5020058947

KONTROLA SPOŁECZNA

Kontrola społeczna to nie skodyfikowany system oddziaływań na zachowania jednostek i zbiorowości. Dotyczy głównie czynności i działań istotnych dla przebiegu życia społecznego. Kontrolą społeczną w różnym stopniu są objęci wszyscy jako członkowie grup, dzięki którym należą do społeczeństwa.

System kontroli społecznej składa się z następujących mechanizmów:

1.    psychospołecznych - tzw. Samokontrola będąca swoistym oddźwiękiem kontrolowania zachowań innych osób, stanowi posłuszeństwo wobec zinterioryzowanych norm i wartości, nazywane niekiedy sumieniem bądź moralnym nakazem, bezpośrednio związany z moralnością człowieka, z poczuciem odpowiedzialności za własne działanie

2.    materialno — społecznych - wszelkie działania dotyczące stosowania przymusu zewnętrznego przez pozostające w styczności przestrzennej jednostki, zbiorowości i instytucje; przejawia się dążeniem do uznania społecznego i poczucia bezpieczeństwa

Składniki kontroli społecznej:

Zwyczaj - to sposób zachowania się w określonej sytuacji, który nie wywołuje negatywnych reakcji otoczenia. Początkowo o charakterze indywidualnym, może jednak upowszechniać się obejmując zbiorowość terytorialną, przy czym każdy ma swobodę wyboru zwyczaju, co nie jest uwarunkowane wywoływaniem sankcji. Kwalifikuje się do psychospołecznego mechanizmu kontroli społecznej.

Obyczaj - sposób postępowania, który grupa poddaje ocenom moralnym w sensie etycznym i za naruszenie którego stosuje sankcje, jest on formą zmuszania jednostek do respektowania wartości grupowych. Naruszenie nie jest respektowane przez prawo ale obciążone sankcjami moralnymi. Kwalifikuje się do mechaniczno - społecznego mechanizmu kontroli społecznej.

Instrument kontroli społecznej:

Sankcje - pozytywne i negatywne reakcje otoczenia na zachowanie się jednostek w sytuacjach społecznie doniosłych. Będąc instrumentem kontroli społecznej stanowią uzupełnienie obyczaju. Kierują zachowaniami , zwłaszcza postępowaniem.

Podział sankcji: