Formuła przedmiotu
Wykład
Założenia i cele przedmiotu
Treści merytoryczne oraz sposób ich realizacji
Język w działaniu. Językowe realizacje określonego celu intencji nadawczych. Zakres i cele pragmatyki lingwistycznej. Składniki pragmatyczne tekstu -kontekst,
nadawca, odbiorca, cel komunikacyjny.
Teoria aktów mowy J. Austina. Składniki aktu mowy (aspekt lokucyjny, illokucyjny i perlokucyjny). Siła illokucyjna i zamierzone efekty perlokucyjne.
Warunki skuteczności aktu mowy (np. prototypowej obietnicy).
Bezpośrednie i pośrednie akty mowy.
Reguły konwersacyjne P. Grice’a (zasada kooperacji, maksymy: ilości, jakości, odniesienia, sposobu). Teoria implikatur: implikatury konwencjonalne
(presupozycja) i
niekonwencjonalne (konwersacyjne i niekonwersacyjne). Procedury ujawniania ukrytego
(naddanego) sensu wypowiedzi.
Zasady uprzejmości Leecha (maksymy: taktu, szlachetności, aprobaty, skromności,
zgodności i sympatii). Etykieta językowa i jej zależność od kontekstu kulturowego.
Akt mowy w dyskursie. Struktura dyskursu, najmniejsza jednostka (sekwencja, krok,
wymiana). Rodzaje kroków w rozmowie (inicjujące, reagujące, reaktywujące). Pojęcie presupozycji. Typy presupozycji leksykalnych. Typy zdań pytających. Milczenie w negocjacjach. Językowe sposoby wyrażania agresji. Sposób skutecznego zadawania pytań. Rola skutecznego słuchania w negocjacjach kryzysowych.
Literatura
Antas J., 1999: O kłamstwie i kłamaniu. Studium semantyczno-pragmatyczne. Kraków.
Antas J. 2002: Polskie zasady grzeczności. W: Język trzeciego tysiąclecia II, seria: Język
a komunikacja 4, t.1: Nowe oblicza komunikacji we współczesnej polszczyźnie. Red. G. Szpila, Kraków, 347-363.
Awdiejew A. 1991: Strategie konwersacyjne (próba typologii), „Socjolingwistyka” XI, 7-20.
Awdiejew A., 1987: Pragmatyczne podstawy interpretacji wypowiedzeń.
19