plik


ÿþMINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ Danuta Frankiewicz Barbara Aysiuk Dobieranie materiaBów, narzdzi i sprztu do izolacji termicznych 713[08].Z3.01 Poradnik dla ucznia Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji  PaDstwowy Instytut Badawczy Radom 2006  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego Recenzenci: mgr in|. Danuta Gsiorowska mgr in|. Ryszard Plantos Opracowanie redakcyjne: in|. Danuta Frankiewicz Konsultacja: in|. Danuta Frankiewicz mgr in|. Teresa Sagan Poradnik stanowi obudow dydaktyczn programu jednostki moduBowej 713[08].Z3.01 Dobieranie materiaBów, narzdzi i sprztu do izolacji termicznych zawartego w moduBowym programie nauczania dla zawodu montera izolacji budowlanych. Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji  PaDstwowy Instytut Badawczy, Radom 2006  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 1 SPIS TREZCI 1. Wprowadzenie 3 2. Wymagania wstpne 5 3. Cele ksztaBcenia 6 4. MateriaB nauczania 7 4.1. MateriaBy i wyroby termoizolacyjne  charakterystyka techniczna 7 4.1.1. MateriaB nauczania 7 4.1.2. Pytania sprawdzajce 13 4.1.3. wiczenia 14 4.1.4. Sprawdzian postpów 17 4.2. Wyroby do wykonywania izolacji termicznych wytwarzane z materiaBów pochodzenia mineralnego 18 4.2.1. MateriaB nauczania 18 4.2.2. Pytania sprawdzajce 24 4.2.3. wiczenia 25 4.2.4. Sprawdzian postpów 29 4.3. Wyroby do wykonywania izolacji termicznych wytwarzane z materiaBów pochodzenia organicznego 30 4.3.1. MateriaB nauczania 30 4.3.2. Pytania sprawdzajce 33 4.3.3. wiczenia 33 4.3.4. Sprawdzian postpów 37 4.4. Wyroby do wykonywania izolacji termicznych wytwarzane z tworzyw sztucznych 39 4.4.1. MateriaB nauczania 45 4.4.2. Pytania sprawdzajce 47 4.4.3. wiczenia 46 4.4.4. Sprawdzian postpów 50 4.5. Narzdzia, elektronarzdzia i sprzt do wykonywania izolacji termicznych 51 4.5.1. MateriaB nauczania 51 4.5.2. Pytania sprawdzajce 58 4.5.3. wiczenia 59 4.5.4. Sprawdzian postpów 62 5. Sprawdzian osigni 63 6. Literatura 69  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 2 1. WPROWADZENIE Zdobywajc kwalifikacje zawodowe w zawodzie montera izolacji budowlanych bdziesz przyswaja wiedz i ksztaBtowa umiejtno[ci zawodowe, korzystajc z nowoczesnego moduBowego programu nauczania. Do nauki otrzymujesz Poradnik dla ucznia, który zawiera: - wymagania wstpne  wykaz umiejtno[ci, jakimi powiniene[ dysponowa przed przystpieniem do nauki w tej jednostce moduBowej, - cele ksztaBcenia (wykaz umiejtno[ci) jakie uksztaBtujesz podczas pracy z tym poradnikiem, czyli czego nowego si nauczysz, - materiaB nauczania, czyli co powiniene[ wiedzie, aby samodzielnie wykona wiczenia, - pytania sprawdzajce - zestawy pytaD, które pomog Ci sprawdzi, czy opanowaBe[ podane tre[ci i mo|esz ju| rozpocz realizacj wiczeD, - wiczenia, które maj na celu uksztaBtowanie Twoich umiejtno[ci praktycznych, - sprawdzian postpów  zestaw pytaD, na podstawie którego sam mo|esz sprawdzi, czy potrafisz samodzielnie poradzi sobie z problemami, jakie rozwizywaBe[ wcze[niej, - wykaz literatury, z jakiej mo|esz korzysta podczas nauki. W rozdziale Pytania sprawdzajce zapoznasz si z wymaganiami wynikajcymi z potrzeb zawodu dekarza. Odpowiadajc na te pytania, po przyswojeniu tre[ci z MateriaBu nauczania, sprawdzisz swoje przygotowanie do realizacji wiczeD, których celem jest uzupeBnienie i utrwalenie wiedzy oraz uksztaBtowanie umiejtno[ci intelektualnych i praktycznych. Po przeczytaniu ka|dego pytania ze Sprawdzianu postpów zaznacz w odpowiednim miejscu TAK albo NIE  wBa[ciw, Twoim zdaniem, odpowiedz. Odpowiedzi NIE wskazuj na luki w Twojej wiedzy i nie w peBni opanowane umiejtno[ci. W takich przypadkach jeszcze raz powró do elementów MateriaBu nauczania lub ponownie wykonaj wiczenie (wzgldnie jego elementy). Zastanów si, co spowodowaBo, |e nie wszystkie odpowiedzi brzmiaBy TAK. Po opanowaniu programu jednostki moduBowej nauczyciel sprawdzi poziom Twoich umiejtno[ci i wiadomo[ci. Otrzymasz do samodzielnego rozwizania test pisemny oraz zadanie praktyczne. Nauczyciel oceni oba sprawdziany i na podstawie okre[lonych kryteriów podejmie decyzj o tym, czy zaliczyBe[ program jednostki moduBowej. W ka|dej chwili, z wyjtkiem testów koDcowych, mo|esz zwróci si o pomoc do nauczyciela, który pomo|e Ci zrozumie tematy wiczeD i sprawdzi, czy dobrze wykonujesz dan czynno[. BezpieczeDstwo i higiena pracy Podczas realizacji programu jednostki moduBowej musisz przestrzega zasad ujtych w regulaminach, instrukcjach przeciwpo|arowych, przepisach bezpieczeDstwa i higieny pracy, ochrony [rodowiska wynikajcych z charakteru wykonywanych prac. Z zasadami i przepisami zapoznasz si w czasie nauki.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 3 713[08].Z3 Technologia wykonywania izolacji termicznych 713[08]. Z3.01 Dobieranie materiaBów, narzdzi i sprztu do izolacji termicznych 713[08]. Z3.04 713[08]. Z3.06 713[08]. Z3.05 713[08]. Z3.02 Wykonywanie Wykonywanie Wykonywanie Wykonywanie izolacji izolacji izolacji izolacji termicznych zimnochronnych termicznych termicznych elementów sieci rurocigów kotBów, turbin w budynkach i urzdzeD i komór i pieców ciepBowniczych chBodniczych przemysBowych 713[08]. Z3.03 Wykonywanie dociepleD budynków Schemat ukBadu jednostek moduBowych  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 4 2. WYMAGANIA WSTPNE Przystpujc do realizacji programu jednostki moduBowej powiniene[ umie: - poszukiwa informacji w ró|nych zródBach, - selekcjonowa, porzdkowa i przechowywa informacje, - korzysta ze [rodków masowego przekazu, - posBugiwa si wBasno[ciami liczb i dziaBaD oraz figur geometrycznych przy rozwizywaniu zadaD i przeprowadzaniu wiczeD, - posBugiwa si kalkulatorem, - interpretowa zwizki wyra|one za pomoc wzorów, wykresów, schematów, tabel, diagramów, - stosowa terminologi budowlan, - rozró|nia rodzaje [cian ze wzgldu na ich konstrukcj i rodzaj u|ytego materiaBu, - rozró|nia materiaBy i technologie robót wykoDczeniowych budynku, - rozró|nia rodzaje izolacji budowlanych, - rozpoznawa i charakteryzowa podstawowe materiaBy budowlane, - posBugiwa si dokumentacj budowlan, - skBadowa i magazynowa materiaBy budowlane oraz szacowa ilo[ materiaBu magazynowanego i skBadowanego, - dobiera sposoby i [rodki transportu w zale|no[ci od rodzaju materiaBu oraz transportowa materiaBy, - wykonywa prace przy skBadowaniu, magazynowaniu i transportowaniu materiaBów budowlanych z zachowaniem zasad bezpieczeDstwa i higieny pracy, przeciwpo|arowych oraz ochrony [rodowiska, - przestrzega zasad bezpiecznej pracy, przewidywa i zapobiega zagro|eniom, okre[li zasady ksztaBtowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, - dostrzega zagro|enia zwizane z wykonywan prac, usuwa zagro|enia dla |ycia i zdrowia pracowników oraz udziela pierwszej pomocy w wypadkach przy pracy; zabezpiecza miejsce wypadku, - okre[la wymagania bezpieczeDstwa przeciwpo|arowego w budownictwie, - okre[la zagro|enia po|arowe i zasady ochrony przeciwpo|arowej oraz reagowa w przypadku zagro|enia po|arowego zgodnie z instrukcj ochrony przeciwpo|arowej, - u|ywa podrcznego sprztu oraz [rodków ga[niczych zgodnie z zasadami ochrony przeciwpo|arowej, - organizowa i podejmowa dziaBania sBu|ce poprawie [rodowiska w najbli|szym otoczeniu, - wskazywa i rozró|nia [rodki ochrony indywidualnej i zbiorowej oraz stosowa odzie| ochronn i [rodki ochrony indywidualnej, - dostrzega zagro|enia zwizane z wykonywan prac, usuwa zagro|enia dla |ycia i zdrowia pracowników oraz udziela pierwszej pomocy w wypadkach przy pracy; zabezpiecza miejsce wypadku.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 5 3. CELE KSZTAACENIA W wyniku realizacji programu jednostki moduBowej powiniene[ umie: - rozpozna materiaBy niezbdne do wykonania izolacji termicznych oraz oceni ich jako[ i zastosowanie, - dobra materiaBy izolacyjne do wbudowania, - przygotowa roztwory do gruntowania podBo|a i materiaBy izolacyjne, zgodnie z receptur, - okre[li szacunkowo ilo[ materiaBu niezbdnego do wykonania robót, - przetransportowa i dokona skBadowania materiaBów na stanowisku pracy, - przygotowa i zastosowa materiaBy pomocnicze, - sporzdzi zapotrzebowanie i rozliczenie materiaBowe, - dobra narzdzia, sprzt i urzdzenia do wykonania okre[lonego zadania, - przeprowadzi konserwacj narzdzi i sprztu, - zagospodarowa odpady, - wykona prac z zachowaniem przepisów bezpieczeDstwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo|arowej i zasad ochrony [rodowiska.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 6 4. MATERIAA NAUCZANIA 4.1.MateriaBy i wyroby termoizolacyjne  charakterystyka techniczna 4.1.1. MateriaB nauczania Zadaniem izolacji cieplnej budynku jest przede wszystkim uzyskanie i utrzymanie wewntrz pomieszczeD temperatury przyjaznej dla czBowieka. CiepBa nie mo|na szczelnie zamkn i nawet najgrubsza otulina cieplna nie zatrzyma odpBywu ciepBa z o[rodka o temperaturze wy|szej do o[rodka o temperaturze ni|szej. PrzepByw ciepBa mo|na ograniczy i osBabi stosujc otulin ciepln zwana izolacj ciepln lub termoizolacj z odpowiednich materiaBów budowlanych. Zatem zadaniem materiaBów termoizolacyjnych jest przede wszystkim ograniczanie oraz osBabianie przepBywu ciepBa z o[rodka cieplejszego do o[rodka zimniejszego. Najwa|niejszymi wBa[ciwo[ciami technicznymi, jakimi powinny charakteryzowa si materiaBy termoizolacyjne stosowane do wykonywania izolacji cieplnych s: - bardzo niska przewodno[ cieplna, - wytrzymaBo[ na [ciskanie, rozciganie i zginanie, - odporno[ na dziaBanie wody (przesikliwo[, nasikliwo[). - spoisto[, - niepalno[, - odporno[ na dziaBanie czynników biologicznych, - odporno[ na wahania temperatury. MATERIAAY TERMOIZOLACYJNE MINERALNE ORGANICZNE Z TWORZYW SZTUCZNYCH Rys. 1. PodziaB materiaBów termoizolacyjnych w zale|no[ci od ich pochodzenia [opracowanie wBasne] MateriaBy pochodzenia mineralnego stosowane do wykonywania izolacji cieplnych to: - wyroby z weBny mineralnej, - wyroby z waty i wBókien szklanych, - wyroby ze szkBa piankowego, - izolacyjne betony komórkowe, - ciepBe zaprawy, - zasypki mineralne.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 7 Do materiaBów pochodzenia organicznego u|ywanych do wykonywania izolacji cieplnych zalicza si: - pByty pil[niowe porowate, - pByty wiórowe, - pByty trzcinowe i sBomiane, - pByty pazdzierzowe, - wyroby z korka naturalnego, - zasypki organiczne. MateriaBy z tworzyw sztucznych u|ywane do wykonywania izolacji cieplnych to wyroby: - ze styropianu, - z polistyrenu, - z pianki poliuretanowej, - z pianki krylaminowej, - zasypki z tworzyw sztucznych. MateriaBy termoizolacyjne produkowane s i dostarczane na budow: - w rolach, albo w postaci: - mikkich i póBsztywnych mat izolacyjnych, - sztywnych pByt izolacyjnych, - pByt zakBadkowych, - pByt wielowarstwowych, - ta[m krawdziowych i uszczelniajcych, - form specjalnych (pianki, luzem, ziarna, ksztaBtki izolacyjne, sznury). MateriaBy cieplne dostarczane w rolach to midzy innymi: weBna mineralna, weBna z wBókna szklanego, polistyren, polietylen, korek, filc organiczny. MateriaBy w rolach mog by: - bez okBadziny, - z okBadzin z folii aluminiowej, papieru lub papieru bitumowanego, - z okBadzin  przeszywane (pikowane). Stosowane s najcz[ciej jako materiaB termoizolacyjny przy ocieplaniu dachów i [cian, wszdzie tam gdzie mog by mocowane do drewnianych elementów konstrukcyjnych (na dachu midzy krokwiami , na [cianach do rusztowania z listew drewnianych). Rys. 2. MateriaBy izolacyjne w rolach [6, s.12]  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 8 Rys. 3. MateriaBy izolacyjne w rolach, z oklein  weBna mineralna, weBna szklana [6, s.12] Rys.4. MateriaBy izolacyjne w rolach, pikowane  weBna mineralna, weBna szklana [6, s.13] Mikkie i póBsztywne maty izolacyjne mog by produkowane midzy innymi z weBny mineralnej, weBny szklanej, filcu kokosowego, filcu bitumicznego z korkiem, filcu organicznego i syntetycznego, polistyrenu. Rys. 5. MateriaBy izolacyjne w postaci mat mikkich i póBsztywnych [6, s.13] Sztywne pByty izolacyjne o budowie drobnowBóknistej produkowane s z weBny mineralnej, weBny szklanej, filcu kokosowego o dBugo[ci boków 60 do 120 cm i grubo[ci 14 cm. S Batwe i szybkie w monta|u. Mog by mocowane do podBo|a ró|nymi sposobami: na zapraw, na klej, na gwozdzie i [ruby.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 9 Rys. 6. PByty izolacyjne drobnowBóknistej [6, s.13] Sztywne pByty izolacyjne: - grubo i drobno ziarnistej oraz wizane bitumem, o budowie w postaci pianki produkuje si z polistyrenu, - o strukturze w postaci sztywnej pianki wytwarzane s midzy innymi z poliuretanu i perlitu, - produkowane s te| z korka naturalnego i korka bitumicznego, - o strukturze grubo wBóknistej wytwarza si z weBny drzewnej na spoiwie magnezjowym, - o strukturze spienionego szkBa wytwarza si ze szkBa piankowego. PByty zakBadkowe mog by trwale Bczone midzy sob: - na zakBad, - na wpust i pióro, - zaciskowo. Przy zastosowaniu pByt zakBadkowych; - uzyskuje si pewne szczelne zamknicie izolacji, - uniknie si powstania przerw i szczelin tworzcych tak zwane mostki cieplne którymi przenika ciepBo, - uzyskuje si pewno[, |e przynajmniej poBowa materiaBu izolacyjnego zachowa sw skuteczno[. Rys. 7. PByty izolacyjne Rys. 8. PByty izolacyjne Bczne Rys. 9. PByty izolacyjne Bczne na zakBad [6, s.14] na wpust i pióro [6, s.14] z poBczeniem zaciskowym [6, s.14] PByty izolacyjne wielowarstwowe SkBadaj si z kilku warstw materiaBów speBniajcych ró|ne funkcje, midzy innymi: - gBówn - termoizolacyjn, - konstrukcyjn, - ochronn przed zawilgoceniem,  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 10 - wykoDczeniow, ozdobn. - Warstw konstrukcyjn, wzmacniajc izolacyjne pByty wielowarstwowe mo|e stanowi rowkowana warstwa tynku, welon z wBókna szklanego, okBadzina z weBny drzewnej lub okBadzina papierowa. - PByty izolacyjne przed wilgoci mog by chronione warstwami folii aluminiowej, papieru bitumowanego lub bitumu. - Natomiast funkcj wykoDczeniow w pBytach wielowarstwowych mog peBni pByty kartonowo  gipsowe lub inne elementy z gotow faktur zewntrzn. - Zastosowanie gotowych pByt izolacyjnych wielowarstwowych umo|liwia skrócenie czasu realizacji budowy. Wykonywanie konstrukcji izolacji z poszczególnych warstw na miejscu budowy wymaga znacznie wicej czasu ni| zastosowanie elementów gotowych, wyprodukowanych przemysBowo w zakBadzie prefabrykacji. Rys. 10. PrzykBady wielowarstwowych pByt izolacyjnych [6, s.15] Ta[my krawdziowe i ta[my uszczelniajce przeznaczone s do okre[lonych celów na przykBad do wykonywania izolacji cieplnej poBczenia podBogi pBywajcej ze [cian czy przy osadzaniu stolarki budowlanej. Ta[my wytwarzane s w postaci gotowych elementów, przycitych do ksztaBtu izolowanego elementu budowlanego. Ta[my uszczelniajce produkowane s midzy innymi z filców organicznych i syntetycznych, filców z powBok foliow, poliuretanu, polietylenu.