TEORIA STOSUNKÓW MIĘDZYNARODOWYCH - ZALICZENIE 1. LIBERALNA TEORIA STOSUNKÓW MIĘDZYNARODOWYCH.
a) TRADYCYJNE PODEJŚCIA LIBERALNE:
LIBERALIZM KOMPLEKSOWY
• Poziom analizy: poziom natury ludzkiej, państwa i systemu
• Przedstawiciel: Immanuel Kant
• Założenia: Wprowadzenie regulacji ograniczających swobodę działania państw umożliwi przezwyciężenie stanu natury i ustanowienie trwałego pokoju, któremu sprzyja rozwój demokracji, kontaktów przez granice, handlu, utworzenie pokojowej federacji państw oraz wprowadzenie prawa kosmopolitycznego.
LIBERALIZM INSTYTUCJONALNY
• Poziom analizy: poziom natury ludzkiej i jednostki
• Przedstawiciel: John Locke
• Założenia: Państwo powinno stać na straży praw i interesów jednostek. Obywatele mają prawo do oporu i nieposłuszeństwa, w tym do obalenia władzy, jeżeli ogranicza ona ich naturalne prawa. W stosunkach międzynarodowych państwa kierują się egoistycznymi interesami, lecz przestrzegają prawa międzynarodowego.
LIBERALIZM EKONOMICZNY
• Poziom analizy: poziom państwa
• Przedstawiciel: Adam Smith
• Założenia: Wolny handel umacnia racjonalny podział pracy i przyczynia się do postępu. Gospodarką rządzi niewidzialna ręka rynku. Państwa nie powinny w nią ingerować, a jedynie chronić społeczeństwa przed agresją oraz utrzymywać instytucje dobra wspólnego. Główną przyczyną pokoju są współzależności.
IDEALIZM
• Poziom analizy: poziom systemu międzynarodowego
• Przedstawiciel: Woodrow Wilson
• Założenia: Przyczyną wojen jest niedemokratyczna natura polityki międzynarodowej i system równowagi sił. Pokój zapewni jawność traktatów, zniesienie barier gospodarczych, redukcja zbrojeń, rozwiązanie sporów kolonialnych i prawo narodów do samostanowienia. Powszechna organizacja międzynarodowa winna gwarantować nienaruszalność terytorialną i suwerenność wszystkich państw.
b) APRIORYCZNE ZAŁOŻENIA TEORII LIBERALNEJ
c) PODSTAWOWE TEZY SZKOŁY LIBERALNEJ
Centralne miejsce zajmuje polityka wewnętrzna, indywidualne prawa jednostek oraz zapewnienie własności prywatnej. Głównymi aktorami polityki są autonomiczne jednostki ludzkie, które mają różne interesy i różne możliwości ich realizacji. W polityce zagranicznej liberałowie opowiadają się za stosowaniem standardów etycznych i prawa międzynarodowego, które ogranicza użycie siły dla realizacji własnego interesu. W świecie liberalnym zasady są przestrzegane, a jeżeli państwo je złamie w stosunkach z innymi państwami, to musi się z tego tłumaczyć. Rozwój świata ma charakter liniowy i stopniowy. Ewolucja stosunków międzynarodowych jest wynikiem modernizacji. Efektem rozwoju są: liberalna demokracja lub republikański rząd, międzynarodowa współzależność, postęp w sferze poznania, międzynarodowa integracja społeczna oraz instytucje międzynarodowe. Celem państwo powinno być nie tylko zapewnienie bezpieczeństwa, ale też zagwarantowanie praw jednostki jako członka społeczeństwa. Człowiek jest z natury dobry, a to, że nie zawsze zachowuje się zgodnie z zasadami moralności, jest wynikiem warunków społecznych, w jakich przyszło mu żyć (NO WŁAŚNIE XD). Należy wzmocnić edukację, rozwijać społeczeństwo obywatelskie, przeprowadzić reformy instytucjonalne i społeczne oraz używać siły, gdy będzie to konieczne, w celu zapewnienia stosowania się do norm.
D) KRYTYKA LIBERALNEJ SZKOŁY STOSUNKÓW MIĘDZYNARODOWYCH
E) DOKUMENT PROGRAMOWY - CHARAKTERYSTYKA