plik


’žALKOHOL ETYLOWY  wybrane aspekty toksykologiczne i analityczne Alkohol etylowy nš Etanol  C2H5OH  alkohol alifatyczny nš Ci|ar czsteczkowy = 46.06, temp. wrzenia 78°šC nš Miesza si z wod w ka|dej proporcji nš Alkohol etylowy nale|y do najszerzej stosowanych w przemy[le rozpuszczalników nš Zatrucia alkoholem wystpuj przede wszystkim z powodu jego nadmiernego spo|ycia Alkohol absolutny nš Alkohol absolutny  100% nš Otrzymywanie: nš destylacja azeotropowa w ukBadzie etanol-woda-benzen: nš azeotrop benzen-etanol-woda nš azeotrop etanol-benzen nš bezwodny etanol nš Zwizanie wody z 96% etanolu przez dodanie tlenku wapnia, bezw. siarczanu magnezu lub sodu nš Destylacja znad etanolanu magnezu Alkohol etylowy nš Zrodek odurzajcy, substancja rakotwórcza (rak przeByku) nš Farmakologiczne i toksykologiczne dziaBanie etanolu zwizane jest z jego dziaBaniem ogólnie znieczulajcym (anestetycznym) nš Etanol jako [rodek znieczulajcy posiada bardzo niski indeks terapeutyczny i czBowiek jest bardzo bliski [mierci, kiedy zostanie osignite jego znieczulajce st|enie. nš Etanol, dziaBajc jako [rodek znieczulajcy, w zale|no[ci od przyjtej dawki wywoBuje w ró|nym stopniu depresj o[rodkowego ukBadu nerwowego. Alkohol etylowy nš Uzale|niajcy narkotyk nš Miara mocy uzale|niajcej wg Instytutu Cato nš dla nikotyny 100 nš dla etanolu 81 nš dla marihuany 21 OddziaBywanie alkoholu na organizm ludzki nš OddziaBywanie na mózg nš OddziaBywanie na nerki (zmniejsz produkcj hormonu powodujcego zatrzymywanie przez organizm wody  odwodnienie) nš OddziaBywanie na bBdnik nš Zmniejsza zahamowania seksualne (W. Szekspir - Makbet: pobudza |dz, a wstrzymuje wykonanie  efekt zwany  zwisem browarnika ) Marsko[ wtroby nš Objawy: nš obrzki (zatrzymywanie pBynów ustrojowych nš |óBtaczka nš podbarwienie skóry i biaBkówek oczu Alkohol etylowy DziaBanie alkoholu etylowego na o[rodkowy ukBad nerwowy: nš st|enie w granicach 0.30  0.50 nš zaburzenie funkcji ruchowych nš zaburzenie funkcji zmysBowych nš zaburzenie funkcji intelektualnych czBowieka nš st|enie w granicach 0.50  0.70 nš zagro|enie w ruchu drogowym spowodowane spo|yciem niewielkich dawek alkoholu (nieuzasadniony wzrost zaufania do swoich umiejtno[ci). Przy tych st|eniach z reguBy nie wystpuj wyrazne zewntrzne objawy zatrucia, a ponadto osoba, która spo|ywa alkohol, sama nie zdaje sobie sprawy z wystpujcych zaburzeD. Alkohol etylowy nš st|enie 0.50  0.70 i powy|ej nš zakBócenie dziaBania kolejnych o[rodków ukBadu nerwowego: nš obni|enie nastroju nš zwikszona agresywno[ nš spadek psychicznej tolerancji nš pojawienie si bBdów w logicznym my[leniu nš opóznienie czasu reakcji nš pora|enie o[rodków podkorowych, odpowiedzialnych midzy innymi za sfer ruchów: nš brak koordynacji ruchowej nš zataczanie si nš mowa staje si niewyrazna, przechodzca w beBkot Alkohol etylowy nš ostatni etap ostrego zatrucia alkoholem: nš depresja o[rodków wegetatywnych zlokalizowanych w rdzeniu przedBu|onym nš utrata [wiadomo[ci i wra|liwo[ci na bodzce zewntrzne (upojenie alkoholowe). nš w przypadku wystpienia pora|enia o[rodka oddechowego i naczyniowo-ruchowego nastpuje zgon. nš poziom st|enia alkoholu, przy którym nastpuje utrata [wiadomo[ci, nie jest jasno zdefiniowany (przy st|eniu 3.5 - 4.0 0 wikszo[ ludzi zapada w [piczk Stadia zatrucia alkoholowego Paracelsus   oznaki D nš OszoBomiony i zachwycony (Dizzy and Delightfull)  st|enie we krwi 100 mg/100 mL nš Pijany i chuligaDski (Drunk and Disorderly)  st|enie we krwi 200 mg/100 mL nš Pijany w trupa (Dead Drunk)  st|enie we krwi 300 mg/100 mL nš Zagro|enie zgonem (Danger of Death)  st|enie we krwi 400 mg/100 mL Alkohol etylowy - wchBanianie nš Niewielkie ilo[ci wchBaniane w jamie ustnej i przeByku nš 20% wchBaniane w |oBdku nš Wikszo[ wchBania si z przewodu pokarmowego przez jelito cienkie - w cigu 5-10 minut po spo|yciu mo|na go wykry we krwi - w cigu 15 minut wchBoniciu ulega 50% spo|ytej dawki - w cigu 40 minut osigalne jest maksymalne st|enie we krwi Alkohol etylowy - krzywa