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 11 Ta[my krawdziowe wytwarzane s najcz[ciej z weBny mineralnej i szklanej, wBókna kokosowego i korka. Rys. 11. Ta[ma uszczelniajca [6, s.16] Rys. 12. Ta[ma krawdziowa [6, s.16] MateriaBy termoizolacyjne wytwarzane s w formach innych ni| omówione powy|ej przeznaczone s do wykonywania izolacji cieplnych na przykBad w miejscach trudnodostpnych czy nietypowych. MateriaBy te produkowane s midzy innymi w postaci: - produktu luznego z weBny mineralnej czy szklanej stosownego do izolowania przestrzeni trudno dostpnych, - sypkiego materiaBu ziarnistego  np. z perlitu przeznaczonego do wyrównywania oraz izolowania podBóg, - tynku z ziarnami izolacyjnymi z perlitu, - pianki z poliuretanu u|ywanej do wtryskiwania pod ci[nieniem w miejsca pkni, wyBomów, osadzeD stolarki budowlanej, - ksztaBtek z weBny mineralnej, poliuretanu czy szkBa piankowego przeznaczonych do izolowania przewodów instalacyjnych o ró|nej [rednicy, - sznura z weBny szklanej w oplocie z drutu u|ywanego do uszczelniania styków stolarki budowlanej z murem. Rys. 13. MateriaB izolacyjny luzem [6, s.17] Rys. 14. MateriaB izolacyjny  pianka [6, s.17] Rys. 15. MateriaB izolacyjny - tynk [6, s.17] Rys. 16. MateriaB izolacyjny ziarnisty [6, s.17]  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 12 Rys. 17. KsztaBtki izolacyjne [6, s.17] Rys. 18. Sznur izolacyjny [6, s.17] 4.1.2. Pytania sprawdzajce Odpowiadajc na pytania, sprawdzisz, czy jeste[ przygotowany do wykonania wiczeD. 1. Jakie zadanie speBnia materiaB termoizolacyjny? 2. Jakimi cechami powinien si charakteryzowa materiaB termoizolacyjny? 3. Jaki jest podziaB materiaBów izolacyjnych w zale|no[ci od pochodzenia? 4. Jakie materiaBy stosowane do izolacji cieplnych zalicza si do materiaBów pochodzenia mineralnego? 5. Jakie materiaBy stosowane do izolacji cieplnych zalicza si do materiaBów pochodzenia organicznego? 6. Jakie materiaBy stosowane do izolacji cieplnych zalicza si do materiaBów z tworzyw sztucznych? 7. W jakich postaciach wytwarzane s materiaBy do izolacji cieplnych? 8. Z czego wytwarzane s materiaBy dostarczane w rolach? 9. Z czego wytwarzane s materiaBy dostarczane w postaci mikkich i póBsztywnych mat izolacyjnych? 10. Z czego wytwarzane s materiaBy dostarczane w postaci sztywnych pByt izolacyjnych? 11. Z czego wytwarzane s materiaBy dostarczane w postaci pByt zakBadkowych? 12. W jaki sposób mog by Bczone pByty zakBadkowe? 13. Z czego wytwarzane s materiaBy dostarczane w postaci pByt wielowarstwowych? 14. Jakie materiaBy peBni funkcj termoizolacyjn w izolacyjnych pBytach wielowarstwowych? 15. Jakie materiaBy peBni funkcj ochronn przed zawilgoceniem w izolacyjnych pBytach wielowarstwowych? 16. Jakie materiaBy peBni funkcj konstrukcyjn w izolacyjnych pBytach wielowarstwowych? 17. Jakie materiaBy peBni funkcj wykoDczeniow w izolacyjnych pBytach wielowarstwowych? 18. Jakie korzy[ci daje stosowanie pByt izolacyjnych wielowarstwowych? 19. Z czego wytwarzane s materiaBy dostarczane w postaci ta[m uszczelniajcych? 20. Z czego wytwarzane s materiaBy dostarczane w postaci ta[m krawdziowych? 21. W jakiej postaci produkowane s materiaBy u|ywane do izolowania przestrzeni trudno dostpnych? 22. W jakiej postaci produkowane s materiaBy stosowane do wyrównywania oraz izolowania podBóg? 23. W jakim celu u|ywa si tynków izolacyjnych? 24. W jakiej postaci produkowane s materiaBy stosowane do izolowania miejsca pkni, wyBomów, osadzeD stolarki budowlanej? 25. W jakiej postaci produkowane s materiaBy stosowane do izolowania przewodów instalacyjnych?  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 13 4.1.3. wiczenia wiczenie 1 Na podstawie opisu zawierajcego charakterystyk techniczn materiaBu termoizolacyjnego, (ZaBcznik nr 1 do wiczenia), ustal: - nazw materiaBu termoizolacyjnego, - posta, w jakiej jest dostarczany na budow, - zakres stosowania. Wska|: - próbki tego materiaBu, wybierajc spo[ród ró|nych materiaBów termoizolacyjnych. Sposób wykonania wiczenia Aby wykona wiczenie powiniene[: 1) zorganizowa stanowisko pracy, 2) zaplanowa przebieg wykonania zadania  wiczenia  plan zapisa w zeszycie, 3) przestrzega zasad bezpieczeDstwa pracy, 4) przeczyta opis zawierajcy charakterystyk techniczn zadanego materiaBu izolacyjnego, 5) ustali nazw materiaBu izolacyjnego, 6) wybra próbki ilustrujce opisany materiaB izolacyjny, 7) ustali zakres stosowania materiaBu izolacyjnego, 8) sporzdzi w zeszycie notatk z przeprowadzonego wiczenia, 9) sformuBowa wnioski z realizacji wiczenia, 10) zaprezentowa efekty swojej pracy, 11) dokona samooceny pracy, 12) uporzdkowa stanowisko pracy. Wyposa|enie stanowiska pracy: - stóB warsztatowy, - charakterystyki techniczne materiaBów termoizolacyjnych, - próbki materiaBów termoizolacyjnych produkowanych i dostarczanych na budow: - w rolach, albo w postaci: - mikkich i póBsztywnych mat izolacyjnych, - sztywnych pByt izolacyjnych, - pByt zakBadkowych, - pByt wielowarstwowych, - ta[m krawdziowych i uszczelniajcych, - form specjalnych (pianki, luzem, ziarna, ksztaBtki izolacyjne, sznury). - literatura.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 14 ZaBcznik nr 1 Charakterystyka techniczna materiaBu termoizolacyjnego Elementy tego materiaBu termoizolacyjnego mog by trwale Bczone midzy sob: - na zakBad, - na wpust i pióro, - zaciskowo. Przy zastosowaniu tego materiaBu: - uzyskuje si pewne szczelne zamknicie izolacji, - uniknie si powstania przerw i szczelin tworzcych tak zwane mostki cieplne, którymi przenika ciepBo, - uzyskuje si pewno[, |e przynajmniej poBowa materiaBu izolacyjnego zachowa sw skuteczno[. Sposoby Bczenia elementów tego materiaBu izolacyjnego ilustruj poni|sze rysunki. Rys. 19. PByty izolacyjne Rys. 20. PByty izolacyjne Rys. 21. PByty izolacyjne [6, s.14] [6, s.14] [6, s.14] wiczenie 2 Na podstawie opisu zawierajcego charakterystyk techniczn materiaBu termoizolacyjnego, (ZaBcznik nr 1 do wiczenia) ustal: - nazw materiaBu termoizolacyjnego, - posta, w jakiej jest dostarczany na budow, - zakres stosowania. Wska|: - próbki tego materiaBu, wybierajc spo[ród ró|nych materiaBów termoizolacyjnych. Sposób wykonania wiczenia Aby wykona wiczenie powiniene[: 1) zorganizowa stanowisko pracy, 2) zaplanowa przebieg wykonania zadania  wiczenia  plan zapisa w zeszycie, 3) przestrzega zasad bezpieczeDstwa i higieny pracy, 4) przeczyta opis zawierajcy charakterystyk techniczn zadanego materiaBu izolacyjnego, 5) ustali posta, pod jak wytwarzane s elementy tego materiaBu izolacyjnego, 6) wybra 3 próbki tego materiaBu izolacyjnego, po jednej: - z warstw konstrukcyjn, - z warstw ochronn przeciwwilgociow, - z warstw wykoDczeniow. 7) ustali nazw materiaBu stosowanego na poszczególne warstwy,  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 15 8) ustali zakres stosowania materiaBu izolacyjnego, 9) sporzdzi notatk z przeprowadzonego wiczenia w zeszycie, 10) sformuBowa wnioski z realizacji wiczenia, 11) zaprezentowa efekty swojej pracy, 12) dokona samooceny pracy, 13) uporzdkowa stanowisko pracy. Wyposa|enie stanowiska pracy: - stóB warsztatowy, - charakterystyki techniczne materiaBów termoizolacyjnych, - próbki materiaBów termoizolacyjnych produkowanych i dostarczanych na budow: - w rolach, albo w postaci - mikkich i póBsztywnych mat izolacyjnych, - sztywnych pByt izolacyjnych, - pByt zakBadkowych, - pByt wielowarstwowych z warstwami z ró|nych materiaBów, peBnicymi ró|ne funkcje, - ta[m krawdziowych i uszczelniajcych, - form specjalnych (pianki, luzem, ziarna, ksztaBtki izolacyjne, sznury), - literatura. ZaBcznik nr 1 Charakterystyka techniczna materiaBu termoizolacyjnego Elementy tego materiaBu termoizolacyjnego skBadaj si z kilku warstw materiaBów speBniajcych ró|ne funkcje, midzy innymi: - gBówn - termoizolacyjn, - konstrukcyjn, - ochronn przed zawilgoceniem, - wykoDczeniow, ozdobn. Warstw konstrukcyjn, wzmacniajc elementy tego materiaBu mo|e stanowi rowkowana warstwa tynku, welon z wBókna szklanego, okBadzina z weBny drzewnej lub okBadzina papierowa. Elementy tego materiaBu przed wilgoci mog by chronione warstwami folii aluminiowej, papieru bitumowanego lub bitumu. Natomiast funkcj wykoDczeniow w tych elementach mog peBni pByty kartonowo  gipsowe lub inne elementy z gotow faktur zewntrzn. Zastosowanie gotowych elementów tego materiaBu umo|liwia skrócenie czasu realizacji budowy.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 16 4.1.4. Sprawdzian postpów Tak Nie Czy potrafisz: 1) okre[li, jakie zadanie speBnia materiaB termoizolacyjny? 2) scharakteryzowa materiaB termoizolacyjny? 3) dokona podziaBu materiaBów izolacyjnych w zale|no[ci od pochodzenia? 4) wskaza, jakie materiaBy stosowane do izolacji cieplnych zalicza si do materiaBów pochodzenia mineralnego? 5) wskaza, jakie materiaBy stosowane do izolacji cieplnych zalicza si do materiaBów pochodzenia organicznego? 6) wskaza, jakie materiaBy stosowane do izolacji cieplnych zalicza si do materiaBów z tworzyw sztucznych? 7) okre[li, w jakich postaciach wytwarzane s materiaBy do izolacji cieplnych? 8) okre[li, z czego wytwarzane s materiaBy dostarczane w rolach? 9) okre[li, z czego wytwarzane s materiaBy dostarczane w postaci mikkich i póBsztywnych mat izolacyjnych? 10) okre[li, z czego wytwarzane s materiaBy dostarczane w postaci sztywnych pByt izolacyjnych? 11) okre[li, z czego wytwarzane s materiaBy dostarczane w postaci pByt zakBadkowych? 12) okre[li, jaki sposób mog by Bczone pByty zakBadkowe? 13) okre[li z czego wytwarzane s materiaBy dostarczane w postaci pByt wielowarstwowych? 14) wskaza, jakie materiaBy peBni funkcj termoizolacyjn w izolacyjnych pBytach wielowarstwowych? 15) wskaza, jakie materiaBy peBni funkcj ochronn przed zawilgoceniem w izolacyjnych pBytach wielowarstwowych? 16) wskaza jakie materiaBy peBni funkcj konstrukcyjn w izolacyjnych pBytach wielowarstwowych? 17) wskaza jakie materiaBy peBni funkcj wykoDczeniow w izolacyjnych pBytach wielowarstwowych? 18) okre[li, jakie korzy[ci daje stosowanie pByt izolacyjnych wielowarstwowych? 19) wskaza, z czego wytwarzane s materiaBy dostarczane w postaci ta[m uszczelniajcych? 20) okre[li, z czego wytwarzane s materiaBy dostarczane w postaci ta[m krawdziowych? 21) okre[li, w jakiej postaci produkowane s materiaBy u|ywane do izolowania przestrzeni trudno dostpnych? 22) okre[li, w jakiej postaci produkowane s materiaBy u|ywane do wyrównywania oraz izolowania podBóg? 23) okre[li, w jakim celu u|ywa si tynków izolacyjnych? 24) okre[li, w jakiej postaci produkowane s materiaBy u|ywane do izolowania miejsca pkni, wyBomów, osadzeD stolarki budowlanej? 25) okre[li, w jakiej postaci produkowane s materiaBy u|ywane do izolowania przewodów instalacyjnych?  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 17 4.2. Wyroby do wykonywania izolacji termicznych wytwarzane z materiaBów pochodzenia mineralnego 4.2.1. MateriaB nauczania Wyroby z weBny mineralnej WeBn mineraln otrzymuje si w wyniku topienia bazaltów, margli, dolomitów, wapieni oraz |u|li wielkopiecowych w temperaturze okoBo 1300 ºC, Roztopiona lawa rozdmuchiwana jest spr|onym powietrzem w pierwszej fazie na drobne kuleczki, a nastpnie w bardzo cienkie nitki. W kolejnej fazie produkcji powstaje puszysty pas weBny mineralnej. W zale|no[ci od cech fizycznych rozró|nia si dwa gatunki weBny mineralnej: - I - pierwszy, - II - drugi. Tabela 1. Warto[ci cech fizycznych weBny mineralnej [opracowanie wBasne] Gatunek Cecha fizyczna Jednostka miary I II Gsto[ pozorna kg/m³ < 100 < 120 przy obci|eniu 2 kN/m² WspóBczynnik W/(m K) < 0,040 < 0,040 przewodzenia ciepBa » Z weBny mineralnej wytwarza si midzy innymi pByty, maty, filce, otuliny. PAYT WYROBY Z WEANY MINERALNEJ MATY PAYTY OTULINY FILCE Rys. 22. Wyroby z weBny mineralnej [opracowanie wBasne]  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 18 WeBna mineralna pod wpBywem wilgoci ulega ona rozpadowi. Wyroby z weBny mineralnej zabezpiecza si przed dziaBaniem wilgoci przez: - impregnowanie [rodkami oleistymi, - hydrofobizacj (uszczelnianie) roztworami asfaltowymi z olejami  dotyczy to midzy innymi zabezpieczania wyrobów stosowanych do bezpo[redniego kontaktu z gruntem, - stosowanie warstw ochronnych z folii i papieru wodoodpornego, - stosowanie szczelin wentylacyjnych PByty z weBny mineralnej PByty z weBny mineralnej s to sztywne warstwy wBókien mineralnych impregnowanych olejem i poBczonych spoiwem syntetycznym. Produkowane s o wymiarach 100 x 50 cm lub 120 x 50 cm, a w zale|no[ci od stopnia sprasowania jako mikkie, póBtwarde i twarde. PAYTY Z WEANY MINERALNEJ MIKKIE PÓATWARDE TWARDE Rys. 23  PodziaB pByt z weBny mineralnej w zale|no[ci od stopnia sprasowania wyrobu [opracowanie wBasne] Tabela 2. WBa[ciwo[ci techniczne pByt z weBny mineralnej [opracowanie wBasne] WBa[ciwo[ci techniczne Rodzaj pByt WspóBczynnik Grubo[ Gsto[ pozorna z weBny mineralnej przewodzenia ciepBa » w cm kg/m³ W/(m K) Mikkie 5, 7, 8, 10 40 0,042 ÷ 0,045 PóBtwarde 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10 80, 100, 120 0,042 ÷ 0,045 Twarde 3, 4, 5, 6 150, 170, 180 0,042 ÷ 0,045 Ponadto z weBny mineralnej produkowane s pByty: - jednostronnie laminowane, - oklejane jednostronnie, prostopadle do wBókien, pByt pil[niow, - oklejane asfaltow pap izolacyjn, - okBadane foli aluminiow, - z wBókien sklejanych prostopadle do ich powierzchni gBównej, - inne.