5555241339

RACHUNEK WYRÓWNAWCZY - ZMORA CZY BŁOGOSŁAWIEŃSTWO, CZYLI O PRAKTYCE ROZWIJANIA POMIAROWYCH OSNÓW SYTUACYJNYCH

Jerzy G A J D E K - Politechnika Rzeszowska, województwo podkarpackie 1. Wstęp.

To jest fantastyczne!!! Ten fragment projektu instrukcji G-4 (§ 4 p.l) - „Pomiarowa osnowa sytuacyjna jest jednorodna, bez podziału na rzędy, wyrównywana ściśle, z obliczeniem błędów średnich położenia punktów” [17] jest dla mnie bardzo satysfakcjonujący, ponieważ postulat wyrównania ścisłego pomiarowych osnów sytuacyjnych po raz pierwszy sformułowałem w 1995 roku [6], powtarzając w 1999 roku [6A], przy okazji omawiania błędów średnich mierzonych szczegółów terenowych. Tekst ten (oprócz wstępu) powstał w styczniu 1999 roku, i po usunięciu omyłek i usterek wskazanych przez Recenzenta jest przeznaczony przede wszystkim dla geodetów starszego i średniego pokolenia ( i chyba nie tylko, bo znam roczniki młodych techników, dla których równania poprawek kątów i boków są czystą abstrakcją), którzy :

■    częściowo a nawet całkowicie zapomnieli o pobranych naukach z rachunku wyrównawczego

■    nie nauczyli się go z różnych powodów w szkołach w trakcie edukacji geodezyjnej

i mają dobrą wolę, aby swoje produkty geodezyjne podnosić na coraz to wyższy poziom stosując program obliczeniowy zawierający moduł wyrównania ścisłego, a przedstawione poniżej w bardzo skrótowy sposób elementy rachunku wyrównawczego mają nam dać ogólne o nim przypomnienie, a tym którzy nie zapoznali się z nim, ogólne intuicyjne wyobrażenie. Wkrótce dobra wola wraz z momentem wprowadzenia do stosowania instrukcji G-4 zamieni się w techniczno-prawny obowiązek, więc idea tego artykułu zyskała na znaczeniu, bo co najmniej kilka tysięcy geodetów będzie usiłowało przypomnieć sobie część rachunku wyrównawczego-„trudnego przedmiotu” jak wspomniał w jednym Przeglądów Geodezyjnych Pan profesor Zdzisław Adamczewski. O ile znam prozę życia to bardzo niewielu z nich sięgnie do literatury aby przypomnieć sobie lub zapoznać się z „ wiedzą elementarną, powszechnie dostępną, którą posiada każdy geodeta od technika biorąc wzwyż” ja to ujął Recenzent. Twierdzę, że dla ogromnej ilości geodetów publikacja ta będzie jedyną okazją do ