plik


B1-p3-1 Wstecz / Spis treści / Dalej III.1. ZMIANY KONDYCJI PSYCHICZNEJ LUDZI, ZACHODZĄCE POD WPŁYWEM CYKLICZNEJ AKTYWNOŚCI SŁOŃCA – INTERPRETOWANE JAKO PRZESUNIĘCIA NA MAPIE ENNEAGRAMU Przedstawiliśmy powyżej argumenty przemawiające za tezą (*1), że zmieniająca się w rytmie 11-to letnim aktywność Słońca w zamienny sposób wpływa na niektóre procesy demograficzne i epidemiologiczne oraz kondycję psychiczną ludzi, a nawet niektóre aspekty ich stanu zdrowia. W innej pracy, zawartej w niniejszym skrypcie (*2) sformułowaliśmy hipotezę, że astrocyty (komórki gleju) są receptorem i przekaźnikiem zmian aktywności słonecznej i ziemskiego pola geomagnetycznego, ustanawiającym wrażliwość określonych obszarów sieci neuronalnej mózgu ludzkiego. Zarysowaliśmy więc wstępnie model teoretyczny, który wskazywałby na procesy pośredniczące pomiędzy zwiększoną aktywnością słoneczną, która powodując zwiększoną ilość ekscesów rezonansu Schumanna i zmianę mikropulsacji magnetosferycznych Pc1 i Pc3, oddziaływałaby na komórki gleju i sieć neuronalną. Powodowałoby to z kolei zmianę wrażliwości określonych fragmentów sieci neuronalnej. Ważne jest jednak zaproponowanie modelu teoretycznego, który wyjaśniłby jak owa zmieniona czynność “określonych fragmentów sieci neuronalnej” powodowałaby takie zmian zachowania, przemiany kondycji psychicznej, a nawet zmiany osobowościowe, które obserwuje się w różnych okresach cyklu zmieniającej się aktywności słonecznej. Aby sformułować taką teorię można by się posłużyć przeróżnymi modelami teoretycznymi, zaproponowanymi w przeszłości przez fizjologów, np. przez Pawłowa i Skinera, później neurologów i psychiatrów, poczynając od S. Freuda i C.G. Junga, jeszcze później przez różne szkoły psychologiczne z kręgu psychologii “kognicyjnej”, “humanizującej” i tzw. syntez systemowych. Nawet odkrycie R.W. Sperry’ego z roku 1968 dotyczące specjalizacji półkul mózgowych mogłoby być tu wykorzystane. Z całego gąszcza różnych teorii psychologicznych, odnoszących się do przejawów znacznych zmian zachowania, a nawet przemian osobowości, wybraliśmy jednak nieco ezoteryczny system Enneagramu (*4, *6, *7). Naszym zdaniem ten właśnie teoretyczny model osobowości najlepiej nadaje się do opisu przemian kondycji psychicznej, jaka zachodzi w okresach wzmożonej aktywności Słońca (i odwrotnie w okresach tzw. “minimów”). Tezę tę można uzasadnić argumentami dotyczącymi rozmaitych aspektów zagadnienia. Dlaczego system Enneagram mógłby być przydatnym narzędziem opisu przemian kondycji psychicznej w przebiegu cyklicznych zmian aktywności Słońca? Argumenty z zakresu filozofii przyrody Enneagram jest bodajże jedynym modelem teoretycznym wiążącym typ osobowości z przyrodą, a nawet “głębiej”, bo z istotą wszelakiego typu obiektów sensownych, stanowiących element otaczającego nas środowiska, a potem szerzej całego Wszechświata. Zamiast własnego uzasadnienia tej tezy spróbuję skonfrontować tutaj czytelnika z argumentami Gurdzijewa (*3), który wydobył ów system, jak to kiedyś ująłem, “z brzucha historii” (*4). Przytoczę więc tutaj kilka fragmentów z książki P.D. Uspieńskiego, który spisał myśli Gurdzijewa w swym dziele, które na stałe przeszło do historii filozofii (*5). “Symbol przymujący postać okręgu podzielnego na dziesięć części wraz z łączącymi je liniami wyraża prawo siedmiu w powiązaniu z prawem trzech.” [Rys. 1a] “ ... Wyodrębnione istnienie badanej rzeczy albo zjawiska jest zamkniętym okręgiem wiecznie powracającego i nieprzerwanie płynącego procesu. Okrąg symbolizuje ten proces. Poszczególne punkty podziału obwodu symbolizują stopnie tego procesu. Symbol jako całość stanowi do, czyli coś, czego istnienie jest uporządkowane i pełne. Jest to okrąg – zakończony cykl; jest to zero naszego układu dziesiętnego. W swoim zapisie reprezentuje on zamknięty cykl. Zawiera w sobie wszystko, co potrzebne mu do istnienia. Jest oddzielony od tego, co go otacza. Następowanie kolejnych etapów tego procesu musi być związane z następowaniem liczb od 1 do 9. Obecność dziesiątego stopnia, wypełniającego “interwał” si-do, zamyka cykl, to znaczy zamyka okrąg, który w tym punkcie zaczyna się od nowa.” “ ... Położenie nut będzie odpowiadało liczbom z okresu, a rysunek oktawy będzie wyglądał następująco: Rys. 1b Trójkąt 9-3-6, który zespala w jedną całość trzy, nie należące do okręgu punkty obwodu, łączy ze sobą prawo siedmiu i prawo trzech. Liczby 3-6-9 nie występują w okresie ...” “ ... istotne jest, by zrozumieć jaki jest dokładny wzajemny stosunek między substancjami pojawiającymi się w organizmie, a także zrozumieć naturę możliwych " wstrząsów" i prawa rządzące przechodzeniem jednej nuty w drugą. Te prawa są wszędzie takie same. Poznając człowieka, poznajemy kosmos; poznając kosmos, poznajemy człowieka.” “ ... Mówiąc ogólnie, trzeba zrozumieć, że enneagram jest symbolem uniwersalnym. Cała wiedza może być zawarta w enneagramie i za jego pomocą można ją zinterpretować.” “ ... Ennegaram jest podstawowym hieroglifem uniwersalnego języka, który ma tyle różnych znaczeń, ile jest poziomów ludzi.” “Enneagram to perpetuum mobile, to samo perpetuum mobile, którego ludzie szukali od najdawniejszych czasów i nigdy nie mogli znaleźć. Poza sobą szukali tego, co znajdowało się w nich; próbowali zbudować perpetuum mobile tak, jak buduje się maszynę; podczas gdy rzeczywiste perpetuum mobile stanowi część innego perpetuum mobile, i nie można go stworzyć w oderwaniu od niego. Enneagram jest schematycznym wykresem perpetuum mobile, czyli maszyny wiecznego ruchu. Ale oczywiście trzeba wiedzieć, jak odczytać ten wykres. Zrozumienie tego symbolu i umiejętność posługiwania się nim nadają człowiekowi wielką moc. Jest to perpetuum mobile i jest to także kamień filozoficzny poszukiwany przez alchemików.” Argumenty z zakresu współczesnych teorii psycholo-gicznych Stwierdzenia P.D. Uspieńskiego współcześnie mogą brzmieć zbyt patetycznie. Tym nie mniej w latach 1988-1996 owe myśli “wydarte na przełomie wieku, z brzucha historii” przemieniono w sprawną, użyteczną w praktyce teorię osobowości (*6, *7). W największym skrócie próbuję ów “system typologii osobowości” przedstawić na rys. 2 i 3. Systemem posługuje się wielu profesjonalnych psychologów, jakkolwiek trzeba tutaj zaznaczyć, że wielu psychologów systemu tego nie uznaje.. Enneagram stał się także przedmiotem zainteresowania szerokiego kręgu osób, dla których wydawany jest w USA miesięcznik pt. “Enneagram Monthly”. Sądzę, że jest prawdą to co napisał prof. dr Charles Tast, profesor psychologii Uniwersytetu Kalifornijskiego w Davis, znany badacz tzw. “odmiennych stanów świadomości”, w przedmowie do książki Helen Palmer. Stwierdził on, że teoria Enneagramu jest “zbyt dobra”. Ch. Tart miał na myśli fenomen polegający na tym, że większość osób, które przeczyta np. książkę H. Palmer lub książkę K.V. Hurley i T.E. Dobson, nie może pozbyć się nawyku klasyfikowania wszystkich znanych im “ nieco lepiej” osób według wskazówek teorii systemu. Argumenty z zakresu geofizyki Prace osób, które starały się zaobserwować “zmiany osobowościowe”, zachodzące pod wpływem cyklicznych zmian aktywności Słońca, mówią o odwracalności takich przemian. Po rewolucyjnych przemianach społecznych i okresie “paranoidalnego stylu zachowania się” twórców, wynalazców i kryminalistów następuje okres “wyciszenia”. Potem fenomen pobudzenia pewnego typu aktywności mentalnej powraca. Jak już wspomniałem, system Enneagram przewiduje właśnie takie zmiany zachowania “na wypadek stresu” oraz wtedy kiedy możliwy jest relaks. Próba krótkiego ujęcia istoty systemu Enneagram z uwzględnieniem tzw. “trzech poziomów rozwoju” Poniżej podajemy tabele zawierające krótkie opisy trzech poziomów rozwojowych każdego z 9-ciu typów osobowościowych, rozróżnianych przez System Enneagram. Zaleta takiej prezentacji systemu Enneagram polega na tym, że podane opisy poziomu "niezdrowego", "przeciętnego" i "rozwiniętego" wskazują na kierunki możliwych przemian osobowości, zachodzące w obrębie każdego wyróżnionego “wzorca charakteru”(“wzorca zachowania”). Don Richard Riso i Sandra Hasting (vide książka pt.: "Personality Types. Using the Enneagram for Self-Discovery" oraz nr 4/95 miesięcznik "Enneagram monthly") sądzą, że każdy z nas ma cechy wyliczone na wszystkich trzech poziomach, poczynając od najniższego. Każdy z nas może zechcieć jednak rozwijać się dalej, tzn. tracić cechy "niezdrowe" i zyskiwać cechy poziomu "rozwiniętego". Podane niżej tabele, wyznaczające kierunki rozwojów osobistych, także są ku temu pomocne. Wystarczy zestawić choćby nazwy osób z poziomu rozwiniętego (rys. 2), aby spostrzec, że osobom takim łatwiej jest zrozumieć innych, dogadać się i ustalić kompromis. 1. typ pierwszy: perfekcjonista Główne motywacje: być "w porządku", doskonalić się, doskonalić innych, uzasadniać swoją postawę, nie dopuszczać do samokrytyki i krytyki przez innych Zdrowi "Perfekcjoniści": są świadomi tego co zachodzi wokół nich, są tolerancyjni, odpowiedzialni, realistyczni, mądrzy, oceniając innych nie zajmują stanowisk skrajnych, zdolni do tego aby zrozumieć punkt widzenia winnych, ustanawiają wszystkie standardy, cechują się wielką uczciwością, wielką wartością jest dla nich prawda i sprawiedliwość Przeciętni "Perfekcjoniści": są przejęci wielkimi ideami, chcą zmieniać innych ludzi i zastane sytuacje, są rzecznikami różnych słusznych spraw, domagają się bez ogródek we wszystkim doskonałości, systematyczni, skuteczni, bardzo krytyczni, w relacjach z innymi nie są zbytnio zaangażowani, żądają od innych perfekcjonizmu, znacznie kontrolują swoje emocje, niezwykle pracowici, wygłaszają ostre opinie osądzające innych, często moralizują, besztają, są zagniewani i próbują zwieść innych "ze złej drogi" Niezdrowi "Perfekcjoniści": są przekonani, że zawsze mają rację, odmawiają rozpatrzenia innego punktu widzenia lub jakiejkolwiek zmiany swojego poglądu, niezwykle surowi w ocenie siebie i innych, niezdolni przyjąć do wiadomości stwierdzenie, iż nie mają racji, wymagają aby sprawy były załatwiane dokładnie w taki sposób jaki uznają za słuszny, starają się ukarać innych mimo że często robią takie rzeczy jakie krytykują u innych 2. Typ drugi: dawca Główne motywacje: otrzymywać miłość, wyrażać uczucia, być potrzebnym dla innych i docenianym przez innych, odwzajemniać się. Zdrowi "Dawcy": są pomocni dla innych, kochający, niesamolubni, wczuwający się, współczujący, opiekuńczy, ciepło zainteresowani sprawami innych, zachęcający innych do działań, skłonni do bezwarunkowego kochania kogoś Przeciętni "Dawcy": są bardzo emocjonalni, przyjacielscy, przepełnieni dobrymi intencjami, nie ustają w pomocy, mają odczucie że inni nie dadzą sobie racy bez nich, czasami patrzą na innych z góry i czują wyższość Niezdrowi "Dawcy": próbują aby inni spełniali ich potrzeby poprzez wyrabianie poczucia winy, czują się wykorzystywani i uprawnieni do zrobienia wszystkiego czego tylko chcą, często urażeni i zagniewani 3. Typ trzeci: Człowiek czynu (Wykonawca) Główne motywacje: być podziwianym, odróżniać się od innych, zwracać uwagę, być akceptowanym, wywierać wrażenie na innych Zdrowi "Wykonawcy": są pewni siebie, energiczni, elastyczni, często atrakcyjni fizycznie i popularni, zainteresowani w swoim rozwoju, bardzo ceniący wartości, które są podobne do ich własnych wartości Przeciętni "Wykonawcy": podejmują współzawodnictwo dla osiągnięcia prestiżu i statusu, są bardzo zajęci lansowaniem samego siebie, zważają bardzo na to jak wypadają w oczach innych, jakie wrażenie robi ich kariera i sukces, cele o które się starają i skuteczności, mogą być aroganccy i patrzeć na innych z góry Niezdrowi "Wykonawcy": są często kłamcami, oszukują i zdradzają innych ludzi, "wewnętrznie" są samotni 4. Typ czwarty: "Tragiczny romantyk" Główne motywacje: zrozumieć siebie, wyrazić siebie w czymś pięknym, wycofać się aby ochraniać swoje uczucia, rozważyć potrzeby emocjonalne przed przystąpieniem do współdziałania Zdrowy "Tragiczny romantyk": jest natchniony, kreatywny, jest świadom siebie, ma trafne intuicje i jest zdolny, aby przedstawiać je innym, emocjonalnie stabilny, poważny, zabawny, wrażliwy i emocjonalnie silny Przeciętny "Tragiczny romantyk": jest romantyczny, wyraża swoje osobiste uczucia poprzez piękno, czasami osoba taka może być zupełnie skoncentrowana na sobie, markotna, pełna smutku, często ma odczucie, że jest odmienna niż inni ludzie, lituje i rozczula się nad sobą, jest nieproduktywnym marzycielem z nierealistycznymi poglądami na temat życia i siebie Niezdrowy "Tragiczny romantyk": jest niezdolny do utworzenia relacji z kimkolwiek innym, a nawet do właściwego ustosunkowania się do siebie samego, jest przepełniony nienawiścią do siebie, rozpaczą i poczuciem beznadziejności 5. Typ piąty: obserwator Główne motywacje: zrozumieć otaczający świat, zdobyć więcej wiedzy, wykorzystać wszystko co tylko się nauczą aby bronić się przeciwko zagrożeniom ze strony świata Zdrowi "Obserwatorzy": są często wizjonerami, którzy chcieliby widzieć świat w nowy sposób, obserwują wszystko z niezwykłą wnikliwością, łatwo koncentrują uwagę, często stają się ekspertami i mają nowatorskie, oryginalne pomysły Przeciętni "Obserwatorzy": są intelektualistami, którzy lubią badania naukowe i nauczanie, nie wiążą się emocjonalnie z innymi ludźmi, lubią myślenie abstrakcyjne, ich koncepty intelektualne mogą stać się dla nich tak ważne, że nawet fakty nie są w stanie zmienić ich poglądów Niezdrowi "Obserwatorzy": są bardzo wyobcowani ze świata i odrzucają wszelkie związki z innymi ludźmi, mogą być bardzo przywiązani do dziwnych idei, są skorzy do gniewu i podejrzliwi wobec innych 6. Typ szósty: "Strażnik" Główne motywacje: być bezpiecznym, być lubianym, być aprobowanym przez innych, sprawdzać ustosunkowanie innych wobec siebie, starać się aby usunąć niepokój i niepewność Zdrowi "Strażnicy": czują się spokojni, mają zaufanie do siebie i innych, są niezależni i mają dobre relacje z innymi osobami, z którymi są w stanie współpracować "jak równy z równym" Przeciętni "Strażnicy": często są członkami różnych organizacji, są czasami posłuszni, czasami jednak sprzeciwiają się i walczą odgrywając rolę "adwokata diabła", czasami są tzw. "twardymi ludźmi" ganiącymi i potępiającymi innych, w istocie bojąc się kar za przeciwstawianie się im Niezdrowi "Strażnicy": są niepewni siebie, zależni, spięci, niepewni swojej wartości, lękliwi, często irracjonalni, często działają tak, że wywołują własnym działaniem te wydarzenia, których się obawiają  7. typ siódmy: epikurejczyk Główne motywacje: być szczęśliwym, bawić się i dbać o to aby było zabawnie, mieć więcej wszystkiego, unikać niepokoju Zdrowi "Epikurejczycy": wykonują dobrze wiele różnych działać, poddają się rozlicznym zdumiewającym możliwościom świata, są mili, entuzjastyczni, ożywieni, praktyczni, produktywni, reagujący na wyzwania ludzi i spraw Przeciętni "Epikurejczycy": są skomplikowani, doceniają rzeczy subtelne, wyszukane, ustawicznie poszukują nowych spraw, przedmiotów, doświadczeń i stale chcą więcej wszystkiego, rozpoczynają wiele działań ale żadne z nich nie robią dobrze, są wymagający i egocentryczni Niezdrowi "Epikurejczycy": są impulsywni, dziecinni, nieokrzesani, często nieprzy-jemni i nieczuli, nie uwzględniają potrzeby innych, dbają tylko o własne sprawy, nie wiedzą kiedy się zatrzymać, często nie kontrolują własnych działań i chcą uniknąć odpowiedzialności za ich czyny 8. Typ ósmy: Władca Główne motywacje: być niezależnym, działać we własnym interesie, mieć wpływ na wydarzenia na świecie, pokonać innych we współzawodnictwie Zdrowi "Władcy": są hojni, powściągliwi, odważni, honorowi, pewni siebie, ufni w swoje siły, silni, łatwo podejmują decyzje, autorytatywni i wydający polecenia, są naturalnymi liderami, którzy przewodzą i ochraniają innych ludzi Przeciętni "Władcy": są gotowi aby dać innym "popalić", podejmujący przedsięwzięcia, pełni sił, agresywni, rozmyślni, gotowi do walki, skłonni przestraszyć innych aby zeszli im z drogi, używają siły aby załatwić sprawy, budują relacje na takiej zasadzie, że traktują innych ludzi jako oponentów w walce Niezdrowi "Władcy": są agresywnymi dyktatorami, mają wygórowane wyobrażenia o sobie samym i może próbować zniszczyć wszystko, co nie podtrzymuje tych wyobrażeń 9. Typ dziewiąty: Mediator Główne motywacje: wejść w kontakt z innymi, zachowywać sprawy takie jakie one są, unikać konfliktów i napięć, ignorować wszystko co mogłoby wytrącić ich z równowagi, zachować spokój ducha za wszelką cenę Zdrowi "Mediatorzy": są opanowani i zdolni do niezależności, o równym usposobieniu, zadowoleni, wywiązują się z zadań (obowiązkowi), emocjonalnie stabilni, spokojni, pełni nadziei, cierpliwi, podtrzymujący innych, dobroduszni, szczerze mili, sympatyczni Przeciętni "Mediatorzy": nie wypowiadają swoich życzeń, przedkładają zbytnio potrzeby innych nad swoje potrzeby, akceptują wszystko to co inni oczekują od nich, są zbytnio wygodni, zbyt bierni i zbyt zadowoleni z siebie, próbują stale umniejszyć znaczenie rysujących się problemów, aby zadowolić innych i czują się tak jak gdyby nic nie było można zrobić, aby zmienić cokolwiek Niezdrowi "Mediatorzy": są przepełnieni niewypowia-danymi uczuciami, niezdolni do wypełniania zdań, nieuważni, opieszali, uparci z nierozwiniętą (dziecięcą) osobowością, wycofują się z wszelkich konfliktów i unikają wszelkich problemów. Teoria “trzech poziomów” enneagramicznych wzorców zachowania w zastosowaniu do określenia “odwracalnej przemiany osobowościowej Według teorii Enneagramu w wypadku stresu przybieramy cechy innej osoby, osoby którą opisuje wzorzec dotyczący poziomu “niezdrowego” człowieka dość podobnego do nas samych, człowieka na który wskazują strzałki systemu Enneagram, strzałki idące niejako do przodu (patrz rys. 3,4). Przypomnijmy sobie trudne sytuacje życiowe. Czy rzeczywiście przeistaczamy się wtedy w “czerwonego kameleona”. Sądzę, że każdy z nas, jeśli zdobędzie się na chwilę szczerości, to przyzna, że w trudnych sytuacjach staje się kimś innym, przywdziewa niejako inną maskę, inną skórę, staje się “czerwonym kameleonem”. Co gorsza na cechy “czerwonego kameleona” składają się “niezdrowe” cechy własne