hamuj wzrost AD.  efekty: cz[ciowo koryguj zmiany w AD. 5 ASK  przykBady dziaBania " PrzykBad dziaBania progresywnego opodatkowania dochodów ludno[ci jako ASK:  wysoka koniunktura: ze wzgldu na takie opodatkowanie, dyspozycyjny dochód osobisty wzrasta wolniej ni| dochód osobisty (brutto), dlatego wzrost popytu globalnego jest mniejszy ni| wynikaBoby to ze wzrostu dochodu narodowego. wzrostu dochodu narodowego. " PrzykBad dziaBania zasiBku dla bezrobotnych jako ASK:  niska koniunktura: wzrost liczby bezrobotnych, który otrzymuj zasiBki dla bezrobotnych; ze wzgldu na ich funkcjonowanie spadek dyspozycyjnego dochodu osobistego i popytu globalnego jest mniejszy ni| wynikaBoby to ze spadku dochodu narodowego. 6 Aktywna (dyskrecjonalna) polityka fiskalna " Polega na zmianie stawek podatkowych, zmianie wydatków bud|etowych, " Instrumenty: wydatki bud|etowe, stawki podatkowe " PodziaB aktywnej polityki w zale|no[ci od " PodziaB aktywnej polityki w zale|no[ci od bie|cej koniunktury gospodarczej i ustalonych celów:  Restrykcyjna  ograniczenie tempa wzrostu popytu globalnego;  Ekspansywna  zwikszenie tempa wzrostu popytu globalnego. 7 Krzywa Laffera 0% t1 100% Stawka podatkowa (%) 8 Przychody z podatków Przychody z podatków Aktywna polityka fiskalna  restrykcyjna Kiedy W celu Instrumenty " wysokie tempo " obni|enia popytu " Wzrost stawek wzrostu AD; globalnego i dochodu podatkowych; " inflacja; do dyspozycji; " Spadek " wysoki deficyt " spadku inflacji wydatków bud|etowy " zwikszenia wpBywów rzdowych bud|etowy " zwikszenia wpBywów rzdowych do bud|etu AD AD1 Restrykcyjna polityka fiskalna  spadek G: AD2 “!G 9 45° Y1 Y2 Y Aktywna polityka fiskalna - ekspansywna Kiedy W celu Instrumenty " recesja; " zwikszenia Spadek stawek " niskie tempo popytu globalnego i podatkowych; wzrostu lub spadek dochodu do Wzrost wydatków AD; dyspozycji rzdowych " zrównowa|ony bud|et bud|et AD AD2 Ekspansywna polityka fiskalna  spadek stawki podatkowej t: AD1 10 45° Y1 Y2 Y Ograniczenia aktywnej polityki paDstwa: " opóznienia czasowe; " niepewno[: trudno[ci w oszacowaniu m.in. warto[ci mno|nika, czyli ustalenia optymalnej skali zmian i reakcji gospodarki; " niemo|no[ reagowania na ka|d zmian koniunktury i trwaBego zlikwidowania bezrobocia; koniunktury i trwaBego zlikwidowania bezrobocia; " niewiadomo jaka bdzie reakcja na zmiany w polityce fiskalnej innych podmiotów (zmiany w popycie konsumpcyjnym i inwestycyjnym); " zmiany wielko[ci produkcji wpBywaj tak|e na stan bud|etu paDstwa. Wtpliwo[: czy aktywna polityka fiskalna stabilizuje czy raczej destabilizuje koniunktur gospodarcz? 11 Stymulacyjne pakiety fiskalne 12 13 Polityka monetarna 14 Funkcja popytu na pienidz determinanty nominalnego popytu na pienidz L = f (P ×Y , r, ktr ) + - + determinanty realnego popytu na pienidz Funkcja poda|y pienidza M = f (um, zro, r)× M 0 + 15 - Równowaga na rynku pieni|nym M - poda| pienidza r1 L - popyt na pienidz r2 M/P1 M/P2 realne zasoby pienidza (M/P) 16 WpByw polityki monetarnej na gospodark " Prowadzona przez bank centralny  w Polsce: Narodowy Bank Polski. " Cel: utrzymanie stabilnej warto[ci pienidza " Uczestnicy systemu bankowego: bank centralny i banki komercyjne 17 Bank Centralny  funkcje " bank emisyjny: posiada monopol na emisj pienidza gotówkowego; " bank banków: zaopatruje banki komercyjne w pienidz gotówkowy, reguluje rezerwy tych banków i udziela im po|yczek; " bank paDstwa  obsBuguje bud|et, pokrywa " bank paDstwa  obsBuguje bud|et, pokrywa zobowizania zagraniczne, utrzymuje rezerw paDstwow, prowadzi rozliczenia z rzdem; " stabilizuje rynki finansowe, jest kredytodawc ostatniej instancji dla banków, instytucji finansowych; " wspóBrealizuje polityk pieni|n paDstwa, kontroluje i reguluje poda| pienidza i kredytu w gospodarce 18 US BANK BAIL-OUT PACKAGE [WWW.BBCWORLD.COM] BAILED OUT: -CITI -AIG -Bank of America -Fannie Mae - Freddie Mac 19 Narodowy Bank Polski  Art. 227 Konstytucji RP: 1. Centralnym bankiem paDstwa jest Narodowy Bank Polski. PrzysBuguje mu wyBczne prawo emisji pienidza oraz ustalania i realizowania polityki pieni|nej. Narodowy Bank Polski odpowiada za warto[ polskiego pienidza. 