absorpcji faza wchBaniania - trwajca od 30 minut do 1.5 h gdy st|enie alkoholu we krwi szybko narasta faza wyrównywania st|enia - krótka - od 5 do 20 minut faza eliminacji alkoholu z organizmu - obrazuje proces pozbywania si nie zmetabolizowanego alkoholu z organizmu. Alkohol etylowy - krzywa absorpcji Alkohol etylowy - wchBanianie Szybko[ wchBaniania zale|y od: nš ilo[ci i rodzaju pokarmu obecnego w |oBdku, jak: wglowodany, biaBka, czy tBuszcze, speBniaj wa|n rol, opózniajc dziaBanie alkoholu w porównaniu z jego konsumpcj na tzw. pusty |oBdek nš ilo[ci spo|ytego alkoholu nš czstotliwo[ci spo|ywania i rodzaj napoju alkoholowego nš znacznie wiksza powierzchnia wchBaniania alkoholu w jelicie cienkim powoduje, |e proces ten zachodzi bardzo szybko, zwBaszcza gdy ten odcinek przewodu pokarmowego (dwunastnica, jelito cienkie) jest pusty Alkohol etylowy nš Spo|yty alkohol zostaje wchBonity z przewodu pokarmowego, przedostaje si do krwiobiegu i trafia przez |yB wrotn do wtroby, w której jest on metabolizowany poprzez mechanizmy oksydacyjne nš Eliminacja alkoholu: nš w 90% eliminacja enzymatyczna nš w 10% usuwanie w postaci niezmienionej z moczem i powietrzem wydychanym. Faktor Widmarka nš Szybko[ eliminacji alkoholu z krwi obliczana jest na podstawie tzw. krzywej alkoholowej, któr wyra|a faktor Widmarka nš Faktor Widmarka (wspóBczynnik bš)  pokazuje spadek st|enia alkoholu we krwi w jednostce czasu nš Warto[ najczstsza od 0.1 do 0.25 0 na godzin (wy|sze warto[ci u alkoholików) nš Wyra|enie wagowe  0.10-0.12 gram alkoholu na ka|dy kilogram masy ciaBa w cigu godziny (m|czyzna 70 kg eliminuje w cigu godziny kieliszek czystej wódki 7-8 g alkoholu) Alkohol etylowy - metabolizm nš Dehydrogenaza alkoholowa (ADH) przeksztaBca alkohol w aldehyd octowy CH3CH2OH + NAD+ CH3CHO + NADH + H+ nš Etanal utleniany jest przy u|yciu enzymu - dehydrogenazy aldehydowej (ALDH) do kwasu octowego CH3CHO + NAD/NADP+ + H2O RCOOH + NADH/NADPH+ + H+ nš Kwas octowy jest finalnie metabolizowany m.in. w cyklu kwasów trójkarboksylowych (cyklu Krebsa) do dwutlenku wgla. Alkohol etylowy metabolizm nš Organizm czBowieka produkuje kilka rodzajów dehydrogenazy alkoholowej, natomiast wszystkie z nich s dimerami skBadajcymi si z dwóch polipeptydów ("podjednostek") i ka|dy z nich zawiera dwa jony cynku (Zn+2) nš Obecno[ jonów cynku w czsteczce enzymu ma krytyczne znaczenie w utrzymaniu grupy hydroksylowej (-OH) czsteczki alkoholu w odpowiedniej pozycji, tak by mogBa nastpi wBa[ciwa reakcja enzymatyczna, przy u|yciu koenzymu NAD+ (dinukleotydu nikotynamidoadeninowego). Dehydrogenaza aldehydowa nš Enzym wystpuje w postaci tetrameru - skBada si z 4 podjednostek. nš Leki stosowane u alkoholików  hamuj dziaBanie tego enzymu (Antabus) nš Zmniejszona aktywno[ tego enzymu u ChiDczyków i JapoDczyków (zastpienie jednej czsteczki kwasu glutaminowego czsteczk lizyny) Alkohol etylowy metabolizm nš W wtrobie alkoholików istnieje dodatkowa droga metaboliczna - mikrosomalny systemem utleniania alkoholu (MEOS) nš MEOS zlokalizowany w gBadkiej siateczce endoplazmatycznej ulega indukcji enzymatycznej (zwikszeniu aktywno[ci na skutek syntezy nowego biaBka enzymatycznego) przy chronicznym nara|eniu na alkohol. Jednak|e po krótkim okresie abstynencji (2-3 dni) szybko[ metabolizmu wraca do prawie normalnej warto[ci. nš Enzymy MEOS wykazuj maksymaln aktywno[, gdy st|enie alkoholu jest wy|sze ni| 0.50 .  Leczenie kaca nš Minimalizowanie objawów: nš Nie pi zbyt du|o i zbyt szybko nš Nie pi na pusty |oBdek (tBuste jedzenie spowalnia wchBanianie alkoholu) nš Pi wod co jaki[ czas nš Wypi póB litra wody przed poBo|eniem si do Bó|ka Analiza zawarto[ci alkoholu we krwi nš Wzór Erika Widmarka gdzie: P - zawarto[ alkoholu we krwi w promilach A - ilo[ wypitego czystego alkoholu w gramach (gsto[ etanolu wynosi 0,8 g/cm3) K - wspóBczynnik wynoszcy (w przybli|eniu) 0,7 dla m|czyzn i 0,6 dla kobiet W - masa ciaBa w kilogramach Analiza na zawarto[ alkoholu Wiarygodno[ zastosowanej metody - pojcie okre[lajce