5020058147

Pozostałe toposy prawnicze

-    ogólne cechy toposów prawniczych:

•    zwykle nie mają one charakteru niepodważalnego, a jedynie z mniejszą lub większą siłą wzmacniają lub podważają określoną tezę

•    w wielu sytuacjach mają one antytetyczną strukturę (toposowi powołanemu jako argument pro można zwykle przeciwstawić topos funkcjonujący jako argument contra)

-    niektóre toposy prawnicze:

•    argumentom a coherentia:

o każdą argumentację możemy zakwestionować wskazując, iż prowadzi ona do sprzeczności

•    res iudicata pro veritate habetur:

o rzecz osądzona powinna być uważana za prawdziwą o każdy system prawny stwarza możliwość kwestionowania, chociaż chociaż ograniczonym zakresie, także prawomocnych orzeczeń sądowych:

■    w postępowaniu cywilnym to wznowienie postępowania

■    w postępowaniu karnym to kasacja i wznowienie postępowania

•    ne ultra petita partium:

o sądy i inne organy stosujące prawo są związane żądaniami stron o „Sąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem, ani zasadzać ponad żądanie” (k.p.c.)

■    wyjątek: „Przepisu paragrafu poprzedzającego nie stosuje się w sprawach o roszczenia alimentacyjne i o naprawianie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym”

o reguła stanowi konsekwencje zasady dyspozycyjności według której to strony, a nie sąd są dysponentami postępowania cywilnego

•    de minimis non curat praetor:

o argument usprawiedliwiający odmowę wszczęcia jakiegoś postępowania powołaniem się na błahość sprawy

•    nemo plus iuris transfere potest quam ipse hub et:

o nikt nie może przenieść więcej praw niż sam posiada

•    impossibilium nulla obtigatio est:

o świadczenia i obowiązki, które nakłada na nas prawo muszą być możliwe do spełnienia

o reguła odnosi się zarówno do przypadków niemożliwości faktycznej, jak i prawnej

o nie wiążą nas żadne polecenia ani obowiązki, które są sprzeczne z prawem o charakter uniwersalny

o przyjmuje się domniemanie, że akty normatywne i decyzje organów państwowych są zgodne z prawem (domniemanie legalności)

■    ciężar dowodu iż tak nie jest, spoczywa na tym, kto to domniemanie kwestionuje

•    favor legitimatis:

o prawo sprzyja temu co legalne

o jeśli uzyskało się coś bez podstawy prawnej, powinno się to zwrócić • konstrukcja bezpodstawnego wzbogacenia

•    ex irnuria ius non oritur:

o z działań bezprawnych nie może powstać prawo