5020057899

August Comte

Francuz August Comte uchodzi powszechnie nie tylko za ojca filozofii pozytywistycznej, ale również takich nauk jak socjologia i metodologia.

„Nowa filozofia różni się od dawnej swą dążnością do suwania wszelkich poszukiwań przyczyn pierwszych i celowych, uważając je za bezpłodne", pisał w Metodzie pozytywnej w szesnastu wykładach, Comte. Chociaż nie zaprzeczał, iż istnieją fakty poza ludzkim doświadczeniem, postanowił zająć się kwestiami sprawdzalnymi, empirycznymi. Podstawą jego filozofii stał się człowiek, otaczające go społeczeństwo oraz nauka.

Comte opracował teorię rozwoju społecznego, według której następował on w trzech fazach:

-teologicznej (człowiek to, czego nie rozumiał tłumaczył sobie odwołując się do istot nadprzyrodzonych, bóstw, duchów),

-    metafizycznej (człowiek to, czego nie rozumiał tłumaczył sobie odwołując się do abstrakcyjnych pojęć i spekulacji),

-    pozytywnej, naukowej (człowiek tłumaczy świat poprzez fakty i zależności między faktami, porzucenie metafizyki).

Oczywiście ostatnia faza uznawana była przez Comte za najdoskonalszą. Francuski filozof dokonał również podziału nauk według kryterium podejścia do faktów. W ten sposób wyróżnił nauki konkretne (badające, opisujące fakty - np. mineralogia, botanika) oraz nauki abstrakcyjne (zajmujące się prawami i procesami kształtującymi fakty - matematyka, astronomia, fizyka, chemia, biologia i socjologia). Socjologia była wówczas pojęciem nieznanym. Comte zdefiniował ją jako naukę o człowieku. Zakładał prowadzenie badań społeczeństwa ludzkiego metodami przyrodniczą (badanie społeczeństwa jak żywego organizmu) i historyczną (porównywanie znanych historycznych form społeczeństw). Dokonał również podziału socjologii na dwie części: dynamikę oraz statystykę.

J.S.Mffl

Angielski filozof zapisał się na kratach historii głównie jako piewca utylitaryzmu (zasada użyteczności). Z utylitaryzmem wiąże się również główne założenie etyki Milla - „ Każdy człowiek, wychowany w sposób właściwy, może, choć w nierównym stopniu mieć rzetelne osobiste przywiązania i może być szczerze przejęty dobrem publicznym. Każdy kto spełnia te skromne warunki moralne i intelektualne, może spędzić życie godne pozazdroszczenia w kwiecie, w którym jest tyle rzeczy interesujących, tyle rzeczy, którymi można się cieszyć, a ponadto tyle rzeczy do poprawienia i udoskonalenia

Jednym słowem, utylitaryzm to kierowanie się w życiu tym, co użyteczne, robienie tylko tych rzeczy, które przyniosą pozytywny efekt. Według Milla utylitarnym było to, co było dobre dla całego społeczeństwa, a nie jednostki. Właśnie dzięki takiemu postępowaniu owa jednostka stawała się użyteczna dla ogółu ludności, czyli utylitarna.