To wielofunkcyjne pochodne węglowodorów to znaczy, że poza grupą węglowodorową zawierają dwie różne (lub więcej) grupy funkcyjne. W przypadku aminokwasów to grupa karboksylowa -COOH oraz grupa aminowa -NHł Są one podstawowym budulcem białek. Wzór ogólny aminokwasu można przedstawić następująco:
(NHz)n - R - (COOH)m
Gdzie K oznacza grupę węglowodorową.
Nazwy aminokwasów tworzy się przez dodanie przedrostka amino- do nazwy kwasu karboksylowego, od którego pochodzi. Jeżeli to konieczne określa się położenie grupy aminowej przez stosowanie lokantów.
NH2 - CH* - COOH kwas amino ranom
Obojętny odczyn roztworów i amfoteryczny charakter to cechy wszystkich aminokwasów. Podczas dysocjacji aminokwasu mogą powstać trzy rodzaje jonów - równowaga między ich stężeniem warunkuje odczyn obojętny:
(ON) (OM]
H,N - CH, COOH , * HiN CH, COO , * H,N CHj COO
,nu<v4soK«< •''' /an ' muaKMmctuami
Aminokwasy otrzymuje się w tak zwanej reakcji amonolizy czyli reakcji fluorowcopochodnych kwasów karboksylowych z amoniakiem:
CjHaCICOOH + 2 Nil)-- CjH?NOi+ NH| + Cl
Najważniejszą reakcja jakiej ulegają aminokwasy to kondensacja w jej wyniku powstają związki nazywane peptydami i woda. Aminokwasy podczas kondensacji łączą się ze sobą (jeden z nich grupą karboksylową, drugi natomiast grupą aminową) tworząc wiązanie peptydowe
łwuwwtfpiyii 1! , ^ |
c*° __ |
H 'n- / |
O + H,0 | |
OH |
M |
N - CH, H |
- C slłr.m OH | |
rHłMtfl |
.ua»ro)".' |
Peptydy składające się z ponad stu aminokwasów są nazywane białkami
Istnieje wiele związków należących do grupy aminokwasów. Jednak aminokwasów tworzących białka jest około dwadzieścia. Dzielimy je na dwie grupy:
• endogenne aminokwasy wytwarzane przez organizm:
• egzogenne aminokwasy, które musimy dostarczyć organizmowi w pożywieniu.
Do endogennych aminokwasów zaliczamy m in alaninę.
78