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 19 Zastosowanie pByt z weBny mineralnej PByty z weBny mineralnej stosuje si do: - ocieplania [cian, stopów, stropadachów i dachów, - izolowania termicznego przewodów midzy innymi: grzewczych, ciepBej wody u|ytkowej i chBodniczych w zakresie odpowiednich temperatur, - wykonywania izolacji akustycznych. Filce z weBny mineralnej Filce s to pasma weBny mineralnej z dodatkiem lepiszczy syntetycznych. Termoizolacyjne wBa[ciwo[ci filców to: - gsto[ pozorna - od 40 do 80 kg/m³ , - wspóBczynnik przewodzenia ciepBa » = 0,045 W/(m K) - Filce produkowane s w postaci pasm o wymiarach: - dBugo[ci od 2,0 do 7,0 m, - szeroko[ci od 0,5 do 1,0 m, - grubo[ci  5, 7 i 8 cm. Filce zwijane s w rulony i pakowane w folie polietylenowe lub papier. Filce stosowane s wykonywania izolacji termicznych, zimnochronnych i akustycznych. Nie zaleca si stosowania filców do wykonywania izolacji [cian, poniewa| obsuwaj si po powierzchniach pionowych. Maty z weBny mineralnej Maty z weBny mineralnej s to sformatowane filce, które s przyszyte do osnowy jednego z ni|ej wymienionych materiaBów: - tektury falistej, - papieru bitumicznego, - papieru marszczonego, - welonu szklanego. - Wytwarzane s o wymiarach: - dBugo[ci od 1,5 do 5,0 m, - szeroko[ci od 0,95 do 1,0 m, - grubo[ci  4, 5 i 6 cm. Wyroby z waty szklanej Wata szklana otrzymywana jest w wyniku wycigania nitek o zró|nicowanej dBugo[ci z roztopionej masy szklanej. Termoizolacyjne wBa[ciwo[ci waty szklanej to: - gsto[ pozorna - od 60 do 100 kg/m³, - wspóBczynnik przewodzenia ciepBa » = 0,045 W/(m ·K). Odmian waty szklanej stanowi wBókno szklane stosowane do produkcji takich wyrobów jak: welon, wojBok, maty, granulat.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 20 PAYT WYROBY Z WATY SZKLANEJ WELON WOJAOK Welon z wBókien szklanych GRANULAT MATY Rys. 24. Wyroby z waty szklanej [opracowanie wBasne] Welon z wBókien szklanych Welon jest ta[m utworzon z wBókien szklanych impregnowanych lepiszczem organicznym. Welon nawinity na tulej papierow magazynuje si w pozycji stojcej w pomieszczeniach zabezpieczonych przed wilgoci. WojBok z wBókien szklanych WojBok stanowi elastyczn warstw wBókien szklanych na lepiszczu z |ywicy fenolowo  formaldehydowej. WojBoki wytwarza si: - bez faktury, - z jednostronn okBadzin z welonu z wBókien szklanych, - z jednostronn okBadzin z folii aluminiowej o grubo[ci od 0,01 do 0,03 mm. - Termoizolacyjne wBa[ciwo[ci wojBoków z wBókien szklanych to: - gsto[ pozorna - od 40 do 50 kg/m³, - wspóBczynnik przewodzenia ciepBa » = 0,042 W/(m ·K). - WojBoki produkowane s w postaci pByt o wymiarach: - 600 x 70 x 4,5 cm, - 600 x 100 x 4,5 cm, - 600 x 120 x 4,5 cm. Maty z waty szklanej Maty z waty szklanej stanowi warstwy wBókien szklanych uBo|onych na welonie szklanym lub na tekturze falistej przeszytych nimi lnianymi. Termoizolacyjne wBa[ciwo[ci mat z waty szklanej to: - gsto[ pozorna - od 60 do 90 kg/m³ , - wspóBczynnik przewodzenia ciepBa » = 0,045 W/(m ·K).  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 21 Wymiary mat z waty szklanej to: - dBugo[  30,00 m, - szeroko[  1,00 m, - grubo[ 3, 4 i 5 cm. Maty zwinite w rulony powinny by magazynowane w pomieszczeniach zabezpieczonych przed wilgoci. Granulat z weBny szklanej Termoizolacyjne wBa[ciwo[ci granulatu z waty szklanej to: - gsto[ pozorna - 30 kg/m³ , - wspóBczynnik przewodzenia ciepBa » = 0,042 W/(m ·K). Wyroby ze szkBa piankowego WYROBY ZE SZKAA PIANKOWEGO BIAAEGO CZARNEGO Rys. 25  Wyroby ze szkBa piankowego [opracowanie wBasne] PByty ze szkBa piankowego biaBego SzkBo piankowe biaBe otrzymuje si z roztopionej spienionej masy szklanej z domieszkami gazotwórczymi. Termoizolacyjne wBa[ciwo[ci szkBa piankowego biaBego to: - gsto[ pozorna - 300 kg/m³ , - wspóBczynnik przewodzenia ciepBa » = 0,12 W/(m K). - SzkBo piankowe biaBe jest: - maBo nasikliwe, - niepalne, - Batwe w obróbce. Ze szkBa piankowego biaBego produkuje si pByty o wymiarach 50 x 25 cm, 25 x 25 cm, 25 x 12,5 cm o grubo[ciach: 3, 5, 6, 7, 8 i 12 cm. PByty ze szkBa piankowego czarnego Czarne szkBo piankowe  Vitropian powstaje w wyniku stopienia stBuczki szklanej z dodatkiem [rodków porotwórczych (sadza) w temperaturze okoBo 800 ºC. Jest bardzo dobrym materiaBem izolacyjnym dziki zamknitej strukturze porów. Termoizolacyjne wBa[ciwo[ci szkBa piankowego czarnego to: - gsto[ pozorna - 180 kg/m³ ,  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 22 - wspóBczynnik przewodzenia ciepBa » = 0,07 W/(m ·K). Ze szkBa piankowego czarnego produkuje si pByty Vitropian o wymiarach 50 x 50 cm, 50 x 25 cm, 25 x 25 o grubo[ciach: 6, 7, 8, 9, 10 i 12 cm. PByty Vitropian musz by ukBadane na lepiku asfaltowym bez wypeBniaczy stosowanym na gorco. PByt Vitropian nie wolno ukBada na zaprawie cementowej. W przypadku ukBadania pByt Vitropian na powierzchni tarasów, lub w miejscach nara|onych na znaczne obci|enia na przykBad na przejazdach, zaleca si wykonanie podsypki z piasku. Betony lekkie Betony lekkie charakteryzuje maBa gsto[ pozorna wynoszca od 500 do 2000 kg/m³. Posiadaj te| korzystne warto[ci wspóBczynnika przewodzenia ciepBa, podane w tabeli 3. Wyró|nia si: - betony komórkowe  gazobetony, pianobetony, - betony z kruszyw lekkich  midzy innymi keramzytobeton, |u|lobeton, trocinobeton. Do produkcji betonów lekkich stosuje si takie kruszywa lekkie jak: Bupkoporyt, glinoporyt, keramzyt, pumeks hutniczy, |u|el paleniskowy, granulat styropianowy, kruszywo z recyklingu (materiaBy stosowane uprzednio w budownictwie) oraz trociny i wióry drzewne zmineralizowane. BETONY IZOLACYJNE BETONY BETONY KOMÓRKOWE Z KRUSZYW LEKKICH Rys. 26. Rodzaje betonów izolacyjnych [opracowanie wBasne] Tabela 3. WBa[ciwo[ci termoizolacyjne niektórych betonów lekkich [opracowanie wBasne] WspóBczynnik Gsto[ pozorna Rodzaj betonu lekkiego przewodzenia ciepBa » kg/m³ W/(m K) Gazobeton 450 ÷ 750 0,15 ÷ 0,29 Beton z Bupkoporytu 1390 ÷ 1700 0,58 ÷ 0,84 Keramzytobeton 1000 ÷ 1600 0,39 ÷ 0,90 Beton z |u|la pumeksowego 1000 ÷ 1800 0,33 ÷ 0,70 Beton z |u|la paleniskowego 1200 ÷ 1800 0,50 ÷ 0,85 (|u|lobeton) Trocinobeton 500 ÷ 1000 0,15 ÷ 0, 30 Wiórobeton Beton jamisty z kruszywa kamiennego 1900 1,00 CiepBochronna zaprawa murarska Przygotowywana jest z zastosowaniem cementów portlandzkich, wapna hydratyzowanego oraz takich kruszyw lekkich jak: - popioBy lotne, - mczka gazobetonowa, - pyB z pByt pil[niowych twardych, - keramzyt.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 23 Termoizolacyjne wBa[ciwo[ci izolacyjnej zaprawy murarskiej to: - gsto[ pozorna - poni|ej 950 kg/m³ , - wspóBczynnik przewodzenia ciepBa » = 0,18 W/(m ·K). CiepBochronna zaprawa murarska stosowana jest gBównie do murowania [cian osBonowych. Keramzyt Keramzyt jest wyrobem lekkim, odpornym na korozj biologiczn, bardzo wytrzymaBym pod wzgldem mechanicznym. Jest ponadto nisko nasikliwy, mrozoodporny i niepalny. Podstawowym surowcem do produkcji keramzytu jest glina. Proces produkcji keramzytu polega na: - ujednorodnieniu i wymieszaniu gliny, - wypaleniu gliny w piecach rurowych obrotowych w temperaturze 1200ºC, - rozdrobnieniu surowca na granulki o frakcjach od 0 do 20 mm. Zastosowanie keramzytu Keramzyt o frakcjach 0 ÷ 4 mm (frakcje piaskowe) - stosowany jest do przygotowania zapraw ciepBochronnych. Keramzytu o frakcjach 4 ÷ 8 mm u|ywa si do produkcji pustaków. Keramzyt o frakcjach 8 ÷ 20 mm stosowany jest do wykonywania izolacji termicznych fundamentów, stropów, podBóg usytuowanych na gruncie. Keramzyt jest pakowany i magazynowany w workach po 50 kg. 4.2.2. Pytania sprawdzajce Odpowiadajc na pytania, sprawdzisz, czy jeste[ przygotowany do wykonania wiczeD. 1. Jakie zadanie speBnia materiaB termoizolacyjny? 2. Z jakich mineraBów otrzymuje si weBn mineraln? 3. Jakiej obróbce trzeba podda materiaBy mineralne aby uzyska weBn mineraln? 4. Co uzyskuje si w wyniku topienia materiaBów mineralnych? 5. Jak posta przybiera rozdmuchiwana lawa w kolejnych procesach wytwarzania weBny mineralnej? 6. Czym impregnowana jest weBna mineralna? 7. Jakiemu procesowi ulega weBna mineralna nieimpregnowana? 8. Od jakich cech zale| podziaB weBny mineralnej na gatunki? 9. Jakie wyroby wytwarza si z weBny mineralnej? 10. Czym charakteryzuj si pByty z weBny mineralnej? 11. W jaki sposób mo|e by wykoDczona powierzchnia pByt mineralnych? 12. Jaki wyrób z weBny mineralnej nazywa si filcem? 13. Jakie s termoizolacyjne wBa[ciwo[ci filców? 14. W jakiej postaci produkowane s filce? 15. Jaki wyrób z weBny mineralnej nazywa si mat ? 16. Jakie s termoizolacyjne wBa[ciwo[ci waty szklanej? 17. Jakie wyroby wytwarza si z wBókna szklanego? 18. Jakie s termoizolacyjne wBa[ciwo[ci wojBoków? 19. Jak zbudowane s maty z waty szklanej? 20. Jakie s termoizolacyjne wBa[ciwo[ci mat z waty szklanej? 21. O jakich wymiarach wytwarza si maty z waty szklanej? 22. W jakich warunkach powinny by magazynowane maty z waty szklanej?  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 24 23. Jakie s rodzaje szkBa piankowego? 24. Jakie cechy charakteryzuj szkBo piankowe biaBe? 25. Jakie wyroby wytwarza si ze szkBa piankowego biaBego? 26. Jakie s termoizolacyjne wBa[ciwo[ci szkBa piankowego czarnego? 27. Jakie wyroby wytwarza si ze szkBa piankowego czarnego? 28. Jakie si rozró|nia rodzaje betonów lekkich ze wzgldu na rodzaj wypeBniacza u|ytego przy ich produkcji? 29. Jakie kruszywa stosuje si do produkcji betonów lekkich? 30. Jakich wypeBniaczy u|ywa si do przygotowania ciepBochronnych zapraw murarskich? 31. Jakie s termoizolacyjne wBa[ciwo[ci izolacyjnej zaprawy murarskiej? 32. Jakie jest zastosowanie izolacyjnej zaprawy murarskiej? 33. Jaki materiaB mineralny jest surowcem do produkcji keramzytu? 34. W jaki sposób uzyskuje si keramzyt? 35. Jakimi cechami charakteryzuje si keramzyt? 36. Jakie jest zastosowanie keramzytu? 4.2.3. wiczenia wiczenie 1 Na podstawie opisu zawierajcego charakterystyk techniczn wyrobu termoizolacyjnego (ZaBcznik nr 1 do wiczenia), ustal: - nazw wyrobu termoizolacyjnego, - warto[ jego wspóBczynnika przewodzenia ciepBa ». Wska|: - próbk tego wyrobu, wybierajc spo[ród ró|nych wyrobów z materiaBów mineralnych. Sposób wykonania wiczenia Aby wykona wiczenie powiniene[: 1) zorganizowa stanowisko pracy, 2) zaplanowa przebieg wykonania zadania  wiczenia  plan zapisa w zeszycie, 3) przestrzega zasad bezpieczeDstwa i higieny pracy, 4) przeczyta opis zawierajcy charakterystyk techniczn zadanego wyrobu izolacyjnego, 5) poda nazw wyrobu izolacyjnego, 6) okre[li, dlaczego ten wyrób jest bardzo dobrym materiaBem izolacyjnym, 7) wskaza, na jakim podBo|u nie wolno ukBada pByt tego wyrobu, 8) wybra próbk ilustrujc opisany wyrób izolacyjny, 9) sporzdzi notatk z przeprowadzonego wiczenia w zeszycie, 10) sformuBowa wnioski z realizacji wiczenia, 11) zaprezentowa efekty swojej pracy, 12) dokona samooceny pracy, 13) uporzdkowa stanowisko pracy. Wyposa|enie stanowiska pracy: - stóB warsztatowy, - charakterystyki techniczne materiaBów termoizolacyjnych, - próbki wyrobów termoizolacyjnych produkowanych z materiaBów mineralnych: - pByt z weBny mineralnej mikkich, póBtwardych, twardych, - filców z weBny mineralnej, - mat z weBny mineralnej,  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 25 - welonu z wBókien szklanych, - wojBoku z wBókien szklanych, - mat z waty szklanej, - granulatów z weBny szklanej, - pByt ze szkBa piankowego biaBego, - pByt ze szkBa piankowego czarnego  Vitropian, - betonów komórkowych  gazobetonów, pianobetonów, - betonów z kruszyw lekkich  midzy innymi keramzytobeton, |u|lobeton, trocinobeton, - kruszyw lekkich, - literatura. ZaBcznik nr 1 Charakterystyka techniczna wyrobu termoizolacyjnego z materiaBu pochodzenia mineralnego Wyroby te, to pasma weBny mineralnej z dodatkiem lepiszczy syntetycznych. Ich gsto[ pozorna wynosi od 40 do 80 kg/m³, Produkowane s w postaci pasm o wymiarach: - dBugo[ci od 2,0 do 7,0 m, - szeroko[ci od 0,5 do 1,0 m, - grubo[ci  5, 7 i 8 cm. Zwijane s w rulony i pakowane w folie polietylenowe lub papier. Nie zaleca si stosowania ich do izolacji [cian, poniewa| si obsuwaj po powierzchniach pionowych. wiczenie 2 Na podstawie opisu zawierajcego charakterystyk techniczn wyrobu termoizolacyjnego (ZaBcznik nr 1 do wiczenia), ustal: - nazw wyrobu termoizolacyjnego, - dlaczego jest bardzo dobrym materiaBem izolacyjnym, - na jakim podBo|u nie wolno ukBada pByt tego wyrobu. Wska|: - próbk tego wyrobu, wybierajc spo[ród ró|nych wyrobów z materiaBów mineralnych. Sposób wykonania wiczenia Aby wykona wiczenie powiniene[: 1) zorganizowa stanowisko pracy, 2) zaplanowa przebieg wykonania zadania  wiczenia  plan zapisa w zeszycie, 3) przestrzega zasad bezpieczeDstwa i higieny pracy, 4) przeczyta opis zawierajcy charakterystyk techniczn zadanego wyrobu izolacyjnego, 5) poda nazw wyrobu izolacyjnego, 6) okre[li, dlaczego ten wyrób jest bardzo dobrym materiaBem izolacyjnym, 7) wskaza, na jakim podBo|u nie wolno ukBada pByt tego wyrobu, 8) wybra próbk ilustrujc opisany wyrób izolacyjny, 9) sporzdzi notatk z przeprowadzonego wiczenia w zeszycie, 10) sformuBowa wnioski z realizacji wiczenia, 10) zaprezentowa efekty swojej pracy, 11) dokona samooceny pracy, 12) uporzdkowa stanowisko pracy.