4558206958

724 Andrzej Paulo

waniu złoża (PZZ) sposobu likwidacji i rekultywacji wyrobisk, a niekiedy - w dużych obiektach, jak Kopalnia Piasku Szczakowa - uzależnia siq zgodę na eksploatację nowych pól od zrekultywowania terenów pogómiczych. Rekultywacja nic tylko przywraca wartości użytkowe gruntom, ale przynosi lokalnie poprawę w stosunku do stanu przed eksploatacją. Zagadnienia te były ostatnio przedstawiane w skali złoża i wyrobiska (Malewski 1999, Koźma 2000). Tu jednak chodzi o zagospodarowanie pogómicze większych obszarów, nawet całych okręgów.

Docelowe kierunki zagospodarowania powinny być:

-    określone w strategii rozwoju powiatu,

-    oparte na studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania,

-    zapisane w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego,

-    realizowane poprzez określenie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu oraz udzielanie pozwoleń na budowę.

W związku z tym istnieje pilna potrzeba:

-    analizy, które złoża i obszary perspektywiczne powinny być nadal chronione,

-    na tej podstawie przekazania części obszarów złożowych i wyprowadzonych z bilansu złóż do zagospodarowania przestrzennego,

-    likwidacji skażeń wód podziemnych,

-    określenia przydatności gruntów skażonych do użytkowania,

-    współdziałania wielu instytucji i administracji przy likwidacji elementów górnictwa i nowym zagospodarowaniu.

To ostatnie zadanie jest znacznie szersze niż wymagany prawem plan ruchu likwidowanego zakładu górniczego.

Zadaniem władz regionu, ale także uczelni, jest:

-    wypracowanie poglądu jak przygotować wielodyscyplinarną bazę informacyjną dla optymalnych decyzji samorządowych,

-    określenie, kto i w jakim stanie powinien przekazywać/przejmować tereny pogómicze,

-    identyfikacja partnerów i sposobu koordynacji działań.

Część z tych zadań można rozwiązywać informatycznymi metodami wsparcia decyzyjnego, w tym kartografii geologiczno-gospodarczcj. Interesującą inicjatywą dla terenów skażonych, jak Górnośląski Okręg Przemysłowy, jest mapa geochemiczna w skali 1 : 25 000 (Lis & Pasieczna 1999).