2. Organami Narodowego Banku Polskiego s: Prezes Narodowego Banku Polskiego, Rada Polityki Pieni|nej oraz Zarzd Narodowego Banku Polskiego. 3. Prezes Narodowego Banku Polskiego jest powoBywany przez Sejm na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej, na 6 lat. 4. Prezes Narodowego Banku Polskiego nie mo|e nale|e do partii politycznej, zwizku zawodowego ani prowadzi dziaBalno[ci publicznej nie dajcej si zwizku zawodowego ani prowadzi dziaBalno[ci publicznej nie dajcej si pogodzi z godno[ci jego urzdu. 5. W skBad Rady Polityki Pieni|nej wchodz Prezes Narodowego Banku Polskiego jako przewodniczcy oraz osoby wyró|niajce si wiedz z zakresu finansów powoBywane na 6 lat, w równej liczbie przez Prezydenta Rzeczypospolitej, Sejm i Senat. 6. Rada Polityki Pieni|nej ustala corocznie zaBo|enia polityki pieni|nej i przedkBada je do wiadomo[ci Sejmowi równocze[nie z przedBo|eniem przez Rad Ministrów projektu ustawy bud|etowej. Rada Polityki Pieni|nej, w cigu 5 miesicy od zakoDczenia roku bud|etowego, skBada Sejmowi sprawozdanie z wykonania zaBo|eD polityki pieni|nej. 7. Organizacj i zasady dziaBania Narodowego Banku Polskiego oraz szczegóBowe zasady powoBywania i odwoBywania jego organów okre[la ustawa. 20 Narodowy Bank Polski  cel dziaBalno[ci " Konstytucja, art. 227 ust. 1 Narodowy Bank Polski odpowiada za warto[ polskiego pienidza. " Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim w art. 3: Podstawowym celem dziaBalno[ci NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej Rzdu, o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP. 21 Instrumenty banku centralnego " operacje otwartego rynku " stopa rezerw obowizkowych " stopa redyskontowa 22 Operacje otwartego rynku " transakcje dokonywane z inicjatywy banku centralnego z bankami komercyjnymi, polegajce na sprzeda|y/ kupnie papierów warto[ciowych  w Polsce: polegaj na emisji wBasnych papierów dBu|nych (7-dniowych bonów pieni|nych), których minimalna rentowno[ jest równa stopie referencyjnej minimalna rentowno[ jest równa stopie referencyjnej wyznaczonej przez Rad Polityki Pieni|nej " wpByw operacji otwartego rynku na rynek pieni|ny:  równowa| popyt i poda| [rodków utrzymywanych przez banki komercyjne w banku centralnym - bank centralny wpBywa na poziom krótkoterminowych stóp procentowych na rynku midzybankowym;  wpBywaj na wielko[ bazy monetarnej (M0). 23 Stopa rezerw obowizkowych " Stopa rezerw obowizkowych  okre[la jak cz[ z depozytu pierwotnego, banki komercyjne musz odprowadzi na swoje rachunki w banku centralnym. " WpByw rezerwy na rynek pieni|ny: " WpByw rezerwy na rynek pieni|ny:  wspóBczynnik kreacji depozytów, czyli wielko[ kreacji pienidza bezgotówkowego, czyli na M1;  ma na celu Bagodzenie wpBywu bie|cych zmian pBynno[ci sektora bankowego na stopy procentowe na rynku midzybankowym;  wpBywa na mo|liwo[ci ekspansji kredytowej banków. 24 Stopa redyskontowa weksli " stopa redyskontowa  stopa procentowa pobierana przez bank centralny od po|yczek udzielanych bankom komercyjnym pod zastaw poprzednio przez nie zdyskontowanych weksli lub innych papierów warto[ciowych. " WpByw stopy redyskontowej na rynek pieni|ny: " WpByw stopy redyskontowej na rynek pieni|ny:  wpBywa na wielko[ po|yczek zaciganych przez banki komercyjne w BC  wpBywa na wielko[ rezerw trzymanych przez banki komercyjne;  wpBywa na wielko[ dziaBalno[ci kredytowej prowadzonej przez banki komercyjne  wpBywa na M1. 