4042547793

O roli „laboratoriów idei", czyli Ihink tank we współczesnym świecie

surowców na światowych ry nkach, czy też protekcjonizm i wielostronne negocjacje handlowe.

Regularnie spotykałem się z Raymondem Barre’m, który w 1976 r. objął stanowisko premiera. Myśleliśmy w podobny sposób. Opowiadaliśmy się za koncepcją „zorganizowanego liberalizmu”, odrzucając zarówno popularne rozwiązania marksistowskie, jak i twardy paradygmat ortodoksyjnego liberalizmu, cieszący się dużym uznaniem w Stanach Zjednoczonych czy Niemczech.

Na polu europejskim, zastanawialiśmy się nad następstwami upadku ostatnich reżimów autory tarnych (Franco i Salazar); interesowały nas również zmiany dostrzegalne w krajach Europy Wschodniej. Duże znaczenie przywiązywaliśmy do zjawiska eurokomunizmu' \ Otworzyliśmy się na Azję, zwłaszcza na Japonię, a nawet na Chiny, czemu sprzyjał upadek „bandy czworga”.

Przejawem wspomnianej już „dyplomacji intelektualnej” byty nasze kontakty z innymi ośrodkami badawczymi, głównie - choć nie wyłącznie - zachodnimi. Nasze związki z PPS amerykańskiego Departamentu Stanu byty szczególnie bliskie w epoce Kissingera. Braliśmy udział w spotkaniach wielostronnych, takich jak grupa planowania Sojuszu Północnoatlantyckiego. Dołączyliśmy do wpływowych gremiów, w których Francja była zbyt mało obecna, takich jak Grupa Bilderberg¹⁴ czy Komisja Trójstronna¹⁵.

Powracają mi w pamięci zwłaszcza gorące dyskusje na forum komisji na temat koncepcji „zorganizowanego liberalizmu” z udziałem Otto von Lambsdorffa, błyskotliwego ministra finansów Republiki Federalnej Niemiec z liberalnej FDP. W ten sposób wy chodziliśmy poza ramy współpracy francusko-niemieckiej, poza stosunki „między nami”, tak cenione przez naszych rodaków; podejmowaliśmy ryzyko przedstawienia naszych koncepcji na zewnątrz i podjęcia dyskusji na ten temat. Mówiąc bardziej ogólnie, „dyplomacja intelektualna” przejawiała się w wymianie ze znaczącymi ośrodkami, zwłaszcza amerykańskimi, angielskimi, niemieckimi i radzieckimi, a także w regularnych kontaktach ze środowiskami naukowymi w wielu państwach. W efekcie wprowadziliśmy we Francji praktykę znaną w Stanach Zjednoczonych jako track 2 diplomacy; to najbardziej zinstytucjonalizowana forma „dyplomacji intelektualnej”. Staraliśmy się rów nież na płaszczyźnie wewnętrznej nawiązać kontakty ponad

^IJ Eurokomunizm byl nurtem politycznym, któiy rozwinął się w omawianym okresie przede wszystkim w państwach Europy Zachodniej. Odrzucał on większość założeń marksizmu w jego odmianie leninowskiej (rewolucja, dyktatura) i zrywał z podporządkowaniem zachodnioeuropejskich partii komunistycznych Związkowi Radzieckiemu i KPZR. Akceptował reguły demokracji parlamentarnej, dążąc do realizacji na tym gruncie idei lewicowych.

^M Grapa Bilderberg to nieformalne stowarzyszenie zrzeszające polityków, przedsiębiorców, linansi-stów i ludzi mediów ze Stanów Zjednoczonych i Europy, którego spotkania odbywają się od 1954 r. raz do roku. Przez niektórych krytyków uważana za swoisty „rząd światowy".

¹⁵ Komisja Trójstronna - organizacja pozarządowa powstała w 1973 r. w celu promowania współpracy między Stanami Zjednoczonymi, Europą Zachodnią i Japonią.