caBo[ciowo relacje  wynik pomiaru a warto[ rzeczywista Na wiarygodno[ metody laboratoryjnej skBada si szereg kryteriów: nš swoisto[ (selektywno[), cecha, od której zale|y, czy metoda mo|e dawa wyniki faBszywie dodatnie, tj. obejmowa swym zasigiem wiksz grup substancji nš dokBadno[, której miar jest ró|nica pomidzy ilo[ci zmierzon, a rzeczywist warto[ci nš precyzja wyników uzyskanych w toku kilkukrotnego badania tej samej próbki nš wykrywalno[, czyli najni|sze st|enie substancji mo|liwe do wykrycia dan metod Oznaczanie zawarto[ci alkoholu w materiale biologicznym Metody powszechnie stosowane do oznaczania zawarto[ci alkoholu w materiale biologicznym: nš Metody chromatografii gazowej nš Metoda enzymatyczna ADH PodziaBowa chromatografia gazowa nš RozdziaB skBadników midzy faz ciekB i faz ruchom: nš Faza ciekBa  trudno lotna ciecz zaadsorbowana na no[niku nš Faza ruchoma  gaz no[ny Chromatografia gazowa nš Chromatograf gazowy skBada si ogólnie z nastpujcych podstawowych elementów: nš ukBad nastrzykowy nš termostatowany piec nš kolumna chromatograficzna nš detektor nš rejestrator Chromatografia gazowa nš Czas retencji - wielko[ równa ilo[ci czasu potrzebnego do przej[cia przez caB dBugo[ fazy rozdzielczej okre[lonego skBadnika analizowanej mieszaniny nš Ka|dy zwizek chemiczny wykazuje zazwyczaj inne powinowactwo chemiczne lub inny stopieD oddziaBywaD fizycznych z faz rozdzielcz nš Czym to powinowactwo jest silniejsze tym dBu|szy jest czas retencji Chromatografia gazowa nš Chromatografia gazowa jest metod analityczn umo|liwiajc wykonanie analizy jako[ciowej i ilo[ciowej w jednym procesie DokBadno[ analizy ilo[ciowej zale|y: nš od jako[ci chromatografu i zwizanej z tym niezmienno[ci warunków chromatografowania w czasie wykonywania analizy nš od rodzaju detektora i zakresu liniowo[ci jego wskazaD nš od sposobu wykonywania analizy nš od sposobu zbierania danych do obliczeD Chromatografia gazowa W praktyce w analizie metod chromatografii gazowej winny by speBnione nastpujce parametry: nš kolumna ogrzewana w staBej lub zmiennej (kontrolowanej) temperaturze nš próba wstrzykiwana w sposób rczny lub automatyczny nš jeden lub wicej detektorów; nš elektroniczne lub elektromechaniczne urzdzenie do zapisywania odpowiedzi detektora (zazwyczaj komputerowy zapis wyników) nš ci[nieniowy wlot gazu no[nego jak azot, generator gazu wodoru Chromatografia HS-GC Gazowa chromatografia head-space (HS-GC) staBa si metod analizy alkoholu i innych lotnych substancji w materiale biologicznym w laboratoriach toksykologiczno-sdowych. Prawo Henry-Daltona - w zamknitym ukBadzie i ustalonej temperaturze stosunek st|eD alkoholu we krwi do jego st|enia w powietrzu nad krwi ma warto[ staB. Chromatografia HS-GC Szeroko stosowana do analizy alkoholu we krwi metoda HS-GC wymaga dwóch podstawowych czynno[ci: nš rozcieDczenia w staBej proporcji próby krwi ze standardem wewntrznym nš analizy par wystpujcych w równowadze z rozcieDczon krwi przez zautomatyzowany system pobierania Chromatografia HS-GC nš Wyniki tej metody wykazuj doskonaB precyzj i dokBadno[ przy krótkim czasie analizy. nš Stosowanie metody HS-GC z podwójn analiz na dwóch ró|nych fazach staBych i uzyskiwanie na nich ró|nych czasów retencji etanolu wydaje si by wystarczajce dla celów sdowych. Metoda enzymatyczna nš Podstawa metody - utlenianie etanolu do aldehydu octowego w obecno[ci katalizatora. nš Wynik reakcji ocenia si ilo[ciowo za pomoc pomiaru spektrofotometrycznego. nš Powstajca podczas utleniania zredukowana forma nukleotydu NADH oznacza si swoist absorpcj [wiatBa w bliskim UV (340 nm). Chemiczne testy zatrucia nš Po I Wojnie Zwiatowej (rozwój transportu) nastpiBa legislacja systemu opartego na  chemicznym te[cie zatrucia z dopuszczaln granic st|enia alkoholu w pBynach ustrojowych jako podstawy zasdzenia nš Wykorzystano w tym celu metody chemiczno- fizyczne do mierzenia st|enia alkoholu w pBynach biologicznych (jak krew lub mocz pobranych od osób podejrzanych o konsumpcj alkoholu) Analiza wydychanego powietrza na zawarto[ alkoholu nš Emil Bogen (1927) - u|ycie analizy powietrza wydychanego jako testu trzezwo[ci nš Reakcja midzy - alkoholem - kwasem siarkowym(VI) - dwuchromianem potasu Analiza wydychanego powietrza na zawarto[ alkoholu nš Kierowanie pojazdem pod wpBywem alkoholu byBo definiowane poprzez st|enie alkoholu we krwi, natomiast wikszo[ pomiarów zawarto[ci alkoholu w organizmie czBowieka dla celów sdowych dotyczyBa analizy powietrza wydychanego. nš Konieczno[ zamiany zmierzonego st|enia alkoholu w powietrzu wydychanym na odpowiadajce mu st|enie we krwi. nš Oznaczone st|enie alkoholu w wydychanym powietrzu jest przeliczane na odpowiadajce mu st|enie we krwi poprzez wprowadzenie staBego wspóBczynnika podziaBu etanolu midzy te dwa [rodowiska. Analiza wydychanego powietrza na zawarto[ alkoholu nš Przyjmuje si, |e w temp. 34°šC 1 objto[ krwi zawiera tak sam ilo[ etanolu jak 2100 objto[ci powietrza wydychanego. nš Dla celów sdowych przyjto wspóBczynnik podziaBu 2100:1 dla wszystkich badanych osób bez wzgldu na warunki, w jakich przeprowadzono test. nš Zalecenie stosowania tego wspóBczynnika zostaBo przyjte na spotkaniu ekspertów w 1952 roku, które odbyBo si pod auspicjami National Safety Council Committee. Analiza wydychanego powietrza na zawarto[ alkoholu nš Od 1972 roku zostaBy poczynione znaczne postpy w zastosowaniu nowych metod i technik w analizie powietrza wydychanego, polegajce na wykorzystaniu mikroprocesorów kontrolujcych przebieg oddechu: nš Nieinwazyjna technika pobierania próby nš Bardziej efektywna kontrola drogowa nš Wycignicie natychmiastowych sankcji Urzdzenia kontrolujce zawarto[ alkoholu w wydychanym powietrzu  Latarka Alcoblow Alco Check  pomiar pasywny Obowizujce normy Obowizujce st|enia alkoholu we krwi w wielu krajach zostaBy przeliczone wprost na st|enie alkoholu w powietrzu wydychanym przez u|ycie [redniego wspóBczynnika podziaBu alkoholu midzy krew/powietrze wydychane, i tak: nš Wielka Brytania i Holandia - wspóBczynnik 2300:1 nš Austria - 2000:1 nš Norwegia, Szwecja i Polska - 2100:1 nš Kryterium wyboru konkretnych wspóBczynników krew/powietrze wydychane przyjtych przez ustawodawców ró|nych krajów pozostaje niewiadome. Zale|no[ midzy st|eniami alkoholu nš Wzajemna zale|no[ midzy st|eniem alkoholu we krwi i st|eniem w powietrzu wydychanym opisana jest równaniem: BAC = BrAC x wspóBczynnik podziaBu krew/powietrze gdzie: BAC  st|enie alkoholu we krwi BrAC  st|enie alkoholu w wydychanym powietrzu Metody stosowane do oznaczania zawarto[ci etanolu w powietrzu wydychanym nš Oznaczanie st|enia etanolu w powietrzu wydychanym stanowi podstawow procedur analityczn wymagan dla celów sdowych. nš W urzdzeniach obecnie u|ywanych do analizy powietrza wydychanego na zawarto[ alkoholu stosuje si w tym celu nastpujce metody chemiczne i fizyczne: nš - chemiczne utlenianie etanolu przez zwizki o charakterze silnych utleniaczy nš - zmiany przewodno[ci póBprzewodnika nš - utlenianie elektrochemiczne nš - spektrometri IR Metoda chemicznego utleniania etanolu nš Wykorzystanie dziaBania redukujcego alkohol w stosunku do silnych utleniaczy, takich jak np. dwuchromian potasu lub nadmanganian potasu. nš Etanol zawarty w powietrzu wydychanym ulega utlenieniu przez te zwizki w obecno[ci st|onego kwasu siarkowego. nš Utlenienie etanolu do aldehydu octowego przez dwuchromian potasu powoduje powstawanie zmian w zabarwieniu utleniacza z pierwotnie |óBtego do ró|nych odcieni |óBto-zielonego i zielonego. Metoda chemicznego utleniania etanolu nš Rurkowe probierze trzezwo[ci - pierwsze instrumenty tzw. do analizy powietrza wydychanego. nš Testery nie zbyt dokBadne, ale u|ywane do badaD wstpnych, zwBaszcza podczas kontroli na drodze. nš Sporadycznie s one jeszcze stosowane, jednak|e pozytywny wynik badania musi by bezwzgldnie potwierdzony inn specyficzn metod. Metoda chemicznego utleniania etanolu nš Dodatkowe zastosowanie spektrofotometrii  pomiar wystpujcych zmian zabarwienia odczynnika pod wpBywem par etanolu nš Warto[ absorpcji jest przeliczona na st|enie alkoholu (wskazanie liczbowe) nš Obecnie praktyczne zastosowanie tych urzdzeD jest znikome. Metoda z zastosowaniem detektora póBprzewodnikowego nš PóBprzewodnik - ciaBo staBe o wBa[ciwo[ciach po[rednich midzy metalicznym przewodnikiem i nieprzewodzcym izolatorem. nš Stosowanie póBprzewodników w detekcji etanolu - ograniczone do u|ywania sensora Taguchi nš Sensor zastosowany w urzdzeniach do oznaczania ró|nych gazów - opatentowany w USA w 1973 roku nš U|ywany byB w podrcznych analizatorach powietrza wydychanego stosowanych do badaD wstpnych, czasem w dowodowych analizatorach powietrza wydychanego nš Podstaw budowy sensora Taguchi jest niewielki porowaty element tlenku cynowego - jego przewodnictwo elektryczne wzrasta proporcjonalnie do st|enia alkoholu w parach próbki. Metoda z zastosowaniem detektora póBprzewodnikowego nš Zastosowany m.in. w zasilanym bateryjnie podrcznym testerze alkoholu Alert, model J2A-1000 nš Urzdzenie sygnalizuje wyBcznie najwy|sze obecne st|enie alkoholu w powietrzu wydychanym nš Rozwizania konstrukcyjne zapobiegaBy pomiarowi przy braku cigBo[ci wydechu, jednak|e wiele innych substancji powodowaBo wystpowanie wzrostu przewodnictwa nš Aparat jest bardzo u|yteczny do wstpnego badania trzezwo[ci w trakcie kontroli drogowej, lecz wynik dodatni wymaga potwierdzenia przy u|yciu innych metod Metoda utleniania elektrochemicznego nš Technologia stosowana w analizatorach powietrza wydychanego od ponad 15 lat nš W pierwszym etapie byBa wykorzystywana do badaD wstpnych, a obecnie znalazBa zastosowanie w dowodowych urzdzeniach oraz w tzw. pasywnych testerach nš Zastosowane w tej metodzie ogniwo paliwowe (fuel cell) nie reaguje na ewentualn obecno[ w powietrzu wydychanym acetonu, jednak|e mo|e reagowa na metanol, n-propanol, izopropanol i aldehyd octowy nš Ten ostatni zwizek jest obecny w powietrzu wydychanym w st|eniach zbyt niskich, aby wpByn na wynik pomiaru - nie wystpuje zatem zagro|enie chemicznej interferencji przez te zwizki nš Detektor nie reaguje na rozpuszczalniki organiczne (wglowodory) obecne w otoczeniu czBowieka Metoda utleniania elektrochemicznego nš Oznaczenie st|enia alkoholu  elektrochemiczne utlenianie etanolu na kontrolowanym potencjale elektrody nš Etanol utleniany poprzez aldehyd octowy do kwasu octowego (proces 4 elektronowy) - pomiar prdu powstajcego w powy|szym procesie nš Wielko[ powstajcego prdu elektrycznego jest proporcjonalna do st|enia alkoholu w powietrzu wydychanym Metoda utleniania elektrochemicznego nš Zalety: nš Wysoka czuBo[ w stosunku do niskich st|eD etanolu w próbce powietrza nš Wymagana niewielka ilo[ próbki powietrza nš Wystpujca liniowo[ st|eD w bardzo szerokim zakresie nš Wysoka selektywno[ wobec par etanolu nš Brak wpBywu CO2 na wynik pomiaru Urzdzenia elektroniczne dziaBajce na zasadzie elektrodowego utleniania alkoholu (podrczne  przeno[ne, do badaD wstpnych, orientacyjnych, nie dowodowe) AlcoSensor IV Intox 400 Alkotest 7410 Plus Metoda z zastosowaniem absorpcji promieniowania IR nš Spektrometria IR - pomiar wielko[ci, przy której zwizki chemiczne absorbuj promieniowanie IR w specyficznej dBugo[ci fali, jej czstotliwo[ci i energii nš DBugo[ci fal w zakresie od 400 do 12 000 nm nš W praktyce badania powietrza wydychanego na zawarto[ alkoholu pobranego od kierowców prawdopodobieDstwo obecno[ci zwizków interferujcych jest niewielkie i nie stanowi znaczcego problemu. nš Wszystkie urzdzenia na podczerwieD wy[wietlaj liczbowe wyniki pomiarów, drukuj je, a ró|ne automatyczne czujniki kontroluj przebieg badania. Metoda z zastosowaniem absorpcji promieniowania IR nš Ró|nice midzy typami analizatorów wyposa|onych w detektor promieniowania podczerwonego dotycz ich selektywno[ci wobec alkoholu. nš Wiarygodne oznaczenie jako[ciowe i pomiar ilo[ciowy st|enia zwizku chemicznego wymagaj zastosowanie dwóch dBugo[ci fal nš Instrument, w którym zastosowano ilo[ciowy pomiar etanolu w powietrzu wydychanym przy pojedynczej dBugo[ci fal, nie jest specyficzny dla tego zwizku, a selektywno[ metody wzrasta proporcjonalnie do liczby u|ytych dBugo[ci fal. Klasyfikacja dowodowa analizatorów powietrza wydychanego Rok (generacja) Typ urzdzenia Zasada pomiaru alkoholu 1930-1953 (1) Alcometr, Drunkometr Utlenianie KMnO4 1953-1970 (2) Intoximeter, Ethanofraphe Utlenianie KMnO4 1969 93) GC Intoximeter Chromatografia gazowa 1970 (3) Intoxilyzer 4011 Analiza IR 1971 (3) Alco-Analyzer Chromatografia gazowa 1973 (3) Alert PóBprzewodnik Taguchi 1975 (4) Intoximeter 3000 Analiza IR 1976 (4) Intoxilyzer 5000 Analiza IR (dwie dBugo[ci fali) 1979 (4) Alcomat, Alcotest Analiza IR (dwie dBugo[ci fali) 1986 (5) Alcotest 7110, Alcomat Analiza IR 1992 (6) Intoxilyzer 6000 Analiza IR (wiele dBugo[ci fal) 1994 (6) Intoximeter EC/IR Elektrochemiczne utlenianie 1995 (6) Alcotest 7110 Mark III Elektrochemiczne utlenianie + IR Urzdzenia elektroniczne dziaBajce na podstawie pomiaru spektrofotometrycznego w podczerwieni (stacjonarne, dowodowe) Alcomat Alcotest 7110 Alkometr A 2.0 Analiza wBosów pod ktem EtG nš EtG - marker chronicznego nadu|ywania alkoholu nš Analiza okre[la zawarto[ EtG we wBosach - zawarto[ EtG we wBosach powy|ej 0,01 ng/mg [wiadczy o chronicznym nadu|ywaniu alkoholu. nš Na podstawie wyników okre[lana jest intensywno[ konsumpcji alkoholu. nš Wynik jest wiarygodny i jednoznaczny. Analiza wBosów pod ktem EtG nš okresy picia cigBego (0.7 - 1.0 l wódki dziennie) przerywane dBu|szymi okresami abstynencji - 0,030 ng/mg nš 2.0 - 2.5 l piwa w dni weekendu przez ostatnie 5 miesicy - 0,044 ng/mg nš 4.0 l piwa dziennie przed dBugi okres czasu - 0,304 ng/mg nš 2.5 - 3.0 l piwa + 0.5 l mocnego alkoholu dziennie przez dBugi okres czasu - 0,415 ng/mg nš 0.5 l 35% alkoholu dziennie w cigu ostatnich 6 miesicy - 0,140 ng/mg nš 1.5 l 35% alkoholu dziennie przez ostatnie 6 tygodni wcze[niej 2 miesice abstynencji - 0,305 ng/mg MateriaB sekcyjny nš Proces rozkBadu gnilnego materiaBu pobieranego do badaD toksykologiczno-chemicznych nastrcza wiele trudno[ci toksykologom sdowym nš W toku gnicia dochodzi bowiem do powstawania wielu zwizków nš utrudniajcych identyfikacj niektórych trucizn nš bdcych truciznami nš Do zwizków, które powstaj w toku rozkBadu gnilnych tkanek, nale| m.in. etanol oraz alkohole wy|sze. nš W zwizku z tym ocena wyników ilo[ciowych uzyskanych przy badaniu obecno[ci zwizków mogcych by jednocze[nie endogennymi produktami rozkBadajcych si tkanek, jak i egzogennie wprowadzonymi truciznami, jest zawsze bardzo trudna. MateriaB sekcyjny nš Ustalenie stanu trzezwo[ci osoby w momencie zgonu z reguBy nie jest tak dokBadne jak w przypadku osoby |yjcej. nš Procesy i reakcje chemiczne zachodzce w zwBokach s bardzo skomplikowane, a ponadto ulegaj cigBym zmianom ze wzgldu na mo|liwo[ ich wzajemnego oddziaBywania. nš Krew sekcyjna przewa|nie zawsze ska|ona jest ró|nego rodzaju drobnoustrojami, które rozwijajc si w niej, wywoBuj zmiany. MateriaB sekcyjny nš Zachodzcy rozkBad gnilny jest niepo|dany, poniewa| w jego wyniku mog zachodzi dwa ró|ne procesy: nš zanikanie obecnego pocztkowo we krwi alkoholu, np. pod wpBywem bakterii utleniajcych w temp. pokojowej etanol do kwasu octowego nš powstawanie alkoholu, zwBaszcza z obecnej we krwi glukozy w krwi. MateriaB sekcyjny nš W okresie agonii st|enie glukozy we krwi mo|e wzrosn do[ znacznie, co powoduje zwikszone wytwarzanie alkoholu (do 1 0 lub wicej) nš Alkohol endogenny  alkohol powstaBy w okresie agonii nš Nale|y zatem d|y do; nš mo|liwie szybkiego badania próby krwi po zgonie nš dodanie do niej np. fluorku sodu blokujcego fermentacj alkoholow MateriaB sekcyjny nš Oprócz zasadniczego czynnika wpBywajcego na st|enie etanolu we krwi sekcyjnej, jakim jest fermentacja alkoholowa, istniej jeszcze inne czynniki, mogce mie wpByw na wynik oznaczania etanolu, mianowicie czynniki obni|ajce st|enie etanolu. nš Obni|enie st|enia etanolu we krwi mo|na obserwowa w dwóch momentach. MateriaB sekcyjny nš Po raz pierwszy dochodzi do obni|enia st|enia