��PRAWO ZOBOWI
ZAC
Zagadnienia wst
pne Wprowadzenie n� Stosunek prawny ��Stosunek cywilnoprawny ��Prawo podmiotowe n� Zobowi
zanie  powstanie i struktura n� DB
ug a odpowiedzialno[

n� Poj
cie [
wiadczenia ��Tre[

[
wiadczenia ��Rodzaje [
wiadczeD
��Z
wiadczenia pieni
|
ne, odsetki, naprawienie szkody Stosunek prawny Podmiot A Podmiot B n�  Prawna wi
z
mi
dzy podmiotami n� Okre[
la sytuacj
prawn
podmiotu n� Stosunek spoB
eczny = takie relacje mi
dzy podmiotami, w kt�rych zachowanie jednej strony (dziaB
anie, zaniechanie) wywoB
uje reakcje innej strony (dziaB
anie, zaniechanie) i podlegaj
kontroli norm spoB
ecznych n� Nawi
zany w nast
pstwie wyst
pienia prawnie doniosB
ego zdarzenia Stosunek prawny Podmiot Przedmiot Tre[

Elementy stosunku prawnego n� Podmiot ��Wyznaczaj
przede wszystkim hipotezy norm prawnych ��W zale|
no[
ci od gaB

zi prawa i rodzaju stosunku prawnego, istniej
r�|
ne typy podmiotowo[
ci prawnej. n� Przedmiot ��Okre[
lone w tre[
ci normy prawnej zachowanie si
jej adresata n� Tre[

��Zakres praw i obowi
zk�w Stosunek cywilnoprawny " Stosunek prawny wyznaczony przez normy prawa cywilnego " Podstawa wyr�|
nienia: METODA REGULACJI uznanie r�wnorz
dnej wzgl
dem siebie i autonomicznej pozycji podmiot�w prawa cywilnego �� R�wnorz
dno[

stron: �� Autonomia woli stron: �� {
aden z podmiot�w nie �� Brak bezpo[
redniego jest podporz
dkowany przymusu paD
stwowego drugiemu �� Mo|
liwo[

swobodnego �� R�wnorz
dno[

ksztaB
towania tre[
ci formalna stosunk�w cywilnoprawnych Stosunek cywilnoprawny Podmiot Przedmiot Tre[

Tre[

stosunku cywilnoprawnego n�Elementami tre[
ci stosunku cywilnoprawnego s
wynikaj
ce z normy prawnej: �� z jednej strony: uprawnienia (roszczenia, uprawnienia ksztaB
tuj
ce, zarzuty) ��z drugiej strony: obowi
zki (jako korelat uprawnieD
) podmiot�w tego stosunku. Prawo podmiotowe n�  Sfera mo|
no[
ci post
powania n� Jedno lub zbi�r uprawnieD
, zwi
zanych ze sob
funkcjonalnie i stanowi
cych element danego typu stosunku prawnego n� Wyznaczone normami prawnymi n� SB
u|
y ochronie interes�w podmiot�w prawa cywilnego n� Wolno[

zachowaD
podmiotu uprawnionego n� Kompetencje do |

dania od wB
a[
ciwego organu paD
stwowego ochrony, aby przymusem doprowadziB
do zrealizowania sprz
|
onych z prawem podmiotowym obowi
zk�w n� Sytuacja prawna podmiotu, na kt�r
skB
adaj
si
zachowania psychofizyczne oraz konwencjonalne, z kt�rymi zawsze sprz
|
one s
obowi
zki innego podmiotu. Prawo rzeczowe WB
a[
ciciel vs. Reszta [
wiata Na pierwszym planie: Prawo podmiotowe wB
a[
ciciela Prawo do posiadania, korzystania, rozporz
dzania Po drugiej stronie: obowi
zek  powstrzymywanie si
Prawo zobowi
zaniowe DB
u|
nik vs. Wierzyciel Na pierwszym planie: Stosunek prawny (akcent na obowi
zki) Wierzytelno[

 og�B
DB
ug  zobowi
zanie/ uprawnieD
obowi
zki dB
u|
nika Dynamika: obie strony powinny by
aktywne ZOBOWI
ZANIE i jego struktura Czym jest zobowi
zanie? Wierzyciel DB
u|
nik n� Art. 353 KC: [
wiadczenie � 1.Zobowi
zanie polega na (zachowanie si
dB
u|
nika na rzecz wierzyciela) tym, |
e wierzyciel mo|
e |

da
podmiot podmiot od dB
u|
nika [
wiadczenia, a uprawniony zobowi
zany dB
u|
nik powinien [
wiadczenie speB
ni
. � 2.Z
wiadczenie mo|
e polega
na dziaB
aniu albo na Wierzytelno[

DB
ug zaniechaniu. og�B
uprawnieD
og�B
obowi
zk�w Stosunek zobowi
zaniowy Tre[

Podmiot Przedmiot a) Prawo podmiotowe DB
u|
nik - Wierzyciel Z
wiadczenie b) Obowi
zki Modele zobowi
zania n�Prosty 1 dB
u|
nik 1 wierzyciel Jedna strona ma same obowi
zki, druga same uprawnienia n�ZB
o|
ony dB
u|
nik wierzyciel wierzyciel dB
u|
nik W ramach 1 stosunku zobowi
zaniowego obie strony s
wierzycielami i dB
u|
nikami wobec siebie, cho
ka|
da strona w innym zakresie Wierzytelno[

n� Prawo podmiotowe, kt�re w stosunku zobowi
zaniowym przysB
uguje wierzycielowi. n� SB
u|
y do zaspokojenia interes�w wierzyciela. n� Tre[

zobowi
zania ksztaB
towana jest r�wnie|
przez przepisy zawieraj
ce tzw. klauzule generalne, kt�re odsyB
aj
do pewnego systemu norm i ocen pozaprawnych n� Uprawnienie wierzyciela kierowane jest do tylko przeciwko konkretnemu dB
u|
nikowi i tylko ten dB
u|
nik odpowiada za dB
ug (rozszerzona skuteczno[

wyj
tkowo: art. 59 KC, 690 KC, niekt�re prawa w ksi
dze wieczystej). DB
ug n�DB
ug jest wyrazem powinno[
ci dB
u|
nika, kt�ra polega na obowi
zku speB
nienia [
wiadczenia, co ma na celu zaspokojenie interesu wierzyciela. n�Korelat wierzytelno[
ci n�Odpowiedzialno[

? DB
ug a odpowiedzialno[

n� Odpowiedzialno[

dotyczy pokrycia dB
ugu i obejmuje wszelkie ujemne konsekwencje przewidziane przez system prawny, zwi
zany z przymusow
realizacj
[
wiadczenia. �� Mo|
liwo[

przymusowego egzekwowania [
wiadczenia od dB
u|
nika n� Wyr�|
niamy: odpowiedzialno[

osobist
i rzeczowa n� Czy dB
ug mo|
e istnie
bez odpowiedzialno[
ci? Powstanie stosunku zobowi
zaniowego n�Czynno[

prawna n�Orzeczenie s
du n�Akt administracyjny n�Czyny niedozwolone n�Inne zdarzenia: ��Bezpodstawne wzbogacenia ��Prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia Z
wiadczenie poj
cie, tre[

, rodzaje Poj
cie n� Z
wiadczenie to zachowanie si
dB
u|
nika zgodne z tre[
ci
zobowi
zania i czyni
ce zado[

interesom wierzyciela. ��Dare ��Facere ��Non facere ��Pati n� Element woli? Tre[

[
wiadczenia n� Art. 353 par. 2 KC: �� DziaB
anie �� Zaniechanie n� Tre[

=> to jak dB
u|
nik ma si
zachowa
n� PrzykB
ady: wykonanie dzieB
a, przeniesienie prawa wB
asno[
ci, przechowanie rzeczy n� Chwila oznaczenia [
wiadczenia? �� Z
wiadczenie powinno by
oznaczone najp�z
niej w chwili jego speB
nienia! �� Mo|
e by
[
ci[
le okre[
lone w chwili powstania zobowi
zania �� Strony mog
wskaza
spos�b jego okre[
lenia w przyszB
o[
ci n� Mo|
liwo[

wykonania [
wiadczenia ��  Sprzedaj
cy sprzedaje Polsk
, za kt�r
Kupuj
cy zobowi
zuje si
do zapB
aty ceny w kwocie 1 zB
 . n� Uprzednia (pierwotna) niemo|
no[

�� je[
li w momencie zawarcia umowy [
wiadczenie byB
o niewykonalne, zobowi
zanie w og�le nie powstaje ��  Sprzedaj
cy sprzedaje samoch�d, za kt�ry Kupuj
cy zobowi
zuje si
do zapB
aty ceny w kwocie 1 mln zB
 . (Nast
pnie okazuje si
, |
e po zawarciu umowy, a przed wydaniem samochodu Kupuj
cemu, Sprzedaj
cy prowadz
c samoch�d pod wpB
ywem alkoholu, uderza w drzewo. Samoch�d pB
onie (Sprzedaj
cy wychodzi caB
o). n� Nast
pna niemo|
no[

