Media w zarządzaniu kryzysowym - szanse i zagrożenia 219
pomocy informacje powinny być kompletne, rzeczowe i aktualne. Instytucje bezpieczeństwa nie mogą sobie pozwolić na żadne opóźnienia w procesie informowania ludności o zagrożeniach. Nie wolno im lekceważyć mediów, wprowadzać ich w błąd, a także ograniczać możliwości pozyskiwania informacji. Pojawienie się bowiem w mediach subiektywnych, niepotwierdzonych interpretacji zdarzeń, może utrudnić zarządzanie w sytuacjach kryzysowych, podważać zaufanie społeczne do organów administracji publicznej, a nawet zagrażać bezpieczeństwu personalnemu ratowników39. Najbardziej stratne mogą być jednak same osoby poszkodowane. Widmo chaosu informacyjnego, bezkrytycznego przyjmowania informacji, a także zafałszowania stanu rzeczywistego sytuacji, jako skutek tzw. wyolbrzymiania sytuacji, może prowadzić w konsekwencji do niepokojów społecznych, a nawet paniki40. W interesie instytucji systemu zarządzania kryzysowego, jest stała, bardzo bliska współpraca z dziennikarzami.
Podobne podejście powinno towarzyszyć ostatniej fazy zarządzania kryzysowego (odbudowy), nawiązując dialog z przedstawicielami mediów, celem pobudzania odpowiedzialności społecznej za poszkodowanych i stan zniszczonej infrastruktury. Inicjowanie ogólnokrajowych zbiórek pieniędzy, żywności, ubrań, środków czystości oraz rzeczy codziennego użytku to jeden ze sposobów pomocy ofiarom klęsk żywiołowych i innych zdarzeń o znamionach kryzysu41. Wykorzystanie potęgi tzw.piątej władzy jest w tym przypadku konieczne do sprawnych działań w ramach odbudowy utraconych bądź uszkodzonych zasobów narodowych. W przeciwnym razie pojawia się groźba wydłużania działań pomocowych, przywracania stanu funkcjonalności państwa na danym terenie, powrotu ludności do domów, a także czasu zaangażowania zasobów ratowniczych wydelegowanych z innych obszarów kraju42. Wszystkie powyższe skutki nieodpowiedniego wykorzystania szans płynących ze współpracy z mediami mogą być traktowane w kategoriach
39 Doświadczenie własne współautora niniejszego artykułu z powodzi w zoio roku.
40 Skutki paniki są często bardziej tragiczne niż skutki zagrożenia ją wywołującego, czego przykładem mogą być doniesienia medialne z z3.11.z010 r.: 378 zabitych wpanice na moście. Mocne zdjęcia, http://www.fakt.pl/378-zabitych-w-panice-na-moscie-Mocne-zdjecia, artykuły, 88484, i.html, (dostęp dnia: 11.11.z012).
41 Vide: Zobacz jak pomóc powodzianom? http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/ 1,114873,79z5445Jak_pomoc_powodzianom_.html, (dostęp dnia: 11.11.201z ).
42 Prowadzi to w konsekwencji do zmniejszenia potencjału ratowniczego na terenach, z których zadysponowane zostały zasoby ratownicze. Przykładem jest pożar lasów raciborskich w 1992 roku, w gaszenie którego zaangażowano ponad 10 tyś. strażaków, żołnierzy, policjantów, leśników z terenu całego kraju.