5020058960

TRYBUNAŁ STANU I SADY

1. Pojęcie wymiaru sprawiedliwości i jego organy w III RP.

Wymiar sprawiedliwości, to działalność państwa polegająca na wiążącym rozstrzyganiu sporów o prawo, w których przynajmniej jedną ze stron jest jednostka lub inny podmiot podobny. Podstawą tego określenia jest wyodrębnienie specyficznej postaci działalności państwa, jaką jest sądzenie. Art. 175 ust. 1 Konstytucji, stanowi, że wymiar sprawiedliwości w RP sprawują: Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sądy administracyjne i sądy wojskowe. Tym samym określenie wymiar sprawiedliwości zostało odniesione tylko do działalności sądów, nie ma zastosowania do działalności obu Trybunałów. Wynika to w znacznej mierze z tradycji.

Z Podmiotowy zakres odpowiedzialności konstytucyjnej w III RP.

Odpowiedzialność konstytucyjna ma ograniczony podmiotowo charakter i dotyczy wyliczonej przez przepisy prawa grupy osób zajmujących najwyższe stanowiska w państwie. W obecnym stanie prawnym odpowiedzialność ta obejmuje trzy grupy podmiotów fart. 198 K):

1)    Prezydent RP oraz Marszałek Sejmu, bądź Senatu zastępujący Prezydenta,

2)    inne osoby pełniące najwyższe stanowiska państwowe: Prezes RM oraz członkowie RM, osoby, którym Prezes RM powierzył kierowanie ministerstwem, Prezes NBP, Prezes NIK, członkowie KRRiT, Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych,

3)    posłowie i senatorowie.

& Przedmiotowy zakres odpowiedzialności konstytucyjnej w 111 RP.

Zakres przedmiotowy odpowiedzialności konstytucyjnej obejmuje odpowiedzialność za naruszenie Konstytucji lub ustawy, popełnione wzwiązku z zajmowanym stanowiskiem lub w zakresie swojego urzędowania przez osobę podlegającą odpowiedzialności przed TS. Odpowiedzialność ta może dotyczyć tylko czynu popełnionego w okresie piastowania danego stanowiska państwowego. Obok tak rozumianej odpowiedzialności konstytucyjnej możliwe jest oskarżenie przed TS z innych powodów, a w szczególności z powodu popełnienia przestępstwa. TS działa wtedy jako sąd karny, ale ten zakres jego właściwości dotyczy obecnie tylko Prezydenta oraz osób wchodzących w skład RM.

a)    Prezydent - właściwość TS w sprawach przestępstw wynika z art. 145 ust. 1 K i ma charakter zupełny i wyłączny; zupełny - bo obejmuje ona wszelkie przestępstwa, jakich Prezydent dopuścił się w okresie sprawowania urzędu; wyłączny - bo za popełnienie przestępstwa Prezydent może być pociągnięty do odpowiedzialności tylko przed TS.

b)    Członkowie RM - ich odpowiedzialność przed TS ma charakter częściowy, ponieważ może dotyczyć tylko przestępstw popełnionych wzwiązku z zajmowanym stanowiskiem.

c)    Posłowie i senatorowie - ponoszą odpowiedzialność konstytucyjną przed TS tylko za naruszenie przez nich zakazu prowadzenia działalności gospodarczej z osiąganiem korzyści z majątku Skarbu Państwa lub samorządu terytorialnego, oraz zakaz nabywania tego majątku.

Pożycia ustrojowa i organizacja Trybunału Stanu.

Trybunał Stanu jest odrębnym organem władzy sądowniczej. Nie jest on sądem w rozumieniu art. 175 ust. 1 K, nie sprawuje więc wymiaru sprawiedliwości w przyjętym tam rozumieniu. Natomiast odpowiada on w pełni charakterystyce organu władzy sądowniczej, zarówno z uwagi na niezawisłość jego sędziów, jak i ze względu na charakter jego zadań polegających na orzekaniu, czy konkretne czyny wskazanych osób stanowiły naruszenie prawa.

1