�� dB
u|
nik zobowi
zany b
dzie do zapB
aty odszkodowania w miejsce pierwotnego [
wiadczenia Zobowi
zanie rezultatu a zobowi
zanie starannego dziaB
ania n�  Jan Kowalski zleca, a Kazimierz Nowak zobowi
zuje si
sporz
dzi
roczny bilans ksi
gowy sp�B
ki XYZ �� Z
ci[
le okre[
lony efekt �� Istotny jest skutek, obj
ty tre[
ci
zobowi
zania n� Danie n� Wykonanie n�  Zleceniodawca zleca, a Zleceniobiorca zobowi
zuje si
do [
wiadczenia usB
ug prawnych, polegaj
cych w szczeg�lno[
ci na reprezentowaniu Zleceniodawcy przez Zleceniobiorc
przed organami paD
stwowymi. �� Nie ma obowi
zku osi
gni
cia wskazanego celu �� DB
u|
nik ma podj

okre[
lone dziaB
anie, ukierunkowane na osi
gni
cie celu �� Brak obowi
zku osi
gni
cia okre[
lonego rezultatu �� Obowi
zek doB
o|
enia nale|
ytej staranno[
ci Zobowi
zanie przemienne n�  Naprawienie szkody powinno nast
pi
, wedB
ug wyboru poszkodowanego, b
dz
przez przywr�cenie stanu poprzedniego, b
dz
przez zapB
at
odpowiedniej sumy pieni
|
nej. n� Art.363 par. 1 KC n� Z
wiadczenie nie jest [
ci[
le okre[
lone w chwili powstania zobowi
zania n� Wynika z tre[
ci czynno[
ci prawnej lub ustawy n� Wykonanie zobowi
zania mo|
e nast
pi
przez speB
nienie jednego z kilku [
wiadczeD
n� 1 stosunek zobowi
zaniowy o kilku alternatywnych, odr
bnych [
wiadczeniach n� Z
wiadczenia musz
by
odr
bne: �� R�|
na tre[

/ R�|
ne przedmioty / R�|
ny spos�b / R�|
ne miejsca n� Wyb�r  jednostronna czynno[

prawna �� Kto dokonuje wyboru? n� Wierzyciel n� DB
u|
nik n� Osoba trzecia �� Sk
d wiemy kto ma wyboru dokona
? n� Z tre[
ci czynno[
ci prawnej n� Z okoliczno[
ci �� A co w je[
li w tre[
ci czynno[
ci prawnej nie wskazano kto dokonuje wyboru? n� Art. 365 par. 1 KC �� A gdy uprawniona osoba nie dokona wyboru? n� Art. 365 par. 3 KC n� Druga strona mo|
e wyznaczy
termin, po bezskutecznym upB
ywie kt�rego uprawnienie do wyboru przechodzi na drug
stron
Z
wiadczenie z upowa|
nieniem przemiennym n�  Wyrok w imieniu Rzeczpospolitej Polskiej: S
d Okr
gowy we WrocB
awiu nakazuje pozwanemu wyda
przedmiot A, od czego pozwany mo|
e si
zwolni
poprzez zapB
at
kwoty 100.000 zB
. n� Od samego pocz
tku opiewa na 1 [
wiadczenie �� wierzyciel mo|
e domaga
si
speB
nienia tylko tego [
wiadczenia (do egzekucji nadaje si
tylko pierwsze [
wiadczenie). n� Natomiast dB
u|
nik mo|
e speB
ni
inne [
wiadczenie, kt�re r�wnie|
spowoduje wykonanie i wyga[
ni
cie zobowi
zania. n� Wyb�r nale|
y do dB
u|
nika. n� Upowa|
nienie przemienne mo|
e wynika
z: �� ustawy (np. przy darowiz
nie: obdarowany dostarcza [
rodki utrzymania darczyD
cy w niedostatku albo zwraca warto[

