4806164882

gdzie F oznacza największą wartość siły zarejestrowaną podczas obciążania próbki.

T

Rys.5.1. Położenie próbki do badań na początku oznaczenia: 1 - kształtka do badań,

F - przybliżona siła,

Ri- promień trzpienia obciążającego;

R2 -promień podpór; h - grubość kształtki d - długość kształtki;

L- rozstaw podpór.

Wartości wytrzymałości na zginanie tworzyw sztucznych różnią się istotnie od wytrzymałości na rozciąganie: praktycznie zawsze wytrzymałość na zginanie tworzyw Oh, jest większa od wytrzymałości na rozciąganie Ou. Różnice są niemałe, często rzędu 50% (Ojm ~ 1,50xo_M) Moduły sprężystości nie podlegają tej prawidłowości, z reguły ich wartości są zbliżone (E~Ef). Wytłumaczenie przyczyny różnic wartości <Tjm i przekracza zakres tego ćwiczenia.

Jeżeli próbka nie ulegnie złamaniu przed osiągnięciem wartości umownej strzałki ugięcia s_c, to wielkością charakteryzującą materiał pod względem zdolności do przenoszenia obciążeń zginających jest tzw. naprężenie przy określonej strzałce ugięcia oję. Jest to największe naprężenie normalne (zginające), występujące w próbce w chwili osiągnięcia ugięcia s_c, określone wg wzoru przytoczonego wyżej. Wartość F oznacza tym razem siłę zarejestrowaną w momencie osiągnięcia ugięcia s_c (rys. 5.2).

Wielkość Ofc jest pojęciem umownym, ponieważ wiele tworzyw w chwili osiągnięcia strzałki ugięcia s_c znajduje się już poza granicą stosowalności prawa Hooke’a. Jak wiadomo, wzory używane do przeliczania wartości pomiarowych zostały wyprowadzone przy założeniu ważności tego prawa. W celu określenia wytrzymałości na zginanie Ojm lub naprężenia zginającego przy umownej strzałce ugięcia Ojc należy poddać próbie co najmniej 5 próbek. Jako wynik badania przyjmuje się średnią arytmetyczną wykonanych oznaczeń. W normie określa się dokładnie sposób pobrania próbek oraz tolerancje wymiarów. Przed badaniem próbki poddaje się tzw. klimatyzacji, trwającej co najmniej 16 godzin w temperaturze wynoszącej 23±2°C przy wilgotności względnej 50+5%. Prędkość posuwu trzpienia obciążającego przy zastosowaniu zalecanej kształtki o wymiarach 10x4x80 mm powinna wynosić 2 mm/min.

Profesjonalne laboratoria przedstawiają wyniki przeprowadzonych prób w postaci protokołu, który powinien zawierać informacje o badaniach każdej próbki, włączając w to dane o typie zniszczenia, jak i określoną wartość średnią naprężeń wraz z odchyleniem standartowym.

11