etanolu w zwBokach a cigu pierwszych kilkudziesiciu godzin po zgonie. nš Spadek ten siga ok. 20% warto[ci wyj[ciowej. nš Najbardziej prawdopodobn przyczyn tego zjawiska jest zmniejszenie si zawarto[ci wody we krwi |yB obwodowych. nš Normalna zawarto[ wody w kr|cej krwi wynosi [rednio 83%, zawarto[ wody we krwi pobranej z koDczyn 30 godzin po zgonie wynosi 75%, a po 50 godzinach mo|e zmniejszy si nawet do 70%. MateriaB sekcyjny nš Po raz drugi obni|enie si st|enia etanolu w gnijcej krwi obserwuje si po ok. 2 tygodniach przechowywania krwi in vitro (nawet w lodówce). nš W tym okresie rozpoczyna si powolny spadek st|enia etanolu zale|ny prawdopodobnie od jego bakteryjnego rozkBadu. Wiarygodno[ wyników Próba krwi musi by pobrana z naczyD obwodowych, a nie z obszaru jam ciaBa (jama brzuszna, klatka piersiowa). Fermentacja tre[ci |oBdkowej zalegajcej w przewodzie pokarmowym dostarcza znacznych ilo[ci alkoholu nawet do kilkudziesiciu promili, który  bdz w drodze dyfuzji lub przemieszczania si z wod  dostaje si do krwi. Wiarygodno[ wyników nš Pobieranie próby krwi, która wyciekBa na zewntrz naczyD krwiono[nych w wyniku ich uszkodzenia, jest niedopuszczalne. nš Alkohol z tak rozlanej krwi szybko paruje, co prowadzi do uzyskania bBdnych wyników; ponadto, zachodzi niebezpieczeDstwo zanieczyszczenia próby krwi substancjami z podBo|a, które mog mie wpByw na wynik. Wiarygodno[ wyników nš Nale|y tak|e wzi pod uwag fakt, |e woda zawarta w tkankach zwBok opada na zasadzie siBy ci|ko[ci w kierunku ni|ej poBo|onych cz[ci ciaBa; objawem tego jest wystpowanie plam opadowych. Wraz z wod przemieszcza si równie| zawarty w niej alkohol. W zwizku z tym, wedBug oszacowaD, zawarto[ alkoholu we krwi pobranej ze zwBok po upBywie 24 godzin od zgonu jest ni|sza o ok. 10% od warto[ci pierwotnej. Wiarygodno[ wyników nš Nie mo|na równie| pomin wpBywu zachowanej jeszcze przez jaki[ czas po zgonie aktywno[ci ukBadów detoksykacyjnych. nš DokBadno[ wyniku badania krwi sekcyjnej w odniesieniu do jego st|enia w chwili zgonu jest zatem mniejsza i ma charakter szacunkowy. Wiarygodno[ wyników nš W celu uzyskania w miar wiarygodnych wyników niezbdne jest przeprowadzenie badaD innych materiaBów poza krwi: nš moczu nš ciaBka szklistego gaBki ocznej nš przychBonki (perylimfy) z ucha [rodkowego nš mazi stawowej nš CiaBko szkliste i przychBonka s dobrze izolowane od toczcych si w pocztkowej fazie procesów gnilno-fermentacyjnych. Wiarygodno[ wyników nš Dobr metod do analizy materiaBu sekcyjnego, a zwBaszcza krwi, jest metoda chromatografii gazowej - pozwala ona wykry obecno[ wy|szych alkoholi [wiadczcych o przebiegu fermentacji alkoholowej materiaBu sekcyjnego. nš Metoda enzymatyczna jest wystarczajco wiarygodna w przypadku analizy materiaBu sekcyjnego na zawarto[ alkoholu. Wiarygodno[ wyników nš Przy ocenie wyników analiz zasadnicze znaczenie ma uwzgldnienie obecno[ci alkoholu endogennego (st|enie mo|e wynosi ok. 0.50 ). nš Najwicej wtpliwo[ci interpretacyjnych dotyczy warto[ci zawartych w przedziale st|eD od 0.60 do 1.20 , ze wzgldu na wystpowanie w tych przypadkach sumy st|eD alkoholu endogennego i konsumpcyjnego przy stosunkowo niewielkiej warto[ci tego drugiego st|enia. nš Dysponowanie w tym zakresie st|eD wyBcznie wynikiem badania próby krwi bez mo|liwo[ci skorelowania go z zawarto[ci alkoholu w próbce moczu lub ciaBka szklistego gaBki ocznej powoduje, |e jednoznaczna ocena stanu trzezwo[ci osoby w chwili zgonu jest niemo|liwa. Wiarygodno[ wyników nš Alkohol po jego spo|yciu pojawia si nieco pózniej ni| we krwi w: nš moczu nš ciaBku szklistym gaBki ocznej nš mazi stawowej nš perylimfie nš Wynika to z przedBu|onej w czasie dyfuzji i zró|nicowania fazy wchBaniania. nš W przypadkach, kiedy dysponujemy wynikami analizy prób krwi, ciaBka szklistego gaBki ocznej i moczu, mo|emy z bardzo du|ym prawdopodobieDstwem okre[li faz przemiany alkoholu (wchBanianie, eliminacja) w chwili zgonu. nš W fazie wchBaniania st|enie w pBynach ustrojowych jest mniejsze od st|enia we