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 26 Wyposa|enie stanowiska pracy: - stóB warsztatowy, - charakterystyki techniczne materiaBów termoizolacyjnych, - próbki materiaBów termoizolacyjnych produkowanych i dostarczanych na budow: - pByt z weBny mineralnej mikkich, póBtwardych, twardych, - filców z weBny mineralnej, - mat z weBny mineralnej, - welonu z wBókien szklanych, - wojBoku z wBókien szklanych, - mat z waty szklanej, - granulatów z weBny szklanej, - pByt ze szkBa piankowego biaBego, - pByt ze szkBa piankowego czarnego  Vitropian, - betonów komórkowych  gazobetonów, pianobetonów, - betonów z kruszyw lekkich  midzy innymi keramzytobeton, |u|lobeton, trocinobeton, - kruszyw lekkich. - literatura. ZaBcznik nr 1 Charakterystyka techniczna wyrobu termoizolacyjnego z materiaBu pochodzenia mineralnego Wyrób ten powstaje w wyniku stopienia stBuczki szklanej z dodatkiem [rodków porotwórczych (sadza) w temperaturze okoBo 800 ºC. Termoizolacyjne wBa[ciwo[ci tego wyrobu to: - gsto[ pozorna - 180 kg/m³, - wspóBczynnik przewodzenia ciepBa » = 0,07 W/(m K). Z tego wyrobu produkuje si pByty o wymiarach 50 x 50 cm, 50 x 25 cm, 25 x 25 o grubo[ciach: 6, 7, 8, 9, 10 i 12 cm. PByty tego wyrobu musz by ukBadane na lepiku asfaltowym bez wypeBniaczy, stosowanym na gorco. W przypadku ukBadania pByt tego wyrobu na powierzchni tarasów lub w miejscach nara|onych na znaczne obci|enia, na przykBad na przejazdach, zaleca si wykonanie podsypki z piasku. wiczenie 3 Okre[l szacunkowo ilo[ pByt z weBny mineralnej o wymiarach 100 x 50 cm, potrzebnych do wykonania termoizolacji [ciany zewntrznej o wymiarach: - wysoko[  680 cm, - szeroko[  1020 cm. Sposób wykonania wiczenia Aby wykona wiczenie powiniene[: 1) zorganizowa stanowisko pracy, 2) zaplanowa przebieg wykonania zadania  wiczenia  plan zapisa w zeszycie, 3) narysowa powierzchni [ciany w skali 1:20,  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 27 4) rozmie[ci na rysunku pByty o zadanych wymiarach, 5) okre[li szacunkowo ilo[ potrzebnych pByt z weBny mineralnej  ilo[ pByt poda w m² i w sztukach, 6) sporzdzi notatk z przeprowadzonego wiczenia w zeszycie, 7) sformuBowa wnioski z realizacji wiczenia, 8) zaprezentowa efekty swojej pracy, 9) dokona samooceny pracy, 10) uporzdkowa stanowisko pracy. Wyposa|enie stanowiska pracy: - stóB warsztatowy, - charakterystyka techniczna pByt wiórowych, - literatura. wiczenie 4 Zaproponuj sposób przetransportowania z magazynu na stanowisko pracy, pByt z weBny mineralnej o wymiarach 100 x 50 cm, potrzebnych do wykonania izolacji termicznej [ciany zewntrznej zadanej w wiczeniu 3. Ustal sposób zeskBadowania tych pByt na stanowisku pracy. Sposób wykonania wiczenia Aby wykona wiczenie powiniene[: 1) zorganizowa stanowisko pracy, 2) zaplanowa przebieg wykonania zadania  wiczenia  plan zapisa w zeszycie, 3) przestrzega zasad bezpieczeDstwa i higieny pracy, 4) zaproponowa sposób przetransportowania pByt z weBny mineralnej, 5) ustali sposób zeskBadowania pByt na stanowisku pracy, 6) sporzdzi notatk z przeprowadzonego wiczenia w zeszycie, 7) sformuBowa wnioski z realizacji wiczenia, 8) zaprezentowa efekty swojej pracy, 9) dokona samooceny pracy, 10) uporzdkowa stanowisko pracy. Wyposa|enie stanowiska pracy: - stóB warsztatowy, - charakterystyka techniczna pByt wiórowych, - katalog [rodków transportu, - literatura.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 28 4.2.4. Sprawdzian postpów Czy potrafisz: Tak Nie 1. okre[li zadanie, jakie speBnia materiaB termoizolacyjny? 2. uzasadni cel impregnacji weBny mineralnej? 3. wymieni wyroby wytwarzane z weBny mineralnej? 4. scharakteryzowa filce? 5. okre[li, w jakiej postaci produkowane s filce? 6. zdefiniowa wyrób z weBny mineralnej nazywany matami ? 7. scharakteryzowa termoizolacyjne wBa[ciwo[ci waty szklanej? 8. wymieni wyroby wytwarzane z wBókna szklanego? 9. scharakteryzowa welon z wBókien szklanych? 10. scharakteryzowa wojBok z wBókien szklanych? 11. okre[li struktur i posta powierzchni wytwarzanych wojBoków? 12. scharakteryzowa termoizolacyjne wBa[ciwo[ci wojBoków? 13. zdefiniowa maty z waty szklanej? 14. scharakteryzowa termoizolacyjne wBa[ciwo[ci mat z waty szklanej? 15. wyró|ni rodzaje szkBa piankowego? 16. scharakteryzowa termoizolacyjne wBa[ciwo[ci szkBa piankowego biaBego? 17. scharakteryzowa szkBo piankowe biaBe? 18. wymieni wyroby wytwarzane ze szkBa piankowego biaBego? 19. scharakteryzowa termoizolacyjne wBa[ciwo[ci szkBa piankowego czarnego? 20. wymieni wyroby wytwarzane ze szkBa piankowego czarnego? 21. rozró|ni rodzaje betonów lekkich ze wzgldu na rodzaj wypeBniacza u|ytego przy ich produkcji? 22. okre[li rodzaje kruszyw u|ywanych do produkcji betonów lekkich? 23. wskaza wypeBniacze u|ywane do przygotowania ciepBochronnych zapraw murarskich? 24. scharakteryzowa termoizolacyjne wBa[ciwo[ci izolacyjnej zaprawy murarskiej? 25. okre[li zastosowanie izolacyjnej zaprawy murarskiej? 26. scharakteryzowa keramzyt? 27. okre[li zastosowanie keramzytu? 43. okre[li szacunkowo ilo[ materiaBów potrzebnych do wykonania robót izolacyjnych? 44. przetransportowa i zmagazynowa materiaBy izolacyjne?  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 29 4.3. Wyroby do wykonywania izolacji termicznych wytwarzane z materiaBów pochodzenia organicznego 4.3.1. MateriaB nauczania WYROBY TERMOIZOLACYJNE Z MATERIAAÓW ORGANICZNYCH PAYTY PAYTY PAYTY WIÓROWE KORKOWE PILZNIOWE PAYTY WIÓROWO - ZASYPKI CEMENTOWE ORGANICZNE Rys. 27. Wyroby termoizolacyjne z materiaBów pochodzenia organicznego [opracowanie wBasne] PByty pil[niowe PByty pil[niowe wytwarzane s z miazgi drzewnej, dodatków impregnujcych, [rodków klejcych i wody w warunkach podwy|szonego ci[nienia i temperatury. Ze wzgldu na struktur wyró|nia si pByty pil[niowe: - porowate, - póBtwarde, - twarde, - bardzo twarde. Do wykonywania izolacji cieplnych gBównie stosowane s pByty pil[niowe porowate oraz pByty póBtwarde, lecz w mniejszym zakresie. PByty pil[niowe porowate charakteryzuje: - gsto[ pozorna - od 300 do 350 kg/m³, - wspóBczynnik przewodzenia ciepBa » = 0,060 do 0,070 W/(m ·K). Produkowane s o wymiarach: - dBugo[  200, 250, 300 i 350 cm, - szeroko[  od 122 do 152,5 cm, - grubo[  1,25, 1,60, 2,25 i 2,50 cm. PByty pil[niowe porowate mocuje si: - do podBo|y pionowych za pomoc zaprawy cementowo  wapiennej, - do podBo|y poziomych przy pomocy lepiku asfaltowego bez wypeBniaczy, na gorco. - PByty pil[niowe póBtwarde produkowane s o wymiarach: - dBugo[  200, 250, 300 i 350 cm, - szeroko[  od 122 do 152,2 cm, - grubo[  okoBo 1,0 cm.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 30 PByty wiórowe PByty wiórowe s wyrobami produkowanymi przez sprasowanie w warunkach podwy|szonej temperatury wiórów drzewnych, trocin, pazdzierzy z klejem. W zale|no[ci od wielko[ci i ksztaBtu czstek tworzcych struktur, wyró|nia si pByty: - wiórowe, - pBatkowe - z wiórów [rednio du|ych, - waflowe - z wiórów du|ych, pBaskich, - OSB  z wiórów dBugich, wysmukBych, ukierunkowanych, - inne np. pa|dzierzowe z pazdzierzy lnianych. - Wszystkie pByty produkowane s o wymiarach: - dBugo[  183 do 410 cm, - szeroko[  od 12 do 250 cm, - grubo[  od 0,3 do 5,0 cm. - PByty wiórowe charakteryzuje: - gsto[ pozorna - od 300 do 700 kg/m³, - wspóBczynnik przewodzenia ciepBa » = 0,075 do 0,130 W/(m· K). PByty korkowe PByty korkowe produkowane s z kory dbu korkowego. Posortowan kor gotuje si , suszy oraz prasuje w temperaturze 200 do 250ºC i pod ci[nieniem 7 Mpa. Otrzymane bloki korka tnie si na pByty i pBytki. PBytki do celów budowlanych maja wymiary: - dBugo[  od 30 do 50 cm, - szeroko[  od 30 do 50 cm, - grubo[  od 0,50 do 1,20 cm. Powierzchnie licowe pBytek korkowych mog by polerowane, lakierowane, woskowane lub pokryte warstwa winylu. Wyroby korkowe charakteryzuje: - gsto[ pozorna - od 190 do 250 kg/m³, - wspóBczynnik przewodzenia ciepBa » = 0,025 do 0,034 W/(m ·K). PByty wiórowo  cementowe PByty wiórowo  cementowe (suprema) otrzymuje si w wyniku sprasowania wiórów drzewnych zmineralizowanych wodnym roztworem chlorku wapnia ze spoiwem w postaci zaczynu cementowego. Izolacyjne pByty wiórowo  cementowe charakteryzuje: - gsto[ pozorna - od 450 do 600 kg/m³, - wspóBczynnik przewodzenia ciepBa » = 0,014 do 0,015 W/(m ·K). Stosowane s do wykonywania izolacji cieplnych elementów budowlanych usytuowanych w miejscach suchych, nie nara|onych na zawilgocenie. PByty wiórowo  cementowe w pierwszym miesicu po wyprodukowaniu ulegaj du|emu skurczowi. Z tego wzgldu jako materiaB izolacyjny do wbudowania mog by u|ywane dopiero po upBywie co najmniej 4 tygodni od daty produkcji. PByty, które maj stanowi izolacje ciepln pod tynkiem mog by wbudowane nie wcze[niej ni| po 6 tygodniach od daty ich produkcji.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 31 Maty i pByty z trzciny Maty i pByty z trzciny wytwarzane s jako: - pojedyncze warstwy trzciny, - trzciny uBo|one wielowarstwowo. - Trzciny midzy sob powizane s drutem stalowym ocynkowanym. - Maty z trzciny produkowane s o wymiarach: - dBugo[  od 336 do 715 cm, - szeroko[  od 140 do 240 cm, - grubo[  okoBo 1 cm. - Maty i pByty z trzciny charakteryzuje: - gsto[ pozorna - okoBo 250 kg/m³, - wspóBczynnik przewodzenia ciepBa » = 0,070 W/(m ·K). - Maty z trzciny ukBada si pojedynczo lub dwuwarstwowo na krzy|. - Maty i pByty z trzciny: - s wyrobem Batwopalnym, - s wyrobem nietrwaBym, - Batwo ulegajcym gniciu, - nie s odporne na korozj biologiczn, - s niszczone s przez grzyby, owady i gryzonie. Maty z trzciny dostarcza si na budow w rolkach. Maty ze sBomy Maty ze sBomy stanowi warstw sBomy przeszytej sznurkiem konopnym. Wytwarzane s o wymiarach: - dBugo[  od 200 do 500 cm, - szeroko[  od 100 do 150 cm, - grubo[  od 2 do 10 cm. - Maty ze sBomy charakteryzuje: - gsto[ pozorna - okoBo 300 kg/m³, - wspóBczynnik przewodzenia ciepBa » = 0,080 W/(m ·K). - Maty i pByty ze sBomy: - s wyrobem Batwopalnym, - s wyrobem nietrwaBym, - Batwo ulegajcym gniciu, - nie s odporne na korozj biologiczn, - s niszczone s przez grzyby, owady i gryzonie. Maty ze sBomy na budow dostarczane s w rolkach. Stosowane s w szczególno[ci do ochrony cieplnej (przed dziaBaniem mrozu) konstrukcji budowlanych wykonywanych w okresie zimowym. Zasypki organiczne Zasypki organiczne produkowane s z trocin, stru|ków, wiórów drzewnych, kruszywa korkowego, granulatu celulozowego. Zasypki przed zastosowaniem nale|y zmiesza z wapnem niegaszonym w celu ich zmineralizowania. Zasypki organiczne charakteryzuje: - gsto[ pozorna - 150 do 300 kg/m³, - wspóBczynnik przewodzenia ciepBa » = 0,070 do 0,090 W/(m ·K).  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 32 4.3.2. Pytania sprawdzajce Odpowiadajc na pytania, sprawdzisz, czy jeste[ przygotowany do wykonania wiczeD. 1. Z jakich materiaBów i w jakich warunkach wytwarza si pByty pil[niowe? 2. Jaki jest podziaB pByt pil[niowych ze wzgldu na ich struktur? 3. Jakie pByty pil[niowe stosowane s do wykonywania izolacji cieplnych? 4. W jaki sposób mocuje si pByty pil[niowe porowate do podBo|y pionowych i poziomych? 5. Z jakich materiaBów organicznych wytwarza si pByty wiórowe? 6. W jaki sposób i w jakich warunkach wytwarza si pByty wiórowe? 7. Jaki jest podziaB pByt wiórowych ze wzgldu na wielko[ i ksztaBt czstek tworzcych struktur pByt? 8. Z jakiego materiaBu organicznego i w jaki sposób wytwarza si pByty korkowe? 9. W jaki sposób mog by wykoDczone pByty korkowe? 10. Z jakiego materiaBu organicznego i w jaki sposób wytwarza si pByty wiórowo  cementowe? 11. Gdzie mog by stosowane pByty wiórowo  cementowe? 12. Po upBywie jakiego czasu od dnia produkcji mog by u|ywane pByty wiórowo  cementowe jako materiaB izolacyjny? 13. Co dzieje si z pBytami wiórowo  cementowymi bezpo[rednio po ich wyprodukowaniu? 14. Po upBywie jakiego czasu od dnia produkcji mog by u|ywane pByty wiórowo  cementowe jako materiaB izolacyjny pod tynk? 15. Jakie s rodzaje maty i pByt wytwarzanych z trzciny? 16. Jakimi wadami charakteryzuj si maty i pByt z trzciny? 17. Jaki materiaB stanowi maty ze sBomy? 18. Jakimi wadami charakteryzuj si maty ze sBomy? 19. Gdzie znajduj zastosowanie maty ze sBomy? 20. Z jakich materiaBów organicznych wytwarza si zasypki organiczne? 21. Z jakim materiaBem i w jakim celu miesza si zasypki organiczne? 4.3.3. wiczenia wiczenie 1 Na podstawie opisu zawierajcego charakterystyk techniczn wyrobów z materiaBów pochodzenia organicznego (ZaBcznik nr 1 do wiczenia), ustal: - nazwy tych wyrobów termoizolacyjnych, - który z tych wyrobów stosowany jest najcz[ciej do wykonywania izolacji termicznych, - w jaki sposób elementy tego wyrobu s mocowane do podBo|a poziomego. Wska|: - próbk tego materiaBu, wybierajc spo[ród ró|nych materiaBów termoizolacyjnych pochodzenia organicznego. Sposób wykonania wiczenia Aby wykona wiczenie powiniene[: 1) zorganizowa stanowisko pracy, 2) zaplanowa przebieg wykonania zadania  wiczenia  plan zapisa w zeszycie, 3) przestrzega zasad bezpieczeDstwa i higieny pracy, 4) przeczyta opis zawierajcy charakterystyk techniczn danych materiaBów izolacyjnych, 5) okre[li nazwy tych wyrobów termoizolacyjnych,  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 33 6) okre[li, który z tych wyrobów stosowany jest najcz[ciej do wykonywania izolacji termicznych, 7) wybra próbki ilustrujce opisany materiaB izolacyjny, 8) przeczyta opis zawierajcy charakterystyk techniczn zadanego materiaBu izolacyjnego, 9) okre[li posta pod jak wytwarzane s elementy tego materiaBu izolacyjnego, 10) okre[li sposób, w jaki elementy tego wyrobu s mocowane do podBo|a poziomego, 11) sporzdzi notatk z przeprowadzonego wiczenia w zeszycie, 12) sformuBowa wnioski z realizacji wiczenia, 13) zaprezentowa efekty swojej pracy, 14) dokona samooceny pracy, 15) uporzdkowa stanowisko pracy. Wyposa|enie stanowiska pracy: - stóB warsztatowy, - charakterystyki techniczne wyrobów termoizolacyjnych produkowanych z materiaBów organicznych, - próbki wyrobów termoizolacyjnych produkowanych z materiaBów organicznych: - pByt pil[niowych porowatych, póBtwardych i twardych. - pByt wiórowych, - pByt pBatkowych, - pByt waflowych, - pByt OSB, - pByt pazdzierzowych, - pByt korkowych, - pByt wiórowo  cementowe, - mat i pByt z trzciny, - mat ze sBomy, - zasypek organicznych, - literatura. ZaBcznik nr 1 Charakterystyka techniczna wyrobu termoizolacyjnego z materiaBu pochodzenia organicznego Te wyroby termoizolacyjne wytwarzane s z miazgi drzewnej, dodatków impregnujcych, [rodków klejcych i wody w warunkach podwy|szonego ci[nienia i temperatury. Ze wzgldu na struktur wyró|nia si te wyroby jako: porowate, póBtwarde i twarde. Do wykonywania izolacji cieplnych stosowane s przede wszystkim wyroby porowate . Te wyroby termoizolacyjne charakteryzuje: - gsto[ pozorna - od 300 do 350 kg/m³, - wspóBczynnik przewodzenia ciepBa » = 0,060 do 0,070 W/(m K). Wyroby te mocuje si za pomoc zaprawy cementowo  wapiennej lub przy pomocy lepiku asfaltowego bez wypeBniaczy, stosowanego na gorco. Sposób mocowania zale|y od usytuowania podBo|a.