"chwilę"”. Część osób denerwowała się po przeczytaniu pytań z „przecieków” w Internecie: „Byłam raczej zestresowana, gdyż w Internecie roiło się od przecieków i różnych przewidywań”. Kilka osób zwracało uwagę, że nie mogli się skupić, ponieważ w sali były niekorzystne warunki: „Sala w której pisany był egzamin nie była ogrzana. Było zimno, nie można było się skupić z zimna”.
Podekscytowanie uczniów było wynikiem przekonania, że to już dla uczniów koniec szkoły, koniec jednego z etapów życia: „Trochę zestresowana, ale szczęśliwa, że to już koniec gimnazjum”, „byłam podekscytowana, ponieważ cieszyłam się, że kończę już tę szkołę i wchodzę w wiek młodzieńczy”.
Jeśli uczniowie dokładniej opisywali swój stan przed i podczas egzaminów, to informowali, że stres, jaki im towarzyszył, był twórczy i motywujący do pracy. Jednak u pewnej, niewielkiej części osób sprawiał (poniżej 1%), że gorzej pisali egzamin: „to bardzo działa na naszą psychikę, co wpływa na wynik testów. Najczęściej wyniki testów nie są adekwatne do naszej wiedzy”, „Byłam zdecydowanie zestresowana. Przyczyniło się to do zrobienia kilku zbędnych błędów”, „Ten stres odbił się na wyniku, który był słabszy niż tego ode mnie oczekiwano”.
Badani, którzy oświadczali, że przed egzaminem byli opanowani (40%), twierdzili, że wynikało to z przekonania, że są dobrze przygotowani: „Byłam spokojna, bo to było po prostu sprawdzenie mojej wiedzy, jaką nabyłam do momentu testów”, „byłem pewny, że napiszę wystarczająco dobrze”, „Bardzo byłam spokojna, gdyż wiedziałam, że moja wiedza była wystarczająca, aby go dobrze napisać”, „raczej byłam spokojna, bo nauczyciele mojego gimnazjum dobrze mnie przygotowali do tekstu i do stresu towarzyszącego temu wydarzeniu”, „Zdecydowanie spokojna, byłam pewna tego, co osiągnęłam przez 3 lata, więc nie widziałam powodów do obaw”. Dla tej kategorii badanych egzamin był dowodem ich wiedzy, a więc formalnością: „brak jakichkolwiek emocji, ponieważ traktowałam egzamin gimnazjalny jako formalność”.
Uczniowie zauważali, że uczestnictwo w egzaminie próbnym (lub konkursach przedmiotowych) było dla nich często bardziej stresujące niż podczas właściwego egzaminu. Jednocześnie „uodporniło” ich na stres i główny egzamin nie był już „wielką niewiadomą”: „Byłem spokojny, gdyż dobrze mi szły liczne testy próbne”, „Byłem spokojny, ponieważ wcześniej brałem udział w konkursach przedmiotowych i byłem doświadczony w tego rodzaju sytuacjach”, „W ogóle nie byłam zestresowana, może dlatego, że wcześniej uczestniczyłam w wielu konkursach, i forma egzaminu
11