2808185177

ROZDZIAŁ 14

LIPIDY

Jan Gmiński Dorota Polańska

Związki tłuszczowe osocza, jako nierozpuszczalne w wodzie transportowane są w kompleksie z białkami tworząc lipoproteiny. Wyjątkiem są wolne kwasy tłuszczowe przenoszone w osoczu przez albuminy. Lipoproteiny stanowią heterogenną grupę cząstek różniących się składem lipidowym, białkowym, miejscem syntezy i metabolizmem.

Podstawą klasyfikacji lipoprotein jest rozdział metodą ultrawirowania (tab. 1) lub elektroforezy (tab. 2).

Tabela 1. Frakcje lipoprotein osocza uzyskane metodą ultrawirowania.

•    chylomikrony

•    lipoproteiny o bardzo małej gęstości (VLDL)

•    lipoproteiny o pośredniej gęstości (IDL)

•    lipoproteiny o małej gęstości (LDL)

•    lipoproteiny o dużej gęstości (HDL)

Tabela 2. Frakcje lipoprotein rozdzielone metodą elektroforezy.

•    chylomikrony

•    P-lipoproteiny

•    pre-P-hpoproteiny

•    a-lipoproteiny

Co raz częściej wykorzystuje się metodę opartą na spektroskopii magnetycznego rezonansu jądrowego (NMR), pozwalającą rozdzielić poszczególne frakcje lipoprotein na podfrakcje oraz określić nie tylko stężenie cholesterolu poszczególnych podfrakcji, ale także ilość cząsteczek lipoprotein oraz ich wielkość.

215