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 34 wiczenie 2 Na podstawie opisu zawierajcego charakterystyk techniczn materiaBu termoizolacyjnego (ZaBcznik nr 1 do wiczenia), ustal: - nazw tego wyrobu termoizolacyjnego, - struktur tego wyrobu, - zakres ich stosowania. Wska|: - próbk tego materiaBu, wybierajc spo[ród ró|nych materiaBów termoizolacyjnych pochodzenia organicznego. Sposób wykonania wiczenia Aby wykona wiczenie powiniene[: 1) zorganizowa stanowisko pracy, 2) zaplanowa przebieg wykonania zadania  wiczenia  plan zapisa w zeszycie, 3) przestrzega zasad bezpieczeDstwa i higieny pracy, 4) przeczyta opis zawierajcy charakterystyk techniczn danego wyrobu izolacyjnego, 5) okre[li nazw tego wyrobu termoizolacyjnego, 6) scharakteryzowa struktur tego wyrobu, 7) okre[li zakres stosowania tego wyrobu, 8) wybra próbk tego wyrobu izolacyjnego, 9) sporzdzi notatk z przeprowadzonego wiczenia w zeszycie, 10) sformuBowa wnioski z realizacji wiczenia, 11) zaprezentowa efekty swojej pracy, 12) dokona samooceny pracy, 13) uporzdkowa stanowisko pracy. Wyposa|enie stanowiska pracy: - stóB warsztatowy, - charakterystyki techniczne wyrobów termoizolacyjnych produkowanych z materiaBów organicznych, - próbki wyrobów termoizolacyjnych produkowanych z materiaBów organicznych: - pByt pil[niowych porowatych, póBtwardych i twardych. - pByt wiórowych, - pByt pBatkowych, - pByt waflowych, - pByt OSB, - pByt pazdzierzowych, - pByt korkowych, - pByt wiórowo  cementowe, - mat i pByt z trzciny, - mat ze sBomy, - zasypek organicznych. - literatura.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 35 ZaBcznik nr 1 Charakterystyka techniczna wyrobu termoizolacyjnego z materiaBu pochodzenie organicznego Wyroby te charakteryzuje: - gsto[ pozorna - okoBo 300 kg/m³, - wspóBczynnik przewodzenia ciepBa » = 0,080 W/(m K). Wytwarzane s o wymiarach: - dBugo[  od 200 do 500 cm, - szeroko[  od 100 do 150 cm, - grubo[  od 2,0 do 10 cm. Wyroby te: - s wyrobami Batwopalnymi, - s wyrobami nietrwaBymi, - Batwo ulegaj gniciu, - nie s odporne na korozj biologiczn, - s niszczone s przez grzyby, owady i gryzonie. Na budow dostarczane s w rolkach. wiczenie 3 Okre[l szacunkowo ilo[ pByt wiórowych o wymiarach 183 x 280 cm, potrzebnych do wykonania termoizolacji podBogi o wymiarach: - dBugo[  540 cm, - szeroko[  510 cm. Sposób wykonania wiczenia Aby wykona wiczenie powiniene[: 1) zorganizowa stanowisko pracy, 2) zaplanowa przebieg wykonania zadania  wiczenia  plan zapisa w zeszycie, 3) narysowa powierzchni podBogi w skali 1:20, 4) rozmie[ci na rysunku pByty o zadanych wymiarach, 5) okre[li szacunkowo ilo[ potrzebnych pByt wiórowych  ilo[ pByt poda w m² i w sztukach, 6) sporzdzi notatk z przeprowadzonego wiczenia w zeszycie, 7) sformuBowa wnioski z realizacji wiczenia, 8) zaprezentowa efekty swojej pracy, 9) dokona samooceny pracy, 10) uporzdkowa stanowisko pracy. Wyposa|enie stanowiska pracy: - stóB warsztatowy, - charakterystyka techniczna pByt wiórowych, - literatura.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 36 wiczenie 4 Zaproponuj sposób przetransportowania z magazynu na stanowisko pracy, pByt wiórowych o wymiarach 183 x 280 cm, potrzebnych do wykonania izolacji termicznej podBogi zadanej w wiczeniu 3. Ustal sposób zeskBadowania tych pByt na stanowisku pracy. Sposób wykonania wiczenia Aby wykona wiczenie powiniene[: 1) zorganizowa stanowisko pracy, 2) zaplanowa przebieg wykonania zadania  wiczenia  plan zapisa w zeszycie, 3) przestrzega zasad bezpieczeDstwa i higieny pracy, 4) zaproponowa sposób przetransportowania pByt wiórowych, 5) ustali sposób zeskBadowania pByt na stanowisku pracy, 6) sporzdzi notatk z przeprowadzonego wiczenia w zeszycie, 7) sformuBowa wnioski z realizacji wiczenia, 8) zaprezentowa efekty swojej pracy, 9) dokona samooceny pracy, 10) uporzdkowa stanowisko pracy. Wyposa|enie stanowiska pracy: - stóB warsztatowy, - charakterystyka techniczna pByt wiórowych, - katalog [rodków transportu wewntrznego, - literatura. 4.3.4. Sprawdzian postpów Tak Nie Czy potrafisz: 1) okre[li, z jakich materiaBów wytwarza si pByty pil[niowe? 2) okre[li warunki wytwarzania pByt pil[niowych? 3) dokona podziaBu pByt pil[niowych ze wzgldu na ich struktur? 4) wskaza pByty pil[niowe stosowane do wykonywania izolacji cieplnych? 5) przedstawi sposób mocowania si pByt pil[niowych porowatych do podBo|y pionowych? 6) przedstawi sposób mocowania si pByt pil[niowych porowatych do podBo|y poziomych? 7) wymieni materiaBy organiczne stosowane do wytwarzania pByt wiórowych? 8) scharakteryzowa sposób i warunki wytwarzania si pByt wiórowych? 9) dokona podziaBu pByt wiórowych ze wzgldu na wielko[ i ksztaBt czstek tworzcych struktur pByt? 10) okre[li, z jakiego materiaBu organicznego wytwarza si pByty korkowe? 11) opisa sposób wytwarzania pByt korkowych? 12) okre[li sposób wykoDczenia powierzchni pByt korkowych? 13) okre[li, z jakiego materiaBu organicznego wytwarza si pByty wiórowo  cementowe?  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 37 14) opisa sposób wytwarzania pByt wiórowo  cementowych? 15) okre[li zakres stosowania pByt wiórowo  cementowych? 16) okre[li, co dzieje si z pBytami wiórowo  cementowymi bezpo[rednio po ich wyprodukowaniu? 17) okre[li rodzaje maty i pByt wytwarzanych z trzciny? 18) scharakteryzowa maty i pByt z trzciny? 19) okre[li, jaki materiaB stanowi maty ze sBomy? 20) okre[li wady mat ze sBomy? 21) okre[li zakres stosowania mat ze sBomy? 22) wskaza, z jakich materiaBów organicznych wytwarza si zasypki organiczne? 23) wskaza, z jakim materiaBem, i w jakim celu miesza si zasypki organiczne? 24) okre[li szacunkowo ilo[ materiaBów potrzebnych do wykonania robót izolacyjnych? 25) przetransportowa i zmagazynowa materiaBy izolacyjne w postaci pByt?  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 38 4.4. Wyroby do wykonywania izolacji termicznych wytwarzane z tworzyw sztucznych 4.4.1. MateriaB nauczania Wyroby w postaci bloków, pByt, mat, zasypek i pianek przeznaczone do wykonywania izolacji termicznych elementów budowlanych wytwarza si midzy innymi z takich tworzyw sztucznych jak: poliestyren, poliuretan, krylamina, wBókna poliamidowe i polietylenowe. WYROBY TERMOIZOLACYJNE Z TWORZYW SZTUCZNYCH POLISTYREN POLISTYREN EKSTRUDOWANY KRYLAMINA STYROPIAN WAÓKNA POLIURETAN SYNTETYCZNE BLOKI PIANKI PAYTY MATY KSZTAATKI Rys 28. Wyroby termoizolacyjne z tworzyw sztucznych [opracowanie wBasne] Najbardziej popularnym i najcz[ciej stosowanym tworzywem sztucznym u|ywanym do wytwarzania termoizolacyjnych wyrobów budowlanych jest styropian. Styropian Styropian jest tworzywem wytwarzanym z polistyrenu, który produkowany jest najcz[ciej na bazie ropy naftowej. Polistyren jako póBprodukt  syntetyczny surowiec do produkcji styropianu ma posta twardego, szklistego granulatu o [rednicy kuleczek od 0,2 do 2,5 mm.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 39 GBównymi etapami produkcji styropianu s: spienianie wstpne, sezonowanie i blokowanie (w tym spienianie wtórne). Spienianie wstpne jest to zmikczanie granulek surowca i zwizane z tym powikszanie ich objto[ci wskutek dziaBania (ekspansji) [rodka porotwórczego. Proces wstpnego spieniania surowca syntetycznego trwa od 2 do 5 minut i odbywa si przy u|yciu pary o temperaturze wy|szej ni| 90°C. Granulki polistyrenu ekspanduj powikszajc sw objto[ od 25 do 65 razy; powstaj przy tym czstki o strukturze zamknitej. Proces ekspandowania jest wzmacniany dyfuzj gorcej pary wodnej do wntrza czsteczek. Potem nastpuje proces schBadzanie czsteczek. Sezonowanie [wie|ych czsteczek spienionego polistyrenu w postaci kulek, przed dalsz obróbk odbywa si w przewiewnych silosach. Czsteczki uzyskuj tam stabilno[ niezbdn do dalszych etapów produkcji; powstaje granulat. Blokowanie czyli wytwarzanie bloków, polega na: - napeBnieniu metalowych form ustabilizowanymi czstkami spienionego polistyrenu - granulatem, - poddaniu granulatu wtórnemu procesowi spieniania, przez doprowadzenie gorcej pary; - w tej fazie produkcji czsteczki granulatu staj si plastyczne i lepkie, - zamykaniu wolnych przestrzeni midzy czsteczkami (kulkami granulatu) w procesie ekspandowania; stykajce si ze sob powierzchnie kulek ulegaj spieczeniu tworzc wyrób styropianowy (blok) o wymaganych wymiarach i ksztaBcie. Styropian jest tworzywem sztucznym, które nie podlega |adnym zmianom strukturalnym w zakresie temperatur od -180°C do +85°C. Styropian jest odporny na dziaBanie: - wody morskiej, - wapna, cementu, gipsu, anhydrytu, - rozcieDczonych kwasów organicznych i nieorganicznych, - alkoholi i rozcieDczonych Bugów. Styropian nie jest odporny na dziaBanie: - zimnych bitumów, - produktów smoBowych, - midzy innymi takich rozpuszczalników jak: aceton, eter, octan etylu, benzen, terpentyna, - paliwa gaznikowego i benzyny w tym benzyny aptecznej oraz lakowej. Styropian: - pcznieje w ropie naftowej i benzynie, - nie ulega dziaBaniu bakterii gnilnych.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 40 ROPA NAFTOWA aromatyzacja polimeryzacja POLISTYREN ZDOLNY DO SPIENIANIA spienianie wstpne sezonowanie CZSTKI SPIENIONEGO POLISTYRENU spienianie koDcowe GOTOWY WYRÓB STYROPIANOWY Rys. 29. Proces produkcji styropianu  od surowca do gotowego wyrobu [opracowanie wBasne] Wyroby ze styropianu Dla wyrobów ze styropianu: - warto[ wspóBczynnika przewodzenia ciepBa » wynosi od 0,02 do 0,045 W/(m ·K), - gsto[ pozorna wynosi od 15 do 40 kg/m³. PByty zwykBe ze styropianu PByty zwykBe ze styropianu produkuje si dwiema metodami: - metoda pierwsza  najcz[ciej spotykana, to cicie wytworzonych bloków, przy u|yciu urzdzeD termiczno - mechanicznych na pByty o odpowiedniej grubo[ci; profilowanie krawdzi pByt wykonywane jest przez frezowanie - metoda druga  polega na stosowaniu do spieniania granulatu form dostosowanych do ksztaBtu i rozmiarów wyrobu koDcowego. PByty styropianowe zwykBe (bez oklein z innych materiaBów) produkowane s o wymiarach: - dBugo[  100 do 300 cm, - szeroko[  50 do 120 cm, - grubo[  2 do 16 cm.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 41 PByty styropianowe mo|na Bczy z innymi materiaBami budowlanymi na przykBad z pBytami kartonowo  gipsowymi, suprem, powBokami bitumicznymi. Tabela 4 - Wyroby termoizolacyjne ze styropianu i ich zastosowanie w budownictwie wg PN-B-20132:2005 Nazwa wyrobu Zastosowanie - wypeBnienie [cian szczelinowych z wentylowan i nie wentylowan szczelin powietrzn, - pionowa izolacja dylatacyjna [cian zewntrznych, - wypeBnienie konstrukcji wewntrznych [cianek dziaBowych, - wypeBnienie konstrukcji [cian szkieletowych z okBadzin, EPS 50 - 042 - ocieplenie stropów od spodu z okBadzin, - wypeBnienie podBóg midzy legarami, - wypeBnienie lekkich stropów szkieletowych z okBadzin, - wypeBnienie dachów stromych midzy krokwiami, - ocieplenie stropodachów wentylowanych. - ocieplenie [cian oraz stropów od spodu w zewntrznych zespolonych systemach ocieplenia (ETICS), zwanych tak|e bezspoinowymi systemami ocieplenia (BSO) lub metod  lekk- mokr , - ocieplenie [cian zewntrznych w konstrukcji z okBadzin EPS 70  040 - i wentylowan szczelin powietrzn, zwane metod  lekk- FASADA such , - ocieplenie [cian szkieletowych z poszyciem drewnianym lub EPS 80 036 drewnopochodnym z wentylowan szczelin powietrzn od FASADA zewntrz pod tynk, - ocieplenie nadpro|y i o[cie|y otworów okiennych i drzwiowych, - ocieplenie prefabrykowanych pByt warstwowych zewntrznych, - ocieplenie i deskowanie tracone stropów |elbetowych od spodu, - ocieplenie dachów stromych od wewntrz pod konstrukcj no[n. EPS 80  040 - rdzeD termoizolacyjny warstwowych pByt [ciennych i dachowych PByty warstwowe z okBadzinami metalowymi. z okBadzinami metalowymi - ocieplenie [cian, stropów od spodu oraz cokoBów w zewntrznych zespolonych systemach ocieplenia (ETICS), zwanych tak|e bezspoinowymi systemami ocieplenia (BSO) lub metod  lekk-mokr , - ocieplenie [cian poni|ej poziomu gruntu z izolacj EPS 100  038 przeciwwodn normalnie obci|one, DACH / PODAOGA - ocieplenie podBóg pod podkBadem z pByt prefabrykowanych - i posadzkowych normalnie obci|one, - ocieplenie podBóg na gruncie z podkBadem posadzkowym normalnie obci|one, - ocieplenie stropodachów peBnych. EPS 100  038 - rdzeD termoizolacyjny warstwowych pByt [ciennych PByty warstwowe i dachowych z okBadzinami z papy. z okBadzinami z papy - dachy EPS 200  036 - ocieplenie cokoBów w zewntrznych zespolonych systemach ocieplenia (ETICS), zwanych tak|e bezspoinowymi systemami ocieplenia (BSO) lub metod  lekk-mokr ,  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 42 DACH / PODAOGA / ocieplenia (ETICS), zwanych tak|e bezspoinowymi systemami PARKING ocieplenia (BSO) lub metod  lekk-mokr , - ocieplenie [cian poni|ej poziomu gruntu z izolacj przeciwwodn silnie obci|one, - ocieplenie podBóg pod podkBadem z pByt prefabrykowanych i posadzkowych silnie obci|one, - ocieplenie podBóg na gruncie z podkBadem posadzkowym silnie obci|one, - ocieplenie dachów stromych na konstrukcji no[nej pod pokrycie dachówk, - wypeBnienie konstrukcyjne nasypów drogowych, kolejowych, przyczóBków mostów i innych konstrukcji in|ynierskich, - warstwa chronica przed przemarzaniem w konstrukcjach drogowych. - ocieplenie podBóg na gruncie z podkBadem posadzkowym silnie obci|one, - ocieplenie stropodachów i dachów z mo|liwo[ci parkowania EPS 250  036 pojazdów, PODAOGA / PARKING - wypeBnienie konstrukcyjne nasypów drogowych, kolejowych, przyczóBków mostów i innych konstrukcji in|ynierskich, - warstwa chronica przed przemarzaniem w konstrukcjach drogowych. Cechy techniczne wyrobów styropianowych najcz[ciej uwidocznione s w postaci nadruku na ich opakowaniu fabrycznym, wykonanym przewa|nie z folii polietylenowej. Opis powinien by wykonany zgodnie z obowizujc norm PN EN 13 163  2004. PrzykBad: PByty styropianowe EPS 70  040 FASADA EPS  EN 13 163-T2-L2W2-S1-P3-BS1 15-CS(10)70-DS(N)2-DS.(70,-)2-TR100 Znaczenie poszczególnych znaków jest nastpujce: EPS - pByty styropianowe 70 - napr|enia [ciskajce przy 10% odksztaBceniu 040 - maksymalne wymagane warto[ci wspóBczynnika przewodzenia ciepBa, FASADA - sBowna cz[ oznaczeD: FASADA, DACH, PODAOGA, PARKING stanowi skrótow informacj o podstawowym przeznaczeniu danego wyrobu, T - tolerancja grubo[ci, L - tolerancja dBugo[ci, W - tolerancja szeroko[ci, S - tolerancja prostoktno[ci, P - tolerancja pBasko[ci, BS - poziom wytrzymaBo[ci na [ciskanie, CS(10) - poziom napr|eD [ciskajcych przy 10% odksztaBceniu, DS(N) - poziom stabilno[ci wymiarowej w normalnych warunkach laboratoryjnych (w temperaturze 23°C, 50% wilgotno[ci wzgldnej), DS(70,-) - poziom stabilno[ci wymiarowej w temperaturze 70°C, TR100 - poziom wytrzymaBo[ci na rozciganie. Dla pracownika wykonujcego elementy izolacji cieplnej najwa|niejsze s informacje ujte w pierwszej cz[ci zapisu, aby mógB zastosowa pByty styropianowe zgodnie z projektem.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 43 KsztaBtki styropianowe KsztaBtki styropianowe powstaj podczas spieniania granulatu styropianowego w formach metalowych o ksztaBtach dostosowanych do ksztaBtów zaprojektowanych elementów styropianowych o ró|nym przeznaczeniu. W zale|no[ci od przeznaczenia ksztaBtki styropianowe mog midzy innymi by: [cienne, dachowe, nadpro|owe, wieDcowe, cylindryczne do izolowania rur instalacyjnych i inne. PByty z polistyrenu ekstrudowanego (xPS) W wyniku spiekania i ekstrudowania polistyrenu powstaje polistyren ekstrudowany, materiaB o strukturze zamknitych komórek: - o bardzo dobrych wBa[ciwo[ciach izolacyjnych, - znacznej wytrzymaBo[ci na [ciskanie, - odporny na zawilgocenie, - odporny na kwasy glebowe, - odporny na korozj biologiczn. PByty z polistyrenu ekstrudowanego produkowane s o wymiarach: - dBugo[  od 50 do 400 cm, - szeroko[  od 50 do 400 cm, - grubo[  od 5 do 120 cm. - Warto[ wspóBczynnika przewodzenia ciepBa » = 0,042 W/(m ·K). - Gsto[ pozorna wyrobów z polistyrenu ekstrudowanego wynosi 15 do 40 kg/m³. Bloki i pByty z poliuretanu Ze sztucznej pianki poliuretanowej (PUR), o strukturze zamknitych komórek i gsto[ci pozornej wynoszcej od 32 do 47 kg/m³, produkuje si: - bloki o wymiarach maksymalnych 200 x 200 x 50 cm, - pByty o wymiarach maksymalnych 300 x 120 x 20 cm. WspóBczynnik przewodzenia ciepBa » = 0,035 W/(mK). Maty i pByty z wBókien syntetycznych W zale|no[ci od rodzaju wBókien syntetycznych zastosowanych do produkcji rozró|nia si 2 odmiany wyrobów: - odmiana P  wytwarzane z wBókien poliestrowych, - odmiana R  wytwarzane z wBókien poliamidowych lub polietylenowych albo mieszanych Gsto[ pozorna mat i pByt wynosi od 50 do 300 kg/m³. WspóBczynnik przewodzenia ciepBa » = 0,075 W/(m ·K). Maty z wBókniny syntetycznej wytwarzane s przez pikowanie (przeszywanie) odpadów wBókien syntetycznych. Produkowane s o grubo[ci 12 cm i dBugo[ci od 12 do 15 m. Na budow dostarczane s w rulonach. Jako materiaB izolacyjny mog by stosowane w warstwach materiaBowych wentylowanych. PByty z wBókniny syntetycznej produkowane s o wymiarach: - dBugo[  200, 250 i 300 cm, - szeroko[  122 cm, - grubo[  9,5, 12,5 i 19,0 cm.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 44 Pianka krylaminowa Pianka krylaminowa wytwarzana jest bezpo[rednio na miejscu budowy przez spienienie |ywicy krylaminu U z katalizatorem KMU w specjalnych wytwornicach piany WSDP  1. Wyrób ten jest dopuszczony do wypeBniania przestrzeni zamknitych i ocieplania elementów budowlanych bez kontaktu z powierzchni u|ytkow. Zasypki z tworzyw sztucznych Zasypki z tworzyw sztucznych to granulaty styropianu, polistyrenu, pianki poliuratanowej oraz odpadów wBókien syntetycznych. 4.4.2. Pytania sprawdzajce Odpowiadajc na pytania, sprawdzisz, czy jeste[ przygotowany do wykonania wiczeD. 1. Z jakich tworzyw sztucznych wytwarza si wyroby do wykonywania izolacji termicznych? 2. Jakie tworzywo sztuczne jest tworzywem najcz[ciej stosownym do wytwarzania termoizolacyjnych wyrobów budowlanych? 3. Z czego wytwarzany jest styropian? 4. Jaka posta ma póBprodukt do produkcji styropianu? 5. Jakie s gBówne etapy produkcji styropianu? 6. Na czym polega proces spieniania wstpnego? 7. Na czym polega proces sezonowania [wie|ych czsteczek spienionego polistyrenu? 8. Na czym polega proces blokowania przy produkcji styropianu? 9. W zakresie jakich temperatur styropian nie podlega zmianom strukturalnym? 10. Na dziaBanie jakich czynników odporny jest styropian? 11. W jakim [rodowisku styropian pcznieje? 12. Na dziaBanie jakich bakterii odporny jest styropian? 13. Ile wynosi gsto[ pozorna wyrobów ze styropianu? 14. O jakich wymiarach produkowane s pByty styropianowe? 15. Z jakimi materiaBami mo|na Bczy pByty styropianowe? 16. Co w opisie zawierajcym dane techniczne styropianu oznacza zapis FASADA DACH; PODAOGA PARKING? 17. W jakim celu produkuje si ksztaBtki styropianowe? 18. Jakimi wBa[ciwo[ciami charakteryzuj si pByty z polistyrenu ekstrudowanego? 19. O jakich wymiarach produkowane s pByty z polistyrenu ekstrudowanego? 20. Jaka jest wielko[ wspóBczynnika przewodzenia ciepBa » dla wyrobów z polistyrenu ekstrudowanego? 21. O jakich wymiarach produkowane s bloki z poliuretanu? 22. O jakich wymiarach produkowane s pByty z poliuretanu? 23. Z jakich wBókien syntetycznych wytwarza si materiaBy termoizolacyjne? 24. Z czego i w jaki sposób wytwarzane s maty z wBókniny syntetycznej? 25. W jakich warunkach wytwarzana jest pianka krylaminowa? 26. Z jakich tworzyw sztucznych produkowane s zasypki?  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 45 4.4.3. wiczenia wiczenie 1 Na opakowaniu fabrycznym widnieje nastpujcy napis - informacja o cechach technicznych pByt ze styropianu: EPS 80 036 FASADA Ustal: - znaczenie poszczególnych symboli zawartych w napisie - zastosowanie tych pByt w budownictwie. Wska|: - próbk tego rodzaju pByt, wybierajc spo[ród ró|nych wyrobów termoizolacyjnych wyprodukowanych z tworzyw sztucznych. Sposób wykonania wiczenia Aby wykona wiczenie powiniene[: 1) zorganizowa stanowisko pracy, 2) zaplanowa przebieg wykonania zadania  wiczenia  plan zapisa w zeszycie, 3) podzieli zapis na poszczególne elementy, 4) okre[li znaczenie zapisu EPS, 5) okre[li znaczenie zapisu 80, 6) okre[li znaczenie zapisu 036, 7) okre[li znaczenie zapisu FASADA, 8) okre[li, jakie elementy budowlane mog by ocieplane tego rodzaju pBytami, 9) wybra próbk ilustrujc opisane pByty ze styropianu , 10) okre[li sposób, w jaki elementy tego wyrobu s mocowane do podBo|a poziomego, 11) sporzdzi notatk z przeprowadzonego wiczenia w zeszycie, 12) sformuBowa wnioski z realizacji wiczenia, 13) zaprezentowa efekty swojej pracy, 14) dokona samooceny pracy, 15) uporzdkowa stanowisko pracy. Wyposa|enie stanowiska pracy: - stóB warsztatowy, - charakterystyki techniczne wyrobów termoizolacyjnych produkowanych z tworzyw sztucznych, - norma PN-B-20132:2005 - Katalog Izolacje styropianowe w budownictwie  Stowarzyszenie Producentów Styropianu - próbki wyrobów termoizolacyjnych produkowanych z tworzyw sztucznych: - pByt styropianowych zwykBych  o ró|nej gsto[ci pozornej, - pByt styropianowych z jedno- i dwustronn oklein z papy bitumicznej, - pByt styropianowych z oklein metalow, - pByt z polistyrenu ekstrudowanego, - pByt z pianki poliuretanowej, - pByt z wBókien syntetycznych.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 46 wiczenie 2 Na podstawie opisu zawierajcego charakterystyk techniczn wyrobu termoizolacyjnego wyprodukowanego z tworzyw sztucznych( zaBcznik nr 1 do wiczenia): - okre[l nazw wyrobu termoizolacyjnego, - wymieD substancje, na dziaBanie których nie s odporne te wyroby, - rozszyfruj nazw podan w pierwszej kolumnie tabeli, Wska|: - próbk tego rodzaju pByt, wybierajc spo[ród ró|nych wyrobów termoizolacyjnych wyprodukowanych z tworzyw sztucznych. Sposób wykonania wiczenia Aby wykona wiczenie powiniene[: 1) zorganizowa stanowisko pracy, 2) zaplanowa przebieg wykonania zadania  wiczenia  plan zapisa w zeszycie, 3) okre[li nazw wyrobu termoizolacyjnego, 4) wymieni substancje, na dziaBanie których nie s odporne te wyroby, 5) rozszyfrowa zapis stanowicy normow nazw wyrobu, 6) okre[li znaczenie zapisu EPS, 7) okre[li znaczenie zapisu 100, 8) okre[li znaczenie zapisu 038, 9) okre[li znaczenie zapisu DACH/PODAOGA, 10) okre[li, jakie elementy budowlane mog by ocieplane tego rodzaju pBytami, 11) wybra próbk ilustrujc opisane pByty ze styropianu , 12) okre[li sposób, w jaki elementy tego wyrobu s mocowane do podBo|a poziomego, 13) sporzdzi notatk z przeprowadzonego wiczenia w zeszycie, 14) sformuBowa wnioski z realizacji wiczenia, 15) zaprezentowa efekty swojej pracy, 16) dokona samooceny pracy. Wyposa|enie stanowiska pracy: - stóB warsztatowy, - charakterystyki techniczne wyrobów termoizolacyjnych produkowanych z tworzyw sztucznych, - norma PN-B-20132:2005 - Katalog Izolacje styropianowe w budownictwie  Stowarzyszenie Producentów Styropianu - próbki wyrobów termoizolacyjnych produkowanych z tworzyw sztucznych - pByt: - styropianowych zwykBych  o ró|nej gsto[ci pozornej, - styropianowych z jedno- i dwustronn oklein z papy bitumicznej, - styropianowych z oklein metalow, - z polistyrenu ekstrudowanego, - z pianki poliuretanowej, - z wBókien syntetycznych.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 47 ZaBcznik nr 1 Charakterystyka techniczna wyrobów termoizolacyjnych z tworzyw sztucznych Te wyroby termoizolacyjne s odporne na dziaBanie: - wody morskiej, - wapna, cementu, gipsu, anhydrytu, - rozcieDczonych kwasów organicznych i nieorganicznych, - alkoholi i rozcieDczonych Bugów. Ponadto te wyroby termoizolacyjne pczniej w ropie naftowej i benzynie, ale nie ulegaj dziaBaniu bakterii gnilnych. Te wyroby produkowane s o wymiarach: - dBugo[  100 do 300 cm, - szeroko[  50 do 120 cm, - grubo[  2 do 16 cm. Wyroby termoizolacyjne ................................. i ich zastosowanie w budownictwie wg PN-B-20132:2005 Tabela 5 [opracowanie wBasne] Nazwa wyrobu Zastosowanie - ocieplenie [cian, stropów od spodu oraz cokoBów w zewntrznych zespolonych systemach ocieplenia (ETICS), zwanych tak|e bezspoinowymi systemami ocieplenia (BSO) lub metod  lekk-mokr - ocieplenie [cian poni|ej poziomu gruntu z izolacj przeciwwodn normalnie obci|one EPS 100  038 - ocieplenie podBóg pod podkBadem z pByt prefabrykowanych DACH / PODAOGA i posadzkowych normalnie obci|one - ocieplenie podBóg na gruncie z podkBadem posadzkowym normalnie obci|one - ocieplenie stropodachów peBnych bez dostpu. wiczenie 3 Okre[l szacunkowo ilo[ pByt styropianowych o wymiarach 100 x 50 cm, potrzebnych do wykonania termoizolacji podBogi o wymiarach: - dBugo[  590 cm, - szeroko[  475 cm. Sposób wykonania wiczenia Aby wykona wiczenie powiniene[: 1) zorganizowa stanowisko pracy, 2) zaplanowa przebieg wykonania zadania  wiczenia  plan zapisa w zeszycie, 3) narysowa powierzchni podBogi w skali 1:20, 4) rozmie[ci na rysunku pByty o zadanych wymiarach, 5) okre[li szacunkowo ilo[ potrzebnych pByt styropianowych  ilo[ pByt poda w m² i w sztukach, 6) sporzdzi notatk z przeprowadzonego wiczenia w zeszycie,  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 48 7) sformuBowa wnioski z realizacji wiczenia, 8) zaprezentowa efekty swojej pracy, 9) dokona samooceny pracy, 10) uporzdkowa stanowisko pracy. Wyposa|enie stanowiska pracy: - stóB warsztatowy, - charakterystyka techniczna pByt wiórowych, - literatura. wiczenie 4 Zaproponuj sposób przetransportowania z magazynu na stanowisko pracy, pByt styropianowych o wymiarach 100 x 500 cm, potrzebnych do wykonania izolacji termicznej podBogi zadanej w wiczeniu 3. Ustal sposób zeskBadowania tych pByt na stanowisku pracy. Sposób wykonania wiczenia Aby wykona wiczenie powiniene[: 1) zorganizowa stanowisko pracy, 2) zaplanowa przebieg wykonania zadania  wiczenia  plan zapisa w zeszycie, 3) przestrzega zasad bezpieczeDstwa i higieny pracy, 4) zaproponowa sposób przetransportowania pByt wiórowych, 5) ustal sposób zeskBadowania pByt na stanowisku pracy, 6) sporzdzi notatk z przeprowadzonego wiczenia w zeszycie, 7) sformuBowa wnioski z realizacji wiczenia, 8) zaprezentowa efekty swojej pracy, 9) dokona samooceny pracy, 10) uporzdkowa stanowisko pracy. Wyposa|enie stanowiska pracy: - stóB warsztatowy, - charakterystyka techniczna pByt styropianowych, - katalog [rodków transportu wewntrznego, - literatura.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 49 4.4.4. Sprawdzian postpów Czy potrafisz: Tak Nie 1) okre[li, z jakich tworzyw sztucznych wytwarza si wyroby do wykonywania izolacji termicznych? 2) okre[li, jakie tworzywo sztuczne jest tworzywem najcz[ciej stosownym do wytwarzania termoizolacyjnych wyrobów budowlanych? 3) okre[li, z czego wytwarzany jest styropian? 4) okre[li, jak posta posiada póBprodukt do produkcji styropianu? 5) scharakteryzowa proces spieniania wstpnego? 6) scharakteryzowa proces sezonowania [wie|ych czsteczek spienionego polistyrenu? 7) scharakteryzowa proces blokowania przy produkcji styropianu? 8) okre[li zakres temperatur, w jakich styropian nie podlega zmianom strukturalnym? 9) wskaza czynniki, na jakie styropian jest odporny? 10) scharakteryzowa [rodowisko, w jakim styropian pcznieje? 11) wskaza, na dziaBanie jakich bakterii odporny jest styropian? 12) okre[li, z jakimi materiaBami mo|na Bczy pByty styropianowe? 13) wyja[ni, co w opisie zawierajcym dane techniczne styropianu, oznaczaj zapisy: FASADA? DACH, PODAOGA? PARKING? 14) okre[li cel produkowania ksztaBtek styropianowych? 15) scharakteryzowa pByty z polistyrenu ekstrudowanego? 16) okre[li wymiary bloków produkowanych z poliuretanu? 17) okre[li wymiary pByt produkowanych z poliuretanu? 18) wskaza rodzaje wBókien syntetycznych stosowanych do wytwarzania materiaBów termoizolacyjne? 19) wskaza z czego i w jaki sposób wytwarzane s maty z wBókniny syntetycznej? 20) okre[li warunki, w jakich wytwarzana jest pianka krylaminowa? 21) wskaza tworzywa sztuczne stosowane do produkcji zasypek?  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 50 4.5. Narzdzia, elektronarzdzia i sprzt do wykonywania izolacji termicznych 4.5.1. MateriaB nauczania Wykonywanie izolacji termicznych zwanych równie| cieplnymi polega przede wszystkim na: - przygotowaniu materiaBu lub wyrobu izolacyjnego przez obróbk polegajc na ciciu, docinaniu i wycinaniu, - zamocowaniu materiaBu lub wyrobu izolacyjnego w miejscu przeznaczenia. Przed wykonaniem ka|dej czynno[ci zwizanej z przygotowaniem materiaBu oraz z jego monta|em nale|y wykona jeszcze jedn bardzo wa|n czynno[, czynno[ zwan trasowaniem. Trasowanie w przypadku wykonywania izolacji termicznych jest to midzy innymi wyznaczanie (punktowanie, rysowanie, kre[lenie): - na powierzchni wyrobu izolacyjnego ksztaBtu figury obrazujcej w rozwiniciu element np. cz[ci konstrukcyjnej lub architektonicznej budynku do której bdzie mocowany ten wyrób, - na powierzchni elementu budowlanego sposobu usytuowania (rozBo|enia) elementów wyrobu izolacyjnego na przykBad pByt o podanych wymiarach, - na powierzchni elementu budowlanego miejsc mocowania elementów wyrobu izolacyjnego. Do wykonywania czynno[ci zwizanych z trasowaniem sBu| midzy innymi: miarki, liniaBy, ktowniki, punktaki, rysiki, oBówki. PRZYRZDY DO TRASOWANIA Do mierzenia Do rysowania RYSIKI PUNKTAKI MIARY KTOMIERZE MIARKI CYRKLE LINIAAY Rys. 30 - PodziaB przyrzdów do trasowania [opracowanie wBasne]  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 51 Miary o dBugo[ci 25, 30 m najcz[ciej zwijane sBu| do odmierzania du|ych odlegBo[ci. Miarki o dBugo[ci 1,0 ÷ 3,0 m sBu| do odmierzania dBugo[ci odcinków, odlegBo[ci midzy punktami itp. Miarki mog by skBadane lub zwijane. Rys. 31 Miara zwijana dB. 30 m Rys. 32 Miarki: skBadana i zwijana [opracowanie wBasne] [opracowanie wBasne] LiniaBy stosowane w budownictwie powinny by wykonane z pBaskowników stalowych lub aluminiowych, o zukosowanej jednej krawdzi. LiniaBy z naniesion podziaBk nazywa si przymiarami. Przy pomocy liniaBów wykre[la si linie proste, ale mo|na te| wyznacza Buki o du|ych promieniach. W tym celu na koDcówk liniaBu nakBada si nasadk z rysikiem. Ktowniki proste, uko[ne  pochylone przewa|nie pod ktem 45° lub 60° oraz nastawne sBu| do trasowania linii prostopadBych lub pochylonych pod okre[lonym ktem oraz sprawdzania i odmierzania któw. Rys. 33. Ktownik prosty [opracowanie wBasne] Do kre[lenia Buków o maBych promieniach oraz do odmierzania i przenoszenia odcinków sBu| cyrkle. Rysiki metalowe sBu| midzy innymi do: - nanoszenia na powierzchni wyrobów izolacyjnych linii, kresek, rys obrazujcych miejsca wykonania cicia, - rysowania i wyznaczania na powierzchni elementów budowlanych charakterystycznych miejsc np. ukBadania pByt izolacyjnych. Charakterystyczne punkty np. przecicia si dwóch czy wicej linii wyznacza si metalowym punktakiem i mBotkiem. Czynno[ci trasowania w przypadku trasowania wyrobów izolacyjnych wykonuje si najcz[ciej na poziomej pBaszczyznie podBo|a lub na rzeczywistym elemencie budowlanym.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 52 Rys. 34. Cyrkiel traserski [5, s. 13] Rys. 35 Rysik i punktak [9, s. 13] NARZDZIA DO WYKONYWANIA IZOLACJI TERMICZNYCH DO CICIA i DOCINANIA DO WYROBÓW MOCOWANIA WYROBÓW IZOLACYJNYCH IZOLACYJNYCH Rys. 36. PodziaB narzdzi do wykonywania izolacji termicznych [opracowanie wBasne] Narzdzia do cicia i docinania Obróbka materiaBów stosowanych do wykonywania izolacji termicznych polega gBównie na ciciu, wycinaniu lub docinaniu wyrobów izolacyjnych oraz dopasowaniu ich do ksztaBtu i wymiarów elementu budowlanego. Wyroby stosowane do wykonywania izolacji termicznych w zale|no[ci od ich pochodzenia, struktury, a przede wszystkim twardo[ci mog by cite i docinane przy u|yciu narzdzi rcznych lub elektronarzdzi. Cicia i docinania wyrobów z surowców mineralnych i z tworzyw sztucznych dokonuje si najcz[ciej przy u|yciu no|y z wymiennymi i regulowanymi ostrzami. Rys. 37. Nó| z wymiennymi i regulowanymi ostrzami [opracowanie wBasne]  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 53 Cicie i docinanie pByt wykonanych z materiaBów podchodzenia organicznego, ze wzgldu na ich znaczn twardo[ wykonuje si przy u|yciu: - piB rcznych do cicia drewna, - piB o napdzie elektrycznym  na przykBad wyrzynarek, - maszyn o napdzie elektrycznym w przypadku wykonywania ci du|ych elementów PiB rczn wykonuje si najcz[ciej cicia i docinania wyrobów izolacyjnych po linii prostej na stanowisku roboczym w celu dopasowania ich do ksztaBtu i wymiarów do elementów budowlanych. Rys. 38. PiBa rczna do cicia drewna Rys. 39. Nasadki do wycinania otworów [opracowanie wBasne] [opracowanie wBasne] Wyrzynarki u|ywa si do wycinanie otworów oraz cicia i docinania po liniach innych ni| linie proste, na przykBad cicie po Buku, docinanie i wycinanie po linii krzywej o dowolnym ksztaBcie. Do wycinania otworów okrgBych o maBych [rednicach, w materiaBach twardych u|ywa si wiertarki elektrycznej z nasadkami odpowiednich [rednicach. Rys. 40. Wyrzynarka [5, s. 40] Rys. 41. Wiertarka z udarem [5, s. 38 ] Narzdzia do mocowania elementów izolacji termicznej Elementy izolacji termicznej w zale|no[ci od struktury i postaci wyrobu mog by mocowane do podBo|a przez: - przybijanie gwozdziami, - wkrcanie wkrtów bezpo[rednio w wyrób izolacyjny, - wkrcanie wkrtów za po[rednictwem koBków rozporowych, - wbijanie zszywek, - klejenie, - spajanie.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 54 W przypadku przybijania wyrobu izolacyjnego, na przykBad pByty pil[niowej do podBo|a drewnianego lub drewnopodobnego przy u|yciu gwozdzi, niezbdnym narzdziem rcznym jest mBotek. MBotek skBada si z dwóch cz[ci: metalowego obucha oraz zazwyczaj drewnianego trzonka. Gwozdzie mo|na te| wbija przy pomocy gwozdziarki, która jest przeno[nym narzdziem pneumatycznym, o niewielkich gabarytach (rozmiarach), wykonujcym prac mechaniczn za po[rednictwem mechanizmu pneumatycznego uruchamianego spr|onym powietrzem. Rys. 42 MBotek [opracowanie wBasne] Rys. 43. Gwozdziarka pneumatyczna [www.dekarze.pl] Do mocowania wyrobów izolacyjnych na przykBad pByty OSB do podBo|a drewnianego lub drewnopodobnego przy u|yciu wkrtów metalowych przydatne s: - narzdzia rczne w postaci wkrtaków o koDcówkach pBaskich i krzy|owych, - elektronarzdzia w postaci wkrtarki lub wkrtarko  wiertarki. Rys. 44. Wkrtaki rczne [opracowanie wBasne] Rys. 45. Wkrtarka akumulatorowa [5, s. 38 ] Mocowanie wyrobu izolacyjnego na przykBad pByty styropianowej do podBo|a betonowego czy murowanego za po[rednictwem koBków rozporowych i wkrtów metalowych, wymaga u|ycia: - wiertarki udarowej z wiertBem widiowym  do wiercenia otworów w murze, - mBotka  do wbijania koBków rozporowych w mur, - wkrtaków o koDcówkach pBaskich i gwiazdkowych, - elektronarzdzia w postaci wkrtarki lub wkrtarko  wiertarki.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 55 Aczniki do mocowania materiaBów izolacyjnych Rys. 46. Acznik fasadowy do mocowania izolacji termicznej z trzpieniem tworzywowym [14, s.19] Rys. 47. Acznik fasadowy do mocowania izolacji termicznej z trzpieniem tworzywowym [14, s.18] Rys.48. Acznik fasadowy do mocowania izolacji termicznej z trzpieniem metalowym [14, s.19] Rys. 49. Acznik fasadowy do mocowania izolacji termicznej z trzpieniem metalowym [14, s.18] Rys. 50. Acznik do mocowania mikkich materiaBów izolacyjnych Wyroby izolacyjne o maBej grubo[ci, na przykBad maty, mo|na do podBo|a drewnianego lub drewnopodobnego mocowa za pomoc zszywek wbijanych zszywaczem rcznym lub pneumatycznym.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 56 Rys. 51. Zszywacz rczny [opracowanie wBasne] Rys. 52. Zszywacz pneumatyczny [www.dekarze.pl] Takie wyroby izolacyjne jak pByty styropianowe czy z weBny mineralnej mo|na do podBo|a mocowa przy pomocy klejów produkowanych i dostosowanych specjalnie do tych materiaBów. Kleje w zale|no[ci od ich rodzaju mog by: - gotowe do u|ytku, w postaci masy pakowanej w odpowiednich tubach - rozprowadzane przy u|yciu wyciskarki, - gotowe do u|ytku, w postaci masy pakowanej w wiadrach - rozprowadzane przy u|yciu kielni i pacy zbatej, - w postaci sproszkowanej, do przygotowania bezpo[rednio przed zastosowaniem  rozprowadzane pac zbat. Rys. 53. Wyciskarka [opracowanie wBasne] Rys. 54. Paca zbata [opracowanie wBasne] Kleje sproszkowane nale|y przygotowywa zgodnie z receptur podan przez producenta. Do ich przygotowania nale|y u|ywa kielni, naczynia w postaci wiadra lub skrzyni do urabiania zapraw, wiertarki z przystawk o zwolnionych obrotach oraz mieszadBa. CiepBe zaprawy murarskie przygotowuje si zgodnie z obowizujc receptur wedBug odpowiednich norm, miesza podobnie jak sproszkowane kleje, a rozprowadza si przy pomocy kielni murarskiej oraz pac zwykBych i zbatych. Podczas wykonywania izolacji termicznych przydatne s równie|: - pion murarski  do sprawdzania poprawno[ci ukBadania wyrobów izolacyjnych na pionowych elementach budowlanych, - poziomnica - do sprawdzania poprawno[ci ukBadania wyrobów izolacyjnych na poziomych i pionowych elementach budowlanych.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 57 Rys. 55. Poziomnica [opracowanie wBasne] Rys. 56. Pion murarski [opracowanie wBasne] Do ukBadania wyrobów izolacyjnych na pionowych elementach budowlanych, na ró|nych wysoko[ciach sBu| drabiny i rusztowania, które zostaBy omówione w Poradniku dla ucznia pod tytuBem PosBugiwanie si podstawowymi pojciami i terminami z zakresu budownictwa. 4.5.2. Pytania sprawdzajce Odpowiadajc na pytania, sprawdzisz, czy jeste[ przygotowany do wykonania wiczeD. 1. Jakie czynno[ci nazywamy trasowaniem? 2. Jakie przyrzdy sBu| do trasowania? 3. Jakie czynno[ci wykonuje si przy pomocy miarki? 4. Jakie s rodzaje miarek? 5. Jakie czynno[ci wykonuje si przy pomocy liniaBu? 6. Jaka jest ró|nica midzy liniaBem a przymiarem? 7. Jakie czynno[ci wykonuje si przy pomocy ktomierza? 8. Jakie czynno[ci wykonuje si przy pomocy cyrkla? 9. Jakie czynno[ci wykonuje si przy pomocy rysika? 10. Jakie czynno[ci wykonuje si przy pomocy punktaka? 11. Na czym polega obróbka materiaBów stosowanych do wykonywania izolacji termicznych? 12. Jakim narzdziem dokonuje si cicia i docinania wyrobów izolacyjnych z surowców mineralnych i z tworzyw sztucznych? 13. Jakimi narzdziami dokonuje si cicia i docinania wyrobów izolacyjnych z materiaBów podchodzenia organicznego? 14. Jakie cicia mo|na wykona piBa rczn? 15. Jakie cicia mo|na wykona przy u|yciu wyrzynarki? 16. Jakimi sposobami mog by mocowane do podBo|a elementy izolacji termicznej? 17. Jakich narzdzi u|ywa si do mocowania wyrobu izolacyjnego przy zastosowaniu gwozdzi? 18. Jakich narzdzi u|ywa si do mocowania wyrobu izolacyjnego przy u|yciu wkrtów metalowych? 19. Jakich narzdzi u|ywa si do mocowania wyrobu izolacyjnego przy u|yciu koBków rozporowych i wkrtów metalowych 20. Jakich narzdzi u|ywa si do mocowania wyrobu izolacyjnego przy u|yciu zszywek? 21. Jakich narzdzi u|ywa si do mocowania wyrobu izolacyjnego przy u|yciu kleju w postaci masy pakowanej w odpowiednich tubach? 22. Jakich narzdzi u|ywa si do mocowania wyrobu izolacyjnego przy u|yciu kleju w postaci sproszkowanej? 23. Jakich narzdzi u|ywa si do rozprowadzania ciepBych zapraw murarskich?  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 58 4.5.3. wiczenia wiczenie 1 Posegreguj, nazwij i omów przeznaczenie przyrzdów do trasowania. Przyrzdy uBó| zgodnie z ich przeznaczeniem. Uzasadnij sposób uBo|enia przedstawionych przyrzdów do trasowania. Sposób wykonania wiczenia Aby wykona wiczenie powiniene[: 1) zorganizowa stanowisko pracy, 2) zaplanowa przebieg wykonania zadania  wiczenia  plan zapisz w zeszycie, 3) przestrzega zasad bezpieczeDstwa i higieny pracy, 4) przygotowa przyrzdy do trasowania, 5) rozBo|y przyrzdy na stole warsztatowym w sposób dowolny, 6) posegregowa i uBo|y przyrzdy zgodnie z ich przeznaczeniem, 7) sporzdzi notatk z przeprowadzonego wiczenia w zeszycie: - opisa przebieg wykonania zadania - wiczenia, - nazwa poszczególne przyrzdy, - opisa przeznaczenie przyrzdów traserskich, 7) sformuBowa wnioski z realizacji wiczenia, 8) zaprezentowa efekty swojej pracy i uzasadni: - sposób posegregowania i uBo|enia przyrzdów, 9) dokona samooceny pracy, 10) uporzdkowa stanowisko pracy. Wyposa|enie stanowiska pracy: - stóB warsztatowy, - przyrzdy traserskie: - miarka skBadane i zwijana, - przymiary, - liniaB, - ktowniki o kcie 45°, 60° i 90°, - cyrkiel, - rysik, - punktak, - literatura. Uwaga: W przypadku braku przyrzdów rzeczywistych w celu realizacji wiczenia mo|na wykorzysta zdjcia lub rysunki wymienionych przyrzdów traserskich. wiczenie 2 Spo[ród przedstawionych Ci w sposób nie uporzdkowany elektronarzdzi i narzdzi rcznych do cicia i mocowania wyrobów izolacyjnych, wybierz narzdzia i elektronarzdzia przeznaczone: 1. do wykonywania cicia pByt pazdzierzowych po linii Buku, 2. do wykonywania cicia pByt styropianowych, 3. do mocowania pByt pil[niowych do elementów drewnianych wizby dachowej. Nazwij wybrane narzdzia i elektronarzdzia.