wzbogacenia), �� umowy Rodzaje [
wiadczeD
n�  Za wykonane prace zleceniobiorcy zostanie wypB
acone wynagrodzenie w wysoko[
ci 100 zB
otych na podstawie rachunku. �� Z
wiadczenie jednorazowe  brak odwoB
ania do czynnika czasu n�  Najemca zobowi
zany jest pB
aci
Wynajmuj
cemu miesi
czny czynsz w wysoko[
ci 500 zB
. Czynsz pB
atny b
dzie z g�ry do 5 dnia ka|
dego miesi
ca. �� Z
wiadczenie okresowe �� Element czasu  wpB
ywa na rozmiar [
wiadczenia, im dB
u|
ej trwa stosunek tym wi
cej [
wiadczeD
�� Czynno[
ci powtarzaj
ce si
cyklicznie w okre[
lonych z g�ry odst
pach czasu n�  Kupuj
cy zobowi
zuje si
do zapB
aty ceny w wysoko[
ci 3.000 zB
. Powy|
sza cena zostanie zapB
acona przez Kupuj
cego w 5 miesi
cznych ratach, pB
atnych na rachunek bankowy Sprzedaj
cego do 5 dnia ka|
dego miesi
ca. Pierwsza rata zostanie zapB
acona w grudniu. �� Z
wiadczenie jednorazowe rozB
o|
one na raty �� Rozmiar [
wiadczenia znany od razu, z g�ry jest okre[
lony n�  Wydzier|
awiaj
cy oddaje przedsi
biorstwo XYZ Dzier|
awcy do u|
ywania i pobierania po|
ytk�w . �� Z
wiadczenia ci
gB
e �� StaB
e, okre[
lone zachowanie dB
u|
nika �� Zobowi
zanie ci
gB
e: n� Ustanowione na czas oznaczony �� wygasaj
z upB
ywem terminu: n� Ustanowione na czas nieoznaczony (bezterminowe) �� wypowiedzenie Rodzaje [
wiadczeD
II n�  Sprzedawca wyda przedmiot sprzeda|
y Kupuj
cemu w terminie 10 dni od dnia zawarcia umowy sprzeda|
y �� Z
wiadczenia niepodzielne �� Nie mo|
na wykona
ich cz
[
ciowo (bez istotnej zmiany przedmiotu lub warto[
ci) n�  Kupuj
cy zobowi
zuje si
do zapB
aty ceny w wysoko[
ci 100 zB
 . �� Z
wiadczenia podzielne �� Mo|
na wykona
cz
[
ciowo n� Decyduje cel [
wiadczenia ! n� S
d Najwy|
szy w sprawie IV CKN 821/00 orzekB
, |
e [
wiadczenie rzeczy oznaczonej co do to|
samo[
ci jest zawsze niepodzielne. Rodzaje [
wiadczeD
III n�  Joanna Wilk sprzedaje Karolinie Nowak samoch�d marki Toyota Land Cruiser, o numerach rej. BCV 65678 �� Oznaczone co do to|
samo[
ci �� Maj
za przedmiot rzecz indywidualnie oznaczon
n�  Maurycy Pi�ro zobowi
zuje si
dostarczy
Janowi Kredce 5 ton pszenicy w terminie 3 tygodni od dnia zawarcia niniejszej umowy �� Oznaczone co do gatunku �� Cechy rodzajowe �� Konkretyzacja w postaci z
r�dB
a, masy n� Decyduje tre[

konkretnego zobowi
zania. Wielo[

dB
u|
nik�w i wierzycieli Uwagi og�lne n� Podmiot  jeden z element�w zobowi
zania n� Zobowi
zanie ma 2 strony: dB
u|
nicz
i wierzycielsk
n� Zar�wno po stronie dB
u|
nika, jak i wierzyciela mo|
e wyst
powa
wielo[

podmiot�w. n� Wielo[

podmiot�w mo|
e wyst
powa
: �� Od chwili powstania zobowi
zania �� Po jego powstaniu n� Wielo[

dB
u|
nik�w lub wierzycieli wpB
ywa na tre[

stosunku obligacyjnego. n� Z zagadnieniem tym wi
|

si
nast
puj
ce instytucje: �� Zobowi
zania podzielne i niepodzielne �� Solidarno[

zobowi
zaD
Zobowi
zanie solidarne n� Zobowi
zania solidarne to te, w kt�rych w razie wyst
pienia wielo[
ci podmiot�w, ustawodawca wprowadza szczeg�lne zasady dotycz
ce sposobu speB
nienia i odbioru [
wiadczenia. n� y
r�dB
em solidarno[
ci mo|
e by
: ��Czynno[

