Wprowadzenie
się konkurencja, przede wszystkim ze strony międzynarodowych koncernów14.
Bilans członkostwa jest zdecydowanie dodatni, pomimo szeregu skutków niekorzystnych dla gospodarki, takich jak: zwiększenie barier wejścia na rynek, ograniczenie produkcji i eksportu w wyniku kwotowania produkcji, wzrost kosztów administrowania systemami zarządzania i kontroli, osłabienie przejrzystości rachunku ekonomicznego poprzez uprzywilejowanie podmiotów korzystających z pomocy publicznej. Po wstąpieniu do Unii Europejskiej Polska dostosowała szereg mechanizmów produkcji żywności do wymogów wspólnego rynku europejskiego poprzez wprowadzenie instrumentów Wspólnej Polityki Rolnej, polityki handlowej i przemysłowej. Członkostwo w Unii powiększyło rynek konsumentów o 450 min oraz umożliwoło polskim przedsiębiorstwom i rolnikom dostęp do środków finansowych w ramach programów PHARE i SAPARD (w okresie przedakcesyjnym) oraz do funduszy strukturalnych. Łączne transfery środków publicznych (unijnych i krajowych) do sektora od 2004 roku przekroczyły 62 mld złotych, pozwalając na znaczące przyspieszenie procesu modernizacji gospodarki żywnościowej, poprawę jej konkurencyjności oraz jakości i bezpieczeństwa żywności. Subwencje eksportowe umożliwiły wzrost sprzedaży artykułów rolno-spożywczych na wspólnym rynku oraz ich eksport do krajów trzecich15.
Przedsiębiorstwa są poniekąd zmuszone do inwestowania w nowoczesne technologie, atrakcyjne opakowania i marketing, ponieważ brak takich działań doprowadzi do spadku sprzedaży ich produktów. Jeśli polska żywność będzie odbiegała jakością od standardów unijnych, to nawet niższa cena nie będzie wystarczająca do zdobycia przewagi konkurencyjnej16.
W erze konkurencji i coraz gwałtowniejszych zmian innowacyjna technologia odgrywa rosnącą rolę w odniesieniu do rozwoju gospodarczego i społecznego. Równolegle z przesuwaniem się w kierunku gospodarki opartej na wiedzy, konkurencyjność zaczyna zależeć w większym stopniu od nowych technologii oraz innowacji. Niemniej jednak, powstające technologie oraz badania strategiczne, które są ich podstawą, są zbyt często głęboko usunięte z rynku, zbyt ryzykowne lub zbyt drogie dla przemysłu, aby przejąć całkowitą odpowiedzialność za jej wspieranie. Niemniej jednak rządu nie stać na finansowanie wszystkich obszarów badań i technologii, czego domagają się naukowcy lub przemysłowcy.
Polska gospodarka nie postrzega polskiej nauki jako atrakcyjnego partnera. Brak
14 Bielska A., Byrt A., Kępa J., Wójcik K., 2007. Ogólna sytuacja gospodarcza, [w:] Bielska A. (red.),
Trzy lata członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Bilans korzyści i kosztów społeczno-gospodarczych związanych z członkostwem w Unii Europejskiej. Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, Warszawa, pp. 20-50.
15 Drożdż J., Rowiński J., Staszczak A., Szczepaniak I., Urban R., Wigier M., Ślubowski S., 2008. Przemysł spożywczy w Polsce,, http://biuroprasowe.netpr.pl/pkf/926/78916/ing-raport-spozywczy-2008.pdf
16 Knap-Stefaniuk A., 2009. Przemysł spożywczy w Polsce. Cz. I. Problemy i wyzwania, http://www.wsz-pou.edu.pl/biuletyn/?strona=biul_spozknap&m-1 l&p
9