na siódmej konferencji panamerykańskiej w 1933 r. w Montevideo dodano 4 cechę: państwo to organizacja terytorialna, zamieszkała przez określoną ludność, posiadającą władzę najwyższą + organizacja zdolna do obrotu międzynarodowego;
inne definicje podkreślały trzeci element - władzę najwyższą - że jest suwerenna;
państwo - najważniejszy, najbardziej wpływowy, najbardziej dynamiczny uczestnik s.m.; to państwa podejmują zasadnicze decyzje na arenie międzynarodowej (podpisują umowy, powołują organizacje, nie mają nad sobą żadnej innej władzy);
państwo - funkcje:
1) mediator między sferą zew. i wew. działania;
2) element porządkujący funkcjonowanie społeczności;
3) główny element ładu międzynarodowego;
4) jedyny dysponent środków przymusu;
5) w ramach państwa zachodzą najważniejsze procesy mające wpływ na s.m.;
6) dba o poziom cywilizacyjny społ., dba o porządek wew.;
7) element tworzenia tożsamości, ludzie identyfikują się z nim;
Suwerenność:
1) cecha przynależna tylko państwu;
2) cechą suwerenności jest pierwotność tzn. że rodzi się sama z siebie, jest tworzona od dołu, nikt jej nie nadaje;
3) jest cechą władzy najwyższej;
4) oznacza niezależność od żadnej innej władzy;
5) władza suwerenna najwyższa = całowładność i samowładność
a) całowładność - tzn., że władza suwerenna obejmuje całe terytorium oznaczone granicami, realizowana jest w ramach całego terytorium, obejmuje całą ludność; granicą tej władzy jest granica państwa;
granica państwa - płaszczyzna prostopadła do linii granicznej, oddzielająca terytorium państwa od innych państw lub obszarów posiadających odmienny status międzynarodowy; granice: lądowe, morskie, powietrzne (do 90-100 km dalej przestrzeń kosmiczna - tam prawo kosmiczne);
16