1) Motywy społeczne
W początkach psychologii próbowano odpowiedzieć na pytanie o powody zachowania, kompletując listę ludzkich instynktów, czyli wrodzonych wszystkim ludziom tendencji do różnych zachowań wzbudzanych pojawianiem pewnych bodźców „wyzwalających" owe tendencje
Potem układano podobne listy wrodzonych lub wyuczonych potrzeb rozumianych jako coś, co jest niezbędne dla normalnego funkcjonowania organizmu i psychiki.
Współczesna psychologia posługuje się zupełnie innymi pojęciami do opisu i wyjaśnienia ludzkich działań, pojęciami celu i motywu
Cel to pewien wyobrażony, jeszcze nieistniejący stan rzeczy do którego zmierzamy. Ludzie miewają setki różnych celów, różniących się treścią, aczkolwiek prawidłowości ich ustanawiania i skutecznego osiągania jest stosunkowo niewiele. Zajmuje się nimi psychologia motywacji
Podstawowym pojęciem psychologii społecznej jest motyw rozumiany jako świadomy lub automatyczny proces nadający ludzkiemu działaniu energię i kierunek. Każdy motyw może być realizowany przez osiąganie setek konkretnych celów- ich lista jest otwarta i zmienna w przeciwieństwie do listy samych motywów społecznych z których cztery wydają się najważniejsze.
U podłoża ludzkich działań społecznych - ukierunkowanych na członków grupy własnej i grup obcych-leży niewielka liczba motywów
O ważności motywów przesądzają następujące czynniki: powszechność występowania zarówno wśród jednostek jak i społeczeństw czy kultur; siła- są realizowane pomimo przeszkód, mają zdolność do wyłączania innych motywów i włączania się automatycznego pod nieobecność świadomych zamiarów; realizacja tych motywów przynosi masywne korzyści jednostce, poprawiając jej funkcjonowanie psychiczne i zdrowotne; trwała deprywacja tych motywów (brak realizacji) ma dla człowieka szkodliwe skutki.
Ponieważ motywy są procesami wywierają one wpływ na psychikę i zachowanie tylko wtedy, kiedy są zaktywizowane, natomiast przestają działać po ich realizacji, czyli nasyceniu, które oznacza wyłączenie się motywu
2) Przynależność społeczna
Jako gatunek ewoluowaliśmy w kilkudziesięciu osobowych grupach, poza którymi przetrwanie było niemożliwe. Po pierwsze z powodu konieczności wzajemnego wspierania się w walce z nieprzyjazną naturą, obrony przed drapieżnikami oraz polowań. Po drugie z powodu silnej agresji wewnątrzgatunkowej, która u ludzi przybiera zwykle grupowy charakter wojny.
Przez większość dziejów naszego gatunku opuszczenie własnej grupy równało się ze śmiercią. Przynależność społeczna jest silnym i uniwersalnym motywem wśród ludzi
3) Siła motywu przynależności
Ogromna liczba danych z naszego kręgu kulturowego przekonuje, że ludzie z dużą łatwością tworzą bezinteresowne więzy społeczne, nawet w bardzo niesprzyjających sytuacjach, takich jak pole walki, nie można więc tych więzi wyjaśnić jako skutku uwarunkowania, czyli przenoszenia pozytywnych uczuć na człowieka w sytuacji, w której się go spotkało
Wiele danych świadczy o tym, że ludzie wkładają w utrzymanie więzi z innymi wiele czasu i wysiłku także wtedy, kiedy nie przynosi to im żadnych zysków. Ludzie źle znoszą zerwanie więzi, nawet wtedy, kiedy były one mało zadowalające (jak nieudane małżeństwo) a więzi trwają zwykle dłużej niż wynikałoby to z praktycznych względów.
Więzi w decydujący sposób wpływają na nasze życie emocjonalne i umysłowe jak również na nasze zachowanie. Sama aktywacja idei samotności powoduje wzrost tendencji afiliacyjnych i dostrzegania ludzkich cech tam, gdzie ich nie ma. W warunkach samotności badani chętniej wybierają antropomorficzne cechy zwierzaków sprzyjające kontaktom społecznym
4) Wsparcie społeczne
Główną korzyścią jaką współcześnie odnosimy z przynależności jest wsparcie społeczne, czyli zasoby psychiczne lub materialne, jakich inni udzielają nam, aby podwyższyć naszą zdolność do radzenia sobie ze stresem. Zwykle mówi się o trzech rodzajach zasobów: emocjonalnych, informacyjnych oraz praktycznych(instrumentalnych)
W ciężkich chwilach inni mogą nas: wspierać emocjonalnie, czyli okazywać troskę i zrozumienie dla naszych emocji, a przede wszystkim podtrzymywać wiarę w wartości naszej osoby; wspierać informacyjnie, to znaczy doradzać, pomagać w określeniu problemu, zrozumieniu i znalezieniu jego przyczyn, a także w odnajdywaniu środków zaradczych; wspierać praktycznie, a więc pomagać w wykonaniu konkretnych działań, służyć pomocą fizyczną i materialną
Wsparcie społeczne jest najważniejszym i najsilniejszym czynnikiem hamującym pojawianie się zespołu stresu pourazowego. Dobroczynne działanie wsparcia jest silniejsze niż negatywny wpływ takich