25 Polityka monetarna  restrykcyjna ‘! stopy M - poda| pienidza redyskontowej ‘! stopy rezerw obowizkowych sprzeda| bonów pieni|nych pieni|nych r1 r0 ‘! stopy procentowej “! poda|y pienidza L - popyt na pienidz “! AD “! inflacji M/P1 M/P0 realne zasoby pienidza 26 INSTRUMENTY INSTRUMENTY SKUTKI Polityka monetarna  ekspansywna M - poda| pienidza “! stopy redyskontowej “! stopy rezerw obowizkowych skup bonów pieni|nych pieni|nych r0 “! stopy procentowej r1 ‘! poda|y pienidza L - popyt na pienidz ‘! AD ‘! tempa inflacji PM0 PM1 (mo|e doprowadzi) realne zasoby pienidza 27 INSTRUMENTY INSTRUMENTY SKUTKI III06-III Od 2009- INSTRUMENTY NBP I 06 07 II 08 02-26 STOPA REDYSKONTOWA WEKSLI 4,75 4,25 5,50 4,25 STOPA KREDYTU LOMBARDOWEGO 6,00 5,50 6,75 5,50 STOPA DEPOZYTOWA 3,00 2,50 3,75 2,50 STOPA REZERWY OBOWIZKOWEJ 3,50 3,50 3,50 3,50 Oprocentowanie [rodków rezerwy 0,9 stopy redyskontowej weksli obowizkowej Minimalna stopa rentowno[ci 7- dniowych bonów pieni|nych, operacji otwartego rynku (stopa referencyjna) 4,50 4,00 5,25 4,00 Stopa lombardowa wyznacza maksymalny koszt pozyskania pienidza w banku centralnym, a stopa depozytowa stanowi dolne ograniczenie korytarza wahaD krótkoterminowych stóp rynkowych. 28 UWAGA: Stopy procentowe (a tak|e stopa rentowno[ci) prezentowane s w ujciu rocznym. www.nbp.pl. Zrednie oprocentowanie nowych umów zBotowych w bankach komercyjnych oraz nowych umów kredytowych walutowych w dominujcych walutach 29 Raport o inflacji, Luty 2009, NBP. Stopa referencyjna NBP, w % Stopa funduszy FED, w % Stopa EBC, w % 30 Raport o inflacji, Luty 2009, NBP. UK  najni|sze stopy procentowe w 315- letniej historii Bank of England quantitative easing [QE] 31 QE explained in 108 seconds [www.economist/com] [UWAGA: dla zainteresowanych!] " The Bank of England has cut its official bank rate for the sixth month in a row to just 0.5%, the lowest in the bank's 315-year history. The aim of this dramatic series of interest rate cuts was to ease the credit crunch and get the banks to lend again. We won't feel the full impact of these cuts for a year or so, but the economic conditions have deteriorated so rapidly that the Bank believes it may have to do more. The Bank is to expand the amount of money in the system by £75bn in an attempt to boost bank lending - a process known as "quantitative easing". " What is quantitative easing? Usually, central banks try to raise the amount of lending and activity in the economy indirectly, by cutting interest rates. Lower interest rates encourage people to spend, not save. But when interest rates can go no lower, their only option is to pump money into the economy directly. That is quantitative easing. The way the central bank does this is by buying up assets - usually financial assets such as government and corporate bonds - using money it has simply created out of thin air. The institutions selling those assets (either commercial banks or other financial businesses such as insurance companies) will then have "new" money in their accounts, which theoretically should boost the money supply. " How will it work? Even economists who agree with the quantitative easing policy often disagree on how exactly it will work. But there are two main ways it could boost the economy, which are really two sides of the same coin. The first channel is through the direct effect on the banks' bank accounts. With more money sloshing about in their accounts, the banks may decide to lend more to