i “niezdrowe” cechy “sąsiada”, na którego wskazuje strzałka. Ale cóż z tego wynika. Otóż jest możliwa podróż pod prąd. W trudnych sytuacjach można starać się pohamować swoje podświadome reakcje, dyktowane przez strach, gniew i poczucie winy. Można się wyciszyć, można się “wyluzować”. Co się wtedy stanie? Otóż jeśli uda się osiągnąć pogodę ducha, spokój umysłu wtedy można przemienić się w “kameleona niebieskiego”. Do swoich cech rozwiniętych dodamy wtedy cechy “sąsiada”, osoby podobnej do nas, lecz osoby także w “stanie rozwiniętym”. Każdy z nas ma własną unikalną osobowość. Stan rozluźnienia, relaksu objawia się więc różnie. W najbardziej ogólnych zarysach, ze względu na unikalną energię osobistą, pochodzącą z głębokiej struktury Wszechświata, będąc w stanie odpoczynku przeistaczamy się we właściwy dla siebie typ “kameleona niebieskiego”, który będzie mieszaniną cechy rozwiniętych, swoich i sąsiada. Jaki on jest (patrz rys.4). W warunkach spokoju będziemy mniej więcej tacy jak opisuje to wzorzec, który leży wzdłuż linii enneagramicznej, ale w kierunku odwrotnym do kierunku wskazywanym przez strzałki. Aby stać się “kameleonem niebieskim”, trzeba się więc przesunąć “pod prąd”. Przemiany osobowościowe, interpretowane jako przesunięcia na mapie Enneagramu a cykliczne zmiany aktywności słonecznej Przydatność Enneagramu dla oceny przemian osobowości w trakcie 11-to letniego cyklu zmian aktywności słonecznej jest tezą falsyfikowalną. Jeśli zastosować jakiś określony test psychometryczny, według którego osoby z pewnej określonej kohorty ludzi wyznaczałyby sobie swój typ enneagramiczny, to można by dostrzec, być może, zmiany w proporcjach osób, które są skłonne poddać się takiej klasyfikacji. Rysunek nr 5 przedstawia wyniki dokonania takiej próby. Rysunek ten przedstawia proporcję osób, które określiły swój typ enneagramiczny według testu zamieszczonego w książce K.V. Hurley i T.E. Dobsona (*7). Byli to studenci III roku Wydziału Lekarskiego Śląskiej Akademii Medycznej, który odbywali zajęcia w tutejszej V Katedrze i Klinice Chorób Wewnętrznych w roku akademickim 1995/96. Rysunek przedstawia analogiczne dane dotyczące studentów odbywających zajęcia w roku akademickim 1996/97, a więc w okresie znacznego minimum aktywności słonecznej. Od osób tych uzyskano także dane przy pomocy tych wszystkich metod psychometrycznych, które przedstawiliśmy w pracy pt.: “Własna próba weryfikacji teorii dotyczącej wzoru zachowania ‘C’ Baltrusha”, predysponującego do choroby nowotworowej”, zamieszczonej w niniejszym skrypcie. Umożliwia to dokonanie licznych zestawień, dotyczących korelacji parametrów opisujących stan psychiczny. Prezentacja tych zestawień byłaby bardzo obszerna. Oczywiście dostarczenie przekonywujących dowodów przydatności systemu Enneagram dla omówionych wyżej celów wymagałoby przeprowadzenia takich prób, a właściwe znacznie bardziej precyzyjnych prób na większej próbie badanych i na przeciągu co najmniej 22 lat, o ile nie lepiej na przeciągu 44 lat. To że dokonanie takich badań przez nasz zespół nie było jeszcze możliwe, nie powinno, naszym zdaniem, odstręczać nas od przedstawienia tez sformułowanych powyżej, gdyż jeśli są one poprawne przynajmniej w zarysie to będą one mogły być wykorzystane w praktyce już za 4-5 lata, kiedy to nastąpi szczyt aktywności 23-go cyklu słonecznego.  

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
136(b1) 00
136(b1) 02
136(b1) 08
136(b1) 11
136(b1) 04
136(b1) ind
136(b1) 05
136(b1) 01
136(b1) 15
136(b1) 06
136(b1) 07
136(b1) ind
136(b1) 12
136(b1) 03
136(b1) 14
136(b1) 09
136(b1) 13
NAUKA 4 10 127 136

więcej podobnych podstron