- kontrolowanie układu i struktury działań oraz realizacji i wyników tych działań,
- dokonywanie oceny kierownictwa organizacji przez poszczególne grupy in-teresariuszy19.
Podstawowymi walorami zarządzania strategicznego jest to, że:
- po pierwsze, redukuje ono w znacznym stopniu niepewność funkcjonowania i rozwoju danej jednostki samorządu terytorialnego, której źródłem jest otoczenie oraz zwiększa jej zdolność adaptacyjną do zmieniającej się rzeczywistości,
- po drugie, stanowi szansę zarówno dla władz samorządowych, jak i dla urzędników samorządowych „oswojenia” się z działaniem w sytuacji niepewności oraz nieprzewidywalności szeregu zjawisk i procesów w otoczeniu oraz traktowania wynikającego z nich ryzyka jako stałego elementu „gry z otoczeniem” o przetrwanie i rozwój danej jednostki samorządu terytorialnego,
- po trzecie, stwarza takie warunki, które z uwzględnieniem wymagań zmieniającego się otoczenia ułatwiają przełamywanie barier rozwojowych a także eliminowanie (lub chociaż minimalizowanie) różnorodnych konfliktów wykrywanych w toku diagnozy obecnego poziomu rozwoju danej jednostki samorządu terytorialnego20.
Na jeszcze inne przesłanki uzasadniające budowę strategii wskazuje R. Broi i A. Sztando. Ich zdaniem teoria gminnego i powiatowego, czyli lokalnego planowania strategicznego wskazuje cztery główne jego funkcje. Pierwszą z nich jest wybór priorytetów rozwoju, a także głównych metod i instrumentów lokalnej polityki gospodarczej, społecznej i przestrzennej służących ich urzeczywistnieniu. Konieczność dokonywania tego wyboru jest wynikiem konfrontacji zjawiska ograniczoności zasobów (pieniężnych, ludzkich, naturalnych) i czasu, jakie można poświęcić na kreowanie rozwoju lokalnego z logiką racjonalności postępowania w celu maksymalizacji skuteczności i efektywności działań. Ów wybór jest zatem koniecznością wynikającą z pragnienia optymalizacji tempa rozwoju terytorialnego. Drugą funkcją jest racjonalizacja bieżących decyzji podejmowanych przez organy samorządu. Określenie strategicznych celów rozwoju oraz perspektywicznego scenariusza ich realizacji sprawia bowiem, że stają się one podporządkowane długookresowym priorytetom. Funkcją planowania strategicznego na szczeblu lokalnym jest również antycypacja momentów krytycznych w rozwoju gospodarki lokalnej oraz skuteczne działanie na rzecz ich wyeliminowania lub łagodzenia ich skutków. Wynikają one z procesów przekształceń w strukturze funkcjonalnej i zagospodarowaniu przestrzeni, a także ze zmieniających się relacji między procesem sukcesji funkcji miasta a wydolnością jego zagospodarowania. Identyfikacja ex antę takich zagrożeń, a także ich likwidacja lub minimalizacja ich negatywnych efektów, są możliwie niemal wyłącznie w procesie zarządzania strategicznego. Funkcją czwartą jest uaktywnienie lub pozyskanie egzogenicznych czynników
19 Ibidem, s. 182 i podana tam literatura.
20 M. Ziółkowski, Zarządzanie strategiczne ...,op cit., s. 104.