businesses and individuals, and increase the amount of activity in the economy that way. The second channel is through the effect on the cost of borrowing. When the Bank buys bonds, it reduces the supply of those bonds in the economy. That should increase the demand for new bonds and, at When the Bank buys bonds, it reduces the supply of those bonds in the economy. That should increase the demand for new bonds and, at the same time, make it cheaper for businesses to borrow. Having taken very short-term interest rates as low as possible, the idea would be for the Bank to push down longer-term rates as well (which are the rates that companies and individuals borrow at). " Are there any risks? Quantitative easing is a high-risk strategy. If it is not done aggressively enough, banks will remain unwilling to lend and the crisis could drag on. To some extent that is what happened in Japan when this was tried 10 years ago. Like old-fashioned money printing, QE also runs the risk of going too far: pumping too much money into the economy and causing high inflation - even hyperinflation - as seen in 1920s Weimar Germany and modern-day Zimbabwe. But in those cases, the government was printing money simply to pay the government's bills. They were not responding to the risk of deflation as the Bank of England is today. " Is this printing money? Of course, these days the Bank of England doesn't have to literally print money to do QE. It's all done electronically. However, economists would still argue however that QE is the same principle as printing money as it is a deliberate expansion of the central bank's balance sheet and the monetary base. " Why is it different from Weimar and Zimbabwe? Printing money can be defined as the central bank financing of government debts. This is what happened in both Weimar and Zimbabwe and what the British government will insist it is not doing, although the short-term effect is similar. According to the Maastricht Treaty, EU member states are not allowed to finance their public deficits by printing money. That is one reason why the Bank of England will buy government bonds from financial institutions, not directly from the government. The Bank believes this form of QE is different because they are "printing money" as part of monetary policy - to prevent deflation. They are not printing money to help the government finance its deficit. Also, unlike Zimbabwe, this is a temporary policy: the Bank expects to sell the government bonds back into the market when the economy recovers. " How do we know if it has worked? 32 " If QE works, credit growth will pick up and businesses will find it easier to get credit. That, in turn, should help stimulate the economy and help push inflation back up to the Bank of England's target figure of 2%, thus staving off the threat of deflation. Podsumowanie " PaDstwo jest wa|nym podmiotem na rynku, który prowadzi polityk fiskaln (rzd) i monetarn (bank centralny). " Polityka fiskalna  ma na celu stabilizacj koniunktury gospodarczej:  aktywna (dyskrecjonalna)  aktywna (dyskrecjonalna)  pasywna  automatyczne stabilizatory koniunktury " Bank centralny  dostosowuje poda| pienidza do potrzeb w gospodarce " Bank centralny: niezale|no[ polityczna, przejrzysto[ dziaBaD, polityka informacyjna, wiarygodno[. 33 Pytania& ? 34

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
13 wyklad WIGE
15 wyklad WIGE
7 wyklad WIGE
8 wyklad WIGE
9 wyklad WIGE
2 wyklad PKB WIGE
3 wyklad model keynesowski dzienne WIGE
4 wyklad model keynesowski2 WIGE dzienne
12 wyklad cykl WIGE dzienneid735
Sieci komputerowe wyklady dr Furtak
Wykład 05 Opadanie i fluidyzacja

więcej podobnych podstron