2808332201

Wprowadzenie

Zainteresowanie, z jakim u czytelników, zarówno profesjonalnych historyków jak i miłośników szeroko rozumianej historii wojskowej, spotkał się tom 1 Wśród dymu i ogniu. Studiu i materiały do dziejów artylerii polskiej i obcej spowodowało, że grupa sześciu autorów, w tym także piszący te słowa i jednocześnie redaktor całości, podjęła się zadania przygotowania kolejnego tomu tej serii. W efekcie tego pod osąd środowiska naukowego oraz wszystkich zainteresowanych dziejami artylerii, zarówno rodzimej jak i obcej, oddajemy zbiór studiów dotyczących tej ciekawej i złożonej oraz nadal niedostatecznie przebadanej problematyki.

W jego skład weszło siedem zróżnicowanych tematycznie tekstów traktujących o artylerii polskiej i obcej. Otwiera go studium autorstwa Mariusza Sawickiego, historyka zajmującego się dziejami Rzeczypospolitej Obojga Narodów, głównie Wielkiego Księstwa Litewskiego, w tym także litewską artylerią¹. Doty-

1

Vidc choćby: M. Sawicki, Stnuuiktwo dworskie w Wielkim Księstwie Litewskim 1648-I6SS, Opole 2010: idem, Próba odebrania w roku 1649 ekonomii szawelskiej t olickiej Aleksandrowi Ludwikowi Radziwiłłowi, [w:] Dwór a kra). Między centrum a peryferiami władzy. Praca zbiór, pod red. R. Skowrona, Kraków 200.V, idem. Konflikt Aleksandra Ludwika Radziwiłła z faworytem królewskim Aleksandrem Krzysztofem Naruszewiczem o starostwo łoździejskie (1649-1653), [w:] Faworyci i opozycjoniści. Król a elity polityczne w Rzeczypospolitej XV-XV1II wieku. Praca zbiór, pod red. M. Markiewicza i R. Skowrona, Kraków 2006; idem, Fiasko polityki Jana Kazimierza na Litwie w ostatnich latach przed .potopem' 1654-1655, [w:] Rzeczpospolita państwem wielu narodowości i wyznań XVI-XVIII wieku. Praca zbiór, pod red. A. Filipczak-Kocur i T. Ciesielskiego, Opole 2008; idem. Artyleria litewska w latach osiemdziesiątych XVII wieku. Organizacja sfinansowanie, [w:] Artyleria polska. Historia -teraźniejszość - przyszłość (myśl wojskowa, szkolnictwo artyleryjskie, technika i uzbrojenie). Praca zbiór, pod red. W. Rezmera, M. Gutkowskiego, |. Ślipca, Toruń 2008; Hem, Artyleria twierdzy żółkiewskiej lana III Sobieskiego w latach 90. XVII wieku, [w:] Prtmum Deinde Philosophi. O ludziach czynu w dziełach Europy Środkowo-Wschodmej. Praca zbiór, pod red. M. Rialokura i A. Szczepaniaka, Opole-Toruń 2009; idem, .Wojskoweawantury' - armia litewska wobec społeczeństwa w IIpołowieXVII wieku. Zarys problematyki, [w:] Studia Histonczno-Wojskowe. Tom 3. Praca zbiór, pod red. T. Ciesielskiego, Zabrze 2009; idem, Artyleria i cekhauz twierdzy Stary Bychów w latach 1692-1707, [w:] Artyleria polska. Historia - teraźniejszość - przyszłość (myśl wojskowa, szkolnictwo artyleryjskie, technika i uzbrojenie. Praca zbiór, pod red. M. Gutkowskiego i J. Slipca, Toruń 2009; idem, Artyleria i cekhauz smoleński w 1654 roku, [w:] Organizacja armii w nowożytnej Europie: struktura - urzędy - prawo - finanse. Praca zbiór, pod red. K. Lopateckiego, Zabrze 2011; idem, Dwór magnacki w Wielkim Księstwie Litewskim lako regionalne centrum społeczne w II połowie XVII wieku, „Przegląd Wschodnioeuropejski', (Olsztyn) 2012, tom 3; idem, Boucna i muckosu n.iicnnnMUAi y ruMiiuMiMuu ciem f Me BoAiicaza Kuncmea Aimofauua f cnp^jme XVII cm., .ARCHE", (Mihck) 2012, Nr 6 (117); idem, Artyleria litewska na przełomie XVI i XVII wieku. Koszty transportu na wojnę inflancką w latach 1601-1602, [w:] Stan badań nad wielokulturowym dziedzictwem dawnej Rzeczypospolitej. Tom 3. Inflanty Polskie. Praca zbiór, pod red. K. Lopateckiego i W. Walczaka, Białystok 2012; idem. Artyleria i cekhauz twierdzy żółkiewskiej w 1699 roku, [w:) Militarne tradycje Kędzierzyna-Koźla, Śląska i Rzeczypospolitej. Tom I. Praca zbiór, pod red. T. Ciesielskiego iJ. Dorobisza, Zabrze 2012; idem, „Wojna’parlamentarna i sądowa Sapiehów z Kryszpinami Kirszenszteinami w latach dziewięćdziesiątych XVII wieku, (w:] Kultura parlamentarna epoki staropolskiej. Praca zbiór, pod red. A. Stroynowskiego, Warszawa 2013; idem, Artyleria i cekhauz twierdzy Lachowicze w 1658 roku, W Ak»«Vii i f*ada Ha*a:py3inHu: zicmopu*