66
66
LEKTURY
zmarł ich wierzyciel. Ludzie ci byti uczciwi i zacni, starali się nie okazywać radości, jednak odetchnęli z ulgą. byli pewni, że jeżeli kh dług przejdzie na spadkobierców zmarłego, to nikt nie będzie tak niemiłosierny jak on. sprolonguje im dług. Oni tymczasem zdobędą pieniądze.
Obraz ten pogrążył Scrooge'a w rozpaczy. Prosi ducha, by pokazał mu tkliwe uczucia obudzone czyjąś śmiercią. Duch prowadzi go do domku Cratchitów. Mały Tim nie żyjo. Wszyscy członkowie rodziny bardzo cierpią, starają się jednak nie myśleć o swoim bólu i wspierać się nawzajem.
Na koniec Scrooge prosi ducha, by pokazał mu. kim był zmarły. Wtedy duch pokazuje Ebcnczcrowi jego własny grób. Przerażony Scrooge pada na kolana i błaga o szansę poprawy i możliwość zmiany swojego losu. Wtedy okazuje się. że jest znów w swoim pokoju.
Stroflta pląta. Koniec opowieści (streszczenie)
Scrooge obiecuje sobie, że będzie żył w przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. Czuje się jak człowiek nowo narodzony. Wychodzi na ulicę, od napotkanego chłopca dowiaduje się. że jest pierwszy dzień świąt. Prosi go. by kupił olbrzymiego indyka w masarni, po czym przesyła go swojemu kanceliście. Spotyka również człowieka, który ubiegłego dnia prosił go o datek dla biednych. Prosi go. by jutro przyszedł po pieniądze - proponuje bardzo wysoką sumę. Później Ebenezer idzie do kościoła, idąc ulicami, głaszcze dzieci pogłowie, obdarza żobraków dobrym słowem i jałmużną. Wszystko to sprawia mu niewątpliwą przyjemność. Następnie udaje się na obiad do swojego siostrzeńca. Fred jest bardzo szczęśliwy, widząc go. Scrooge bawi się doskonale. Na drugi dzień Scrooge udaje się do kantoru, jest szczęśliwy. że Bob się spóźnia. Prosi go do siebie, kancelista jest przerażony. Ebenezer proponuje mu podwyżkę pensji. Bob obawia się. że jego plenipotent zwariował. Ten jednak życzy mu wesołych świąt i tego. by świat był dla niego weselszy niż dotąd. Obiecuje, że zajmie się jego rodziną, i rozkazuje, by Bob poszedł kupić piecyk do swojego pokoju.
Scrooge dotrzymał słowa. Dla małego Tlma, który nie umarł, byt jak drugi ojciec. Stal się dobrym chlebodawcą I dobrym człowiekiem. Do końca życia zachował powściągliwość w jedzeniu, ale powiadano, że nikt nie umie tak święcić Bożego Narodzenia jak on.
PROBLEMATYKA
Dla bohatera powieści pieniądz stał się nadrzędną wartością, był ważniejszy od miłości. przyjaźni, rodziny. Ebenezer Scrooge w dzieciństwie cierpiał prawdopodobnie z dwóch powodów. Pierwszym było odrzucenie go przez ojca, uczył się w szkole z internatem. Zdarzało się nawet, że samotnie spędzał wigilię Bożego Narodzenia. Jedyną osobą, która otaczała go miłością. była jego siostra. Prawdopodobnie drugim powodem zmartwień byłojego ubóstwo. Pracował jako czeladnik w sklepie. Jak wynika z rozmowy młodego Ebenezera z jego narzeczoną, w pewnym momencie fakt. że wcześniej nic nie posiadał, doprowadził go do tego. że zaczął patrzeć na wszystko przez pryzmat pieniądza.
Wiara w moc pieniądza sprawiła, że Ebenezer stał się jednym z najbardziej samotnych ludzi, jacy .chodzę po świeae". Jego postawa, sposób zachowania, nie tylko odpychały od niego ludzi, ale sprawiły, że miał wielu wrogów. Duch Przyszłych Wigilii pokazał Scro-oge'owi. jak zachowywali się ludzie na wiadomość o jego śmierci. Nikt go nie opłakiwał, nikt nie powiedział o nim choć jednego dobrego słowa. W ciągu swojego długiego życia Ebenezer nikomu nie pomógł, nikomu nie ofiarował swojej miłości i przywiązania.
Dzięki wizycie duchów bohater przeżył wielką przemianę wewnętrzną. Zrozumiał, że w życiu tak naprawdę posiada się tym więcej, im więcej się z siebie daje innym.
Str. 61. Str. 62. Str. 63.
Str. 64. Str. 65. Str. 66.
Str. 66.
Opisz wygląd Ebenezera Scroogc'a.
W jaki sposób Fred jest spokrewniony ze Scroogem?
Jaki jest pogląd Scrooge’a na temat biednych ludzi, dla których zbierane są datki finansowe?
Jak wygląda Duch Wigilijnej Przeszłości?
Jakie uczucia wobec stryja ma Fred?
Czyją śmierć ukazuje Scroogc'owi Duch Przyszłych Wigilii na prośbę o pokazanie tkliwych uczuć spowodowanych czyimś odejściem?
Co spowodowało, że Ebenezer zaczął przykładać tak wielką wagę do pieniądza?
ALEKSANDER FREDRO. ZEMSTA
BIOGRAFIA
Aleksander Fredro żył w latach 1793-1876. Pochodził z bogatej rodziny szlacheckiej, uczył się w domu. w 1809 r.. po wejściu J. Poniatowskiego do Galicji, zaciągnął się do armii Księstwa Warszawskiego: uczestniczył w wojnie francusko-rosyjskiej w 1812 r. (uciekł z niewoli rosyjskiej), w kampanii 1813-1814 byt oficerem, ordynansem w sztabie cesarskim. Wraz z cofającymi się wojskami dotarł do Paryża. Tam zetknął się z komedią delCarte -rodzajem komedii uprawianym wówczas również przez twórców francuskich. W1815 r. wrócił do rodzinnego majątku Bertkowa Wisznia pod Lwowem. W latach 18SO-18SS przebywał we Francji (w Paryżu). Po powrocie osiedlił się we Lwowie.
Najważniejsze jego dramaty to m.in. Pan Geldhab. Mqź i żona. Cudzoziemczyzna. Śluby panieńskie. Pan Jowialski. Damy i huzary. Wielki człowiek do małych interesów. Rewolwer. Do jednych z najczęściej grywanych i łubianych należy napisana w latach 1832-1833 Zemsta. Aleksander Fredro pisywał również bajki dla dzieci, utwory poetyckie i opowiadania.
GENEZA UTWORU
W 1828 r. A. Fredro ożenił się z Zofią z Jabłonowskich Skarbkową. Żona wniosła mu w posagu tzw. klucz korczyrtski z połową starogo zamku w Odrzykoniu. Studiując dokumenty związane z historią świeżo otrzymanego majątku. Fredro natrafił na akta procesowe właścicieli zamku odrzykońskiego z pierwszej połowy XVII wieku: Piotra Firleja i Jana Skotnickiego. Ich historia stała się inspiracją do napisania Zemsty.
CZAS I MIEJSCE AKCJI
Akcja komedii rozgrywa się na początku XIX w. Miejscem akcji jest podzielony na połowę zamek, ale nie można dokładnie określić jego położenia.