prawna ��Przepis prawa (np. art. 441 par. 1 KC, 370 KC) ��Solidarno[
ci nie domniemywa si
! n� Istot
solidarno[
ci jest umocnienie pozycji wierzyciela. Solidarno[

bierna  solidarno[

dB
u|
nik�w n� Art. 366 par. 1 KC n� Cechy: �� Po stronie zobowi
zaniowej wyst
puje kilka podmiot�w (kilku dB
u|
nik�w) �� Wierzycielowi przysB
uguje wierzytelno[

o speB
nienie jednego [
wiadczenia �� SpeB
nienie [
wiadczenia w caB
o[
ci przez kt�regokolwiek z dB
u|
nik�w prowadzi do wyga[
ni
cia zobowi
zania �� DB
u|
nicy pozostaj
solidarni a|
do zupeB
nego zaspokojenia wierzyciela �� W razie speB
nienia [
wiadczenia przez jednego z dB
u|
nik�w solidarnych mo|
e on |

da
zwrotu od pozostaB
ych wsp�B
dB
u|
nik�w (regres) �� Ryzyko niewypB
acalno[
ci jednego z dB
u|
nik�w ponosz
pozostali wsp�B
dB
u|
nicy, cz
[

przypadaj
ca na dB
u|
nika niewypB
acalnego rozkB
ada si
pomi
dzy pozostaB
ych wsp�B
dB
u|
nik�w n� DziaB
anie lub zaniechanie jednego z dB
u|
nik�w solidarnych nie mog
szkodzi
pozostaB
ym wsp�B
dB
u|
nikom n� W razie sporu mi
dzy wierzycielem a dB
u|
nikami solidarnymi dB
u|
nicy mog
podnosi
: �� Zarzuty osobiste �� Zarzuty wsp�lne Solidarno[

czynna  solidarno[

wierzycieli n� Art. 367 KC n� Solidarno[

czynna mo|
e powsta
wyB

cznie na podstawie czynno[
ci prawnej, nigdy ex lege n� Cechy: �� Po stronie uprawnionej wyst
puje kilka podmiot�w (kilku wierzycieli) �� DB
u|
nik jest zobowi
zany tylko do 1 [
wiadczenia �� Co do zasady dB
u|
nik mo|
e speB
ni
[
wiadczenie wedB
ug swojego wyboru do r
k kt�regokolwiek z wierzycieli solidarnych; je[
li jednak jeden z wierzycieli wytoczyB
pow�dztwo, to dB
u|
nik powinien [
wiadczy
do jego r
k �� SpeB
nienie [
wiadczenia do r
k kt�regokolwiek z wierzycieli prowadzi do wyga[
ni
cia zobowi
znia �� W razie speB
nienia [
wiadczenia do r
k jednego z wierzycieli tre[
ci stosunku prawnego mi
dzy wsp�B
wierzycielami rozstrzyga o tym, czy i w jakich cz
[
ciach jest on odpowiedzialny wobec wsp�B
wierzycieli; je[
li z tre[
ci stosunku nie wynika nic innego to wierzyciel kt�ry przyj
B
[
wiadczenie jest odpowiedzialny w cz
[
ciach r�wnych. n� ZwB
oka dB
u|
nika, przerwanie lub zawieszenie biegu przedawnienia wzgl
dem jednego z wierzycieli solidarnych skutkuje wzgl
dem pozostaB
ych wsp�B
wierzycieli (nie skutkuj
wobec pozostaB
ych wsp�B
wierzycieli, takie dziaB
ania jednego wierzyciela, kt�re pogarszaj
jego sytuacj
prawn
wobec pozostaB
ych np.. Zawarcie ugody z dB
u|
nikiem, rozB
o|
enie [
wiadczenia na raty). Odpowiedzialno[

in solidum n� Solidarno[

nieprawidB
owa n� Kliku dB
u|
nik�w ma obowi
zek speB
nienia identycznego [
wiadczenia na rzecz tego samego wierzyciela. n� Obowi
zki tych dB
u|
nik�w wynikaj
z r�|
nych tytuB
�w prawnych, a ustawa ani czynno[

prawna nie zastrzega mi
dzy nimi solidarno[
ci. n� Ka|
dy z dB
u|
nik�w odpowiada za caB
o[

[
wiadczenia. n� Wierzyciel mo|
e |

da
caB
o[
ci lub cz
[
ci [
wiadczenia od ka|
dego z dB
u|
nik�w. n� SpeB
nienie [
wiadczenia przez kt�regokolwiek z dB
u|
nik�w zwalnia pozostaB
ych.