3545336438

Wstęp

reportażu prasowego i literackiego Wojciecha Tochmana, jednego z najwybitniejszych współczesnych reportażystów, którego twórczość dotąd nie doczekała się większego zainteresowania badaczy. Tochman jest orędownikiem spraw trudnych, jego reportażowa i literacka twórczość pomaga uwrażliwić i w efekcie bardziej ucywilizować współczesne społeczeństwo. Jak sam stwierdził:

[...] reporter przede wszystkim ma napisać tekst, książkę. Ona również może pomóc: świat się dowie, może zareaguje. Bo czasem reaguje, może nie świat, ale jacyś wrażliwi ludzie, którzy mają możliwości, by pomóc. Więc dlatego warto pisać non-fiction o najtrudniejszych ludzkich sytuacjach, o najgorszych miejscach na naszej planecie⁴.

O wyborze twórczości tego autora przesądziła poznawcza atrakcyjność jego reportaży, koncentrujących się na najważniejszych problemach naszych czasów, ujętych w oryginalną formę. Celem publikacji jest wykazanie, że teksty Tochmana są złożonymi strukturami genologicznymi, nowatorskimi nawet na tle najnowszego reportażu. Reportaże, a także opowieści reporterskie autora Córeńki, są bowiem ważnym ogniwem łączącym z jednej strony dziennikarstwo o walorach dokumen-tarnych z literaturą, z drugiej zaś wpisują się w największe dokonania reportażu i literatury faktu w XX i XXI wieku, od Wańkowicza po Kapuścińskiego i Krall.

Wojciech Tochman zyskuje również coraz większe uznanie i popularność jako autor literatury non-fiction. Swoją karierę rozpoczął w 1990 roku, będąc jeszcze studentem Wydziału Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego, jako reporter „Gazety Wyborczej”. Do zespołu reportażystów przyjęła go Hanna Krall, pierwsza szefowa redakcji reportażu w „Gazecie” oraz inicjatorka „szkoły reportażu”, uzna-

nr 1-2; idem, Anatomia reportażu, Kraków 1966; idem, Metodologiczne problemy nauki ogatunkach dziennikarskich, [w:] Metody i techniki badawcze w prasoznawstwie, red. M. Kafel, 1.1, Warszawa 1969; idem, Gatunki dziennikarskie, [w:] Encyklopedia wiedzy o prasie, red. J. Maślanka, Wrocław 1976; idem, Reportaż, [w:] Encyklopedia wiedzy o prasie, red. J. Maślanka, Wrocław 1976; W. Furman, A. Kaliszewski, K. Wolny-Zmorzyński, Gatunki dziennikarskie. Specyfika ich tworzenia i redagowania, Rzeszów 2000; idem, Gatunki dziennikarskie. Teoria, praktyka, język, Warszawa 2006; K. Wolny, O poetyce współczesnego reportażu polskiego 1945-1985, Rzeszów 1991; idem, Reportaż. Między literaturą a publicystyką, [w:] Dziennikarstwo i świat mediów, red. Z. Bauer, E. Chudziński, Kraków 1996; K. Wolny-Zmorzyński, Reportaż, [w:] Dziennikarstwo i świat..., op. cit.; idem, Reportaż a feature - próba charakterystyki porównawczej, „Zeszyty Prasoznawcze" 2003, nr 1-2; idem, Poetyka reportażu polskiego po 1989 roku. Zarys problematyki, [w:] Reportaż a przemiany społeczne po 1989 roku, red. K. Wolny-Zmorzyński, W. Furman, Kraków-Rzeszów 2005; K. Stępnik, Dekonstrukcja reportażu (Zygmunta Nowakowskiego Niemcy a la minutę...), [w:] Fa-bularność i dekonstrukcja, red. M. Woźniakiewicz-Dziadosz, Lublin 1998; K. Stępnik, M. Piechota, Wstęp, [w:] Reportaż w dwudziestoleciu międzywojennym, red. K. Stępnik, M. Piechota, Lublin2004; A. Magdoń, Reporter i jego warsztat, Kraków 2000.

⁴ B. Steinberg, Reporter nie może czekać aż sęp rozłoży skrzydła. Wywiad z Wojciechem Tochmanem, http://culture.pl/pl/artykul/wojciech-tochman-reporter-nie-moze-czekac-az-sep--rozlozy-skrzydla-wywiad [data dostępu: 10.08.2014].

12