3545336433

coraz bogatsze materiały, niekiedy małe monografie poszczególnych powiatów, jak to widzimy np. w „Przeglądzie Tygodniowym"

Ukazujący się od 1859 r. „Tygodnik Ilustrowany" systematycznie publikuje aż do roku 1924 ryciny budynków drewnianych, podobnie jak wychodzące w znacznie krótszym czasie „Kłosy", „Wieś Ilustrowana" i „Ziarno". W pojedynczych numerach szeregu innych czasopism możemy znaleźć ilustracje budowli drewnianych z Lubelszczyzny. Są to dziś jedyne dokumenty odnoszące się do powszechnej do niedawna zabudowy drewnianej ^l9.

W roku 1874 wychodzi kilkutomowa Encyklopedia Rolnictwa, przynosząc w drugim tomie opisy chałup i gospodarstw z 13 wsi województwa lubelskiego, 2 widoki i 4 plany zagród chłopskich²⁰.

Prawdziwą kopalnią materiałów etnograficznych, w tym również do budownictwa drewnianego, jest czasopismo „Wisła". W wielu zeszytach, poczynając od roku 1889, zamieszcza opisy poszczególnych wsi lub budynków, jeden zaś zeszyt z 1902 r. poświęcony jest całkowicie guberni lubelskiej ² .

Oddzielną serią jest „Biblioteka Wisły" publikująca prace większe, np. Jagodne Z. Wasilewskiego²².

W roku 1895 ukazuje się pierwszy tom „Ludu", organu Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego, w którym J. St. Dobrowolski publikuje rozprawkę Lud hrubieszowski. Niestety, poza dwoma jeszcze artykułami — Z. Staniszewskiej o Gródku Nadbużnym i B. Kos-kowskiego o mieszkaniach żydowskich w Łaszczowie — nic się w „Ludzie" do odzyskania niepodległości na temat budownictwa drewnianego na Lubelszczyżnie nie ukazało ²³.

Lata końcowe XIX wieku przynoszą jeszcze trzy duże prace, w których omawiane jest budownictwo ludowe. Są to: J. Karłowicza Chata, A. Pleszczyńskiego Bojarzy międzyrzeccy i B. Sokal-s k i e g o Powiat sokalski²'.

Wiele wzmianek o budownictwie zawiera monumentalny Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, wydawany w latach 1880—1902, a składający się z 15 tomów²⁵.

Początek XX wieku przynosi wzrost zainteresowań tradycją i kulturą ludową: ukazują się wydawnictwa oparte na szeroko zakrojonych badaniach naukowych prowadzonych przez Kazimierza Mokłowskie-g o, przede wszystkim zaś przez Zygmunta Glogera, który zgromadził niezwykle obszerne materiały dotyczące budownictwa drewnianego na Lubelszczyżnie ²⁶.

Wiele danych o budownictwie przynoszą publikacje historyczne, geograficzne, społeczne, a także krajoznawcze oraz religijne ¹¹.

W latach 1901 i 1909 były organizowane w Lublinie Wystawy Przemysłowo-Rolnicze z działami etnograficznymi pokazującymi m. in. budownictwo drewniane w fotografiach i modelach. Śladem po nich jest wydany wówczas katalog i księga pamiątkowa²⁸.

Drewnianej architekturze Lubelszczyzny nieco miejsca poświęciły wydawane od 1910 r. Sprawozdania Towarzystwa Opieki nad Polskimi Zabytkami Sztuki i Kultury, ogłaszające komunikaty z objazdów terenowych swojego przedstawiciela Stanisława C e r c h y. Jest w nich również artykuł Franciszka Kleina o kościele drewnianym w Tomaszowie Lubelskim²⁹, o którym pisał również Adolf Szyszko-Bohusz w Sprawozdaniach Komisji do Badania Historii Sztuki w Polsce ³⁰.

11