krwi, podczas gdy w fazie eliminacji stosunek ten jest odwrotny. W wielu wypadkach jest to bardzo istotny czynnik w opiniowaniu toksykologiczno-sdowym. Wiarygodno[ wyników nš CiaBko szkliste, ze wzgldu na swoje anatomiczne wyizolowane poBo|enie oraz pBynny charakter, stanowi bardzo dogodny materiaB sekcyjne do oznaczania alkoholu, zwBaszcza w przypadkach, kiedy nie mo|na uzyska krwi do analizy z powodu wykrwawienia lub daleko posunitego rozkBadu zwBok. Wiarygodno[ wyników nš Wynik analizy moczu pobranego po[miertnie - w porównaniu z wynikiem badania krwi, uBatwia on okre[lenie fazy zatrucia, a tak|e odznacza si stabilno[ci poziomu alkoholu, poniewa| nie zawiera substancji niezbdnych do wytwarzania si alkoholu endogennego. nš Na podstawie samego wyniku analizy moczu nie mo|na w sposób jednoznaczny wnioskowa o st|eniu alkoholu we krwi i ocenia stanu trzezwo[ci osoby w chwili zgonu. Mo|na bowiem si zdarzy, |e w próbie moczu stwierdzimy alkohol, natomiast do momentu zgonu ulegB on ju| caBkowitej eliminacji z krwi, wzgldnie zgon nastpiB we wczesnej fazie wchBaniania i mocz bdzie wolny od alkoholu, za[ w próbie krwi bdziemy stwierdza jego obecno[. nš Jak zaznaczono, próba krwi i moczu w przypadkach materiaBu sekcyjnego stanowi prawidBowy zestaw do oceny stanu trzezwo[ci w chwili zgonu. Ocena stanu trzezwo[ci nš Przestpstwa drogowe - ustalenie stanu trzezwo[ci kierujcego pojazdem w momencie zdarzenia. nš Zachodzi zatem konieczno[ przeprowadzenia rekonstrukcji poziomu (st|enia) alkoholu we krwi badanego na podstawie wyniku analizy i pewnych znanych prawidBowo[ci przemian alkoholu w organizmie. nš Takiej wiedzy, jak dotychczas, nie udaBo si osign w sposób zadowalajcy. Bardzo przydatne jest w miar dokBadne ustalenie  scenariusza picia alkoholu przez osob podejrzan obejmujcego rodzaj, ilo[ i czas konsumpcji napoju oraz wypeBnienie |oBdka (pusty/peBny). Rachunek retrospektywny nš Rachunek retrospektywny - przeprowadzenie pewnych uproszczonych obliczeD, które umo|liwi okre[lenie zbli|onego do rzeczywistego st|enia alkoholu we krwi w krytycznym momencie. Rachunek retrospektywny nš Przyjmuje si, |e profil przemian alkoholu w fazie eliminacji ma charakter prostoliniowy, tzn., |e spadek st|enia alkoholu w cigu godziny jest staBy. nš Maksymalne st|enie alkoholu we krwi bdce wynikiem konsumpcji okre[lonej ilo[ci alkoholu mo|e by obliczone przy przyjciu nastpujcych zaBo|eD: nš spo|yty alkohol zostaB caBkowicie wchBonity z przewodu pokarmowego do krwiobiegu, zanim nastpiBa jakakolwiek znaczca jego eliminacja (co nie wystpuje w praktyce) nš alkohol rozpuszcza si równomiernie w caBej wodzie zawartej w organizmie nš caBkowita zawarto[ wody w ustroju jest znana Rachunek retrospektywny nš Obliczenia oparte na warto[ciach [rednich i na zaBo|eniach przyjtych przez biegBego sdowego posiadaj zatem charakter modelowy, który jedynie w przybli|eniu odzwierciedla stan faktyczny. nš Obliczenia nale|y traktowa wyBcznie w kategoriach prawdopodobieDstwa. nš Obliczenia retrospektywne zawsze maj charakter probabilistyczny, przybli|ajc jedynie omawiane zdarzenie przy zaBo|eniu jego typowo[ci populacyjnej i nie mog by traktowane jako peBnowarto[ciowy dowód w sprawie, a stanowi jedynie pomocny element dla potrzeb organów procesowych. Rachunek prospektywny nš Rachunek prognostyczny (prospektywny)  obliczenie zawarto[ci alkoholu we krwi na podstawie zeznaD [wiadków nš Nie ma warto[ci naukowej wymaganej w opiniowaniu sdowo-lekarskim, stanowic szczególnie trudne zagadnienie zwBaszcza w zakresie wBa[ciwego zrozumienia opinii przez jej odbiorców.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
CHEMIA SƄā€žDOWA WYKĹĀAD3
CHEMIA SƄā€žDOWA WYKĹĀAD1
CHEMIA SƄā€žDOWA WYKĹĀAD2
CHEMIA SƄā€žDOWA WYKĹĀAD 6
CHEMIA materiały dodatkowe
chemia organiczna2
chemia arkusz zp
Chemia Wykład 5
CHEMIA cwiczenia WIM ICHIP OBLICZENIA
Klucz Odpowiedzi Chemia Nowej Ery III Węgiel i jego związki z wodorem
Psychologia spoĹā€šeczna WYKĹĀAD 13
chemia styczeń 2012

więcej podobnych podstron