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 59 Sposób wykonania wiczenia Aby wykona wiczenie powiniene[: 1) zorganizowa stanowisko pracy, 2) zaplanowa przebieg wykonania zadania  wiczenia  plan zapisz w zeszycie, 3) przestrzega zasad bezpieczeDstwa i higieny pracy, 4) przygotowa narzdzia i elektronarzdzia do cicia i mocowania wyrobów izolacyjnych, 5) rozBo|y narzdzia i elektronarzdzia na stole warsztatowym w sposób dowolny, 6) wybra narzdzia i elektronarzdzia do wykonywania cicia pByt drewnopodobnych po linii Buku, 7) wybra narzdzia i elektronarzdzia do wykonywania cicia pByt styropianowych, 8) wybra narzdzia i elektronarzdzia do mocowania pByt drewnopodobnych do elementów drewnianych, 9) nazwa poszczególne narzdzia i elektronarzdzia, 10) sporzdzi notatk z przeprowadzonego wiczenia w zeszycie, 11) sformuBowa wnioski z realizacji wiczenia, 12) zaprezentowa efekty swojej pracy, 13) uzasadni wybór poszczególnych narzdzi i elektronarzdzi, 14) dokona samooceny pracy, 15) uporzdkowa stanowisko pracy. Wyposa|enie stanowiska pracy: - stóB warsztatowy, - narzdzia rczne do cicia wyrobów izolacyjnych: - no|e z wymiennymi i ruchomymi ostrzami, - piBa do cicia drewna, - narzdzia rczne do mocowania wyrobów izolacyjnych: - mBotek, - wkrtaki o koDcówkach pBaskich i krzy|owych, - wyciskarka, - paca zbata. - elektronarzdzia: - wyrzynarka, - wkrtarko - wiertaka, - wiertarka udarowa. Uwaga: W przypadku braku narzdzi rzeczywistych w celu realizacji wiczenia mo|na wykorzysta zdjcia lub rysunki wymienionych narzdzi i elektronarzdzi. wiczenie 3 Z pByty pil[niowej twardej wytnij prostokt o wymiarach: - dBugo[  60 cm, - szeroko[  45 cm. Sposób wykonania wiczenia Aby wykona wiczenie powiniene[: 1) zorganizowa stanowisko pracy, 2) zaplanowa przebieg wykonania zadania  wiczenia  plan zapisz w zeszycie, 3) przestrzega zasad bezpieczeDstwa i higieny pracy, 4) przygotowa przyrzdy do trasowania, 5) wytrasowa prostokt o zadanych wymiarach na powierzchni pByty,  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 60 6) przygotowa narzdzia do cicia materiaBów drewnopodobnych, 7) wyci zadany prostokt, 8) sporzdzi notatk z przeprowadzonego wiczenia w zeszycie, 9) sformuBowa wnioski z realizacji wiczenia, 10) zaprezentowa efekty swojej pracy, 11) dokona samooceny pracy, 12) uporzdkowa stanowisko pracy. Wyposa|enie stanowiska pracy: - stóB warsztatowy, - pByta pil[niowa twarda, - przyrzdy traserskie: - miarka skBadane i zwijana, - liniaB, - ktowniki o kcie 90°, - cyrkiel, - rysik, - punktak, - narzdzia rczne do cicia wyrobów drewnopodobnych: - piBa do cicia drewna, - literatura. wiczenie 4 Przygotuj ciepB zapraw murarsk: - zgodnie z receptur producenta lub podan przez nauczyciela, - w ilo[ci podanej przez nauczyciela. Sposób wykonania wiczenia Aby wykona wiczenie powiniene[: 1) zorganizowa stanowisko pracy, 2) zaplanowa przebieg wykonania zadania  wiczenia  plan zapisz w zeszycie, 3) przestrzega zasad bezpieczeDstwa i higieny pracy, 4) przygotowa narzdzia i sprzt do przygotowania zaprawy, 5) przygotowa materiaBy  skBadniki ciepBej zaprawy murarskiej, 6) przygotowa ciepBa zapraw murarsk, 7) sporzdzi notatk z przeprowadzonego wiczenia w zeszycie, 11) sformuBowa wnioski z realizacji wiczenia, 12) zaprezentowa efekty swojej pracy, 13) dokona samooceny pracy, 14) uporzdkowa stanowisko pracy. Wyposa|enie stanowiska pracy: - stóB warsztatowy, - materiaBy  skBadniki ciepBej zaprawy murarskiej  wedBug receptury, - narzdzia i sprzt do przygotowania ciepBej zaprawy murarskiej: - wiadro lub skrzynia do urabiania zaprawy, - mieszadBo, - wiertarka z przystawk o zwolnionych obrotach, - literatura. Uwaga: Przygotowanie zaprawy nale|y wykona w obecno[ci i pod nadzorem nauczyciela.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 61 4.5.4. Sprawdzian postpów Czy potrafisz: Tak Nie 1) okre[li pojcie czynno[ci trasowania? 2) wskaza, jakie przyrzdy sBu| do trasowania? 3) okre[li czynno[ci wykonywane przy pomocy miarki? 4) wymieni rodzaje miarek? 5) okre[li czynno[ci wykonywane przy pomocy liniaBu? 6) wskaza ró|nic midzy liniaBem a przymiarem? 7) okre[li czynno[ci wykonywane przy pomocy ktomierza? 8) okre[li czynno[ci wykonywane przy pomocy cyrkla? 9) okre[li czynno[ci wykonywane przy pomocy rysika? 10) okre[li czynno[ci wykonywane przy pomocy punktaka? 11) okre[li na czym polega obróbka materiaBów stosowanych do wykonywania izolacji termicznych? 12) wskaza narzdzia do cicia i docinania wyrobów izolacyjnych z surowców mineralnych i z tworzyw sztucznych? 13) wskaza narzdzia do cicia i docinania wyrobów izolacyjnych z materiaBów podchodzenia organicznego? 14) okre[li, jakie cicia mo|na wykona piBa rczn? 15) okre[li, jakie cicia mo|na wykona przy u|yciu wyrzynarki? 16) wskaza sposoby mocowania elementów izolacji termicznej do podBo|a? 17) dobra narzdzia u|ywane do mocowania wyrobu izolacyjnego przy zastosowaniu gwozdzi? 18) dobra narzdzia u|ywane do mocowania wyrobu izolacyjnego przy u|yciu wkrtów metalowych? 19) dobra narzdzia u|ywane do mocowania wyrobu izolacyjnego przy u|yciu koBków rozporowych i wkrtów metalowych? 20) dobra narzdzia u|ywane do mocowania wyrobu izolacyjnego przy u|yciu zszywek? 21) dobra narzdzia u|ywane do mocowania wyrobu izolacyjnego przy u|yciu kleju w postaci masy pakowanej w odpowiednich tubach? 22) dobra narzdzia u|ywane do mocowania wyrobu izolacyjnego przy u|yciu kleju w postaci sproszkowanej? 23) dobra narzdzia u|ywane do rozprowadzania ciepBych zapraw murarskich? 24) posBu|y si narzdziem rcznym do cicia materiaBów drewnopodobnych? 25) uci pByt drewnopodobn przy u|yciu odpowiedniego narzdzia? 26) przygotowa zapraw i klej przy u|yciu odpowiednich narzdzi i sprztu?  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 62 5. SPRAWDZIAN OSIGNI INSTRUKCJA DLA UCZNIA INSTRUKCJA OGÓLNA 1. Przeczytaj uwa|nie instrukcj. 2. Zapoznaj si z zestawem zadaD testowych. 3. Odpowiedzi udzielaj tylko na zaBczonej karcie odpowiedzi. 4. Kart odpowiedzi podpisz imieniem i nazwiskiem. INSTRUKCJA SZCZEGÓAOWA 1. Zestaw zadaD testowych skBada si z: a) 17 zadaD zamknitych - zadaD wielokrotnego wyboru. b) 13 zadaD otwartych - zadaD krótkiej odpowiedzi, 2. Odpowiedzi na zadania krótkiej odpowiedzi powinny by jednozdaniowe, sformuBowane w sposób zwizBy i konkretny. 3. Zadania wielokrotnego wyboru maj 4 wersje odpowiedzi, z których jedna jest prawidBowa. 4. W przypadku pomyBki bBdn odpowiedz nale|y uj w kóBko i ponownie zakre[li odpowiedz prawidBow. 5. Je|eli udzielenie odpowiedzi na jakie[ pytanie sprawia Ci trudno[ to opu[ je i przejdz do zadania nastpnego. Do zadaD bez odpowiedzi mo|esz wróci pózniej. 6. Na rozwizanie testu masz 50 minut.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 63 ZESTAW ZADAC TESTOWYCH . 1. MateriaBy pochodzenia mineralnego, stosowane do izolacji cieplnych to midzy innymi: a) wyroby z weBny mineralnej, szkBa piankowego, waty szklanej, betony komórkowe. b) wyroby z waty i wBókien szklanych, styropian, zasypki organiczne, wyroby z korka. c) styropian, izolacyjne betony komórkowe, pByty pil[niowe porowate, zasypki mineralne. d) wyroby z weBny mineralnej, ze szkBa piankowego, pByty trzcinowe, betony komórkowe. 2. Pewne i szczelne zamknicie izolacji termicznej, bez przerw i szczelin tworzcych tak zwane mostki cieplne uzyskuje si przy zastosowaniu materiaBów izolacyjnych w postaci a) mat o strukturze grubo wBóknistej Bczonych midzy sob na zakBad. b) rulonów o strukturze drobno wBóknistej Bczonych midzy sob na wpust i pióro. c) pByt zakBadkowych Bczonych midzy sob na zakBad, wpust i pióro lub zaciskowo. d) mat mikkich lub póBsztywnych Bczonych midzy sob na wpust i pióro lub zaciskowo. 3. Sztywne pByty izolacyjne o budowie drobno wBóknistej produkowane s z weBny mineralnej, weBny szklanej, filcu kokosowego s Batwe i szybkie w monta|u. Do podBo|a mog by mocowane a) tylko na [ruby. b) tylko na gwozdzie i [ruby. c) tylko na klej lub zapraw cementow. d) ró|nymi sposobami: na zapraw, na klej, na gwozdzie i na [ruby. 4. PByty izolacyjne wielowarstwowe, zabezpieczone s przed wilgoci warstwami a) folii aluminiowej, papieru bitumowanego lub bitumu. b) folii aluminiowej, welonu z wBókna szklanego lub bitumu. c) folii aluminiowej, papieru bitumowanego lub weBny drzewnej. d) welonu z wBókna szklanego, papieru bitumowanego lub bitumu. 5. PByty pil[niowe wytwarzane s z miazgi drzewnej a) lepiku asfaltowego, [rodków klejcych i wody. b) dodatków impregnujcych, [rodków klejcych i wody. c) dodatków impregnujcych, lepiku asfaltowego i wody. d) dodatków impregnujcych, [rodków klejcych i lepiku asfaltowego. 6. PByty pil[niowe porowate mocuje si do podBo|y poziomych przy pomocy a) zaprawy cementowo  wapiennej i lepiku asfaltowego. b) lepiku asfaltowego z wypeBniaczami, stosowanego na zimno. c) lepiku asfaltowego bez wypeBniaczy, stosowanego na gorco. d) lepiku asfaltowego z wypeBniaczami, stosowanego na gorco. 7. PByty wiórowo  cementowe w pierwszym miesicu po wyprodukowaniu a) nie ulegaj |adnym znieksztaBceniom. b) ulegaj bardzo maBemu skurczowi. c) ulegaj deformacji ksztaBtu. d) ulegaj du|emu skurczowi. 8. Maty ze sBomy stosowane s w szczególno[ci do ochrony cieplnej a) [cian zewntrznych wielowarstwowych. b) stromych dachów i stropodachów niewentylowanych. c) [cian zewntrznych osBonowych i wielowarstwowych. d) konstrukcji budowlanych wykonywanych w okresie zimowym.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 64 9. Aby uzyska weBn mineraln mineraBy nale|y topi w temperaturze a) ponad 600 ºC. b) okoBo 1300 ºC. c) okoBo 1170 ºC. d) okoBo 3000 ºC. 10. Filcem nazywa si wyrób w postaci pasm weBny mineralnej z dodatkiem a) lepiszczy syntetycznych. b) lepiszczy organicznych. c) lepiszczy sztucznych. d) smoBy asfaltowej. 11. Welon z wBókien szklanych jest ta[m utworzon z wBókien szklanych impregnowanych a) olejami. b) lepiszczem organicznym. c) lepiszczem syntetycznym. d) lepiszczem syntetycznym lub organicznym. 12. SzkBo piankowe biaBe jest: a) maBo nasikliwe, palne ale Batwe w obróbce. b) maBo nasikliwe, niepalne i Batwe w obróbce. c) maBo nasikliwe, niepalne i trudne w obróbce. d) bardzo nasikliwe, niepalne i Batwe w obróbce. 13. Aupkoporyt, glinoporyt, keramzyt, pumeks hutniczy, |u|el paleniskowy granulat styropianowy, kruszywo z recyklingu (materiaBy stosowane uprzednio w budownictwie) oraz trociny i wióry drzewne zmineralizowane to kruszywa jakich u|ywa si do produkcji a) gazobetonów. b) pianobetonów. c) betonów lekkich. d) ciepBochronnych zapraw murarskich. 14. CiepBochronna zaprawa (izolacyjna) murarska stosowana jest gBównie do murowania a) [cian osBonowych. b) wewntrznych [cian dziaBowych. c) elementów konstrukcji szkieletowych. d) zewntrznych [cian wielowarstwowych. 15. Do wykonywania izolacji termicznych fundamentów, stropów, podBóg usytuowanych na gruncie stosowany jest keramzyt o frakcjach a) 0 ÷ 4 mm b) 4 ÷ 8 mm c) 8 ÷ 20 mm d) 12  20 mm 16. Styropian jest odporny na dziaBanie midzy innymi: wody morskiej, a) zimnych bitumów, anhydrytu, alkoholi i rozcieDczonych Bugów. b) paliwa gaznikowego i benzyny, alkoholi i rozcieDczonych Bugów. c) wapna, cementu, gipsu, anhydrytu, alkoholi i rozcieDczonych Bugów. d) wapna, cementu, gipsu, anhydrytu, alkoholi i produktów smoBowych.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 65 17. EPS to skrótowa nazwa pByt a) krylaminowych. b) styropianowych. c) z wBókniny poliamidowej. d) z polistyrenu ekstrudowanego. II. Udziel odpowiedzi na poni|sze pytania - odpowiedz wpisz w karcie odpowiedzi 18. Jaki wyrób izolacyjny uzyskuje si w wyniku topienia materiaBów mineralnych? 19. Jaka jest warto[ wspóBczynnika przewodzenia ciepBa » dla weBny mineralnej? 20. Do izolacji jakich elementów budowlanych i dlaczego nie powinno si stosowa filców? 21. Jakie s termoizolacyjne wBa[ciwo[ci szkBa piankowego czarnego? 22. Jakimi cechami charakteryzuje si keramzyt? 23. W jakich warunkach wytwarza si pByty pil[niowe? 24. Z jakich materiaBów organicznych wytwarza si pByty wiórowe? 25. W jaki sposób mog by wykoDczone powierzchnie licowe pBytek korkowych? 26. Z jakiego materiaBu organicznego wytwarza si pByty wiórowo  cementowe? 27. Z jakich materiaBów wytwarza si zasypki organiczne? 28. Z jakich wBókien syntetycznych wytwarza si materiaBy termoizolacyjne odmiany R? 29. Jakich narzdzi u|ywa si do mocowania wyrobu izolacyjnego przy u|yciu wkrtów metalowych? 30. Jakich narzdzi u|ywa si do mocowania wyrobu izolacyjnego przy u|yciu kleju w postaci masy pakowanej w odpowiednich tubach?  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 66 KARTA ODPOWIEDZI Imi i nazwisko& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .. Dobieranie materiaBów, narzdzi i sprztu do izolacji termicznych Zakre[l poprawn odpowiedz Nr Odpowiedzi Punkty zadania 1. a b c d 2. a b c d 3. a b c d 4. a b c d 5. a b c d 6. a b c d 7. a b c d 8. a b c d 9. a b c d 10. a b c d 11. a b c d 12. a b c d 13. a b c d 14. a b c d 15. a b c d 16. a b c d 17. a b c d Razem punktów za cz[ I  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 67 Wpisz poprawn odpowiedz Nr Odpowiedz Punkty zadania 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. Razem punktów za cz[ II. £ punktów  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 68 6. LITERATURA 1. Frankiewicz D.: Rozpoznawanie podstawowych materiaBów budowlanych. KOWEZ, Warszawa 2002 2. Frankiewicz D.: Transport, skBadowanie i magazynowanie materiaBów budowlanych. KOWEZ, Warszawa: 2002 3. Gsiorowska D, HorsztyDska B.: PosBugiwanie si dokumentacj techniczn. KOWEZ, Warszawa 2002 4. Gsiorowska D, HorsztyDska B.: PosBugiwanie si podstawowymi pojciami i terminami z zakresu budownictwa. KOWEZ, Warszawa 2002 5. Katalog: Specjalistyczne narzdzia i maszyny dla dekarzy Zi-co sp. z o.o.  WrocBaw 2006 6. Lochner D. Ploss.W.: Izolacje cieplne i przeciwdzwikowe w domkach jednorodzinnych. Arkady, Warszawa 1983 7. Markiewicz P.: Vademecum projektanta. Archi-Plus, Kraków 1997 8. Markiewicz P.: Vademecum projektanta. Archi-Plus, Kraków 1998 9. Martinek W., Michnowski Z.: Technologia. Dekarstwo i blacharstwo budowlane. WSiP, Warszawa1990 10. Poradnik majstra budowlanego. Arkady, Warszawa 1996 11. Poradnik remontowy budownictwa mieszkalnego Arkady, Warszawa 1997 12. Pogorzelski J. Rydz .Z, Wójtowicz M. Bezspoinowy system ocieplania [cian zewntzrnych budynków. ITB, Warszawa 2002 13. Roj-Chodacka A.: Przestrzeganie przepisów bezpieczeDstwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo|arowej oraz ochrony [rodowiska. KOWEZ, Warszawa 2002 14. Wkrtmet- Techniki zamocowaD. Katalog Bczników. Kuznica KiedrzyDska 2006 15. Wolski Z.: Roboty podBogowe i okBadzinowe. WSiP, Warszawa 1991 Czasopisma:  Murator ,  Atlas Budowlany Normy: 1. PN-EN ISO 6946 listopad 2004  Komponenty budowlane i elementy budynku. Opór cieplny i wspóBczynnik przenikania ciepBa. 2. Pn-B- 0132:2005. Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie. Wyroby ze styropianu.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 69

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
16 Dobieranie materiałów narzędzi i sprzętu do izolacji
Dobieranie materiałów, narzędzi i sprzętu do robót okładzinowych
Dobieranie materiałów, narzędzi i sprzętu do robót tynkarskich
Dobieranie materiałów, narzędzi i sprzętu do robót murarskich
07 Dobieranie materiałów, narzędzi i sprzętuidh54
technik elektryk11[08] z3 01 n
713[08] Z3 06 Wykonywanie izolacji zimnochronnych rurociągów i komór chłodniczych
technik elektryk11[08] z3 01 u
713[08] Z3 05 Wykonywanie izolacji termicznych kotłów, turbin i pieców przemysłowych
Materiały do izolacji termicznych
712[02] Z1 01 Dobieranie narzędzi, sprzętu i maszyn do robót ciesielskich
Dobieranie narzędzi, sprzętu i maszyn do robót montażowych(1)
gradientowe materiały narzędziowe
technik elektryk11[08] z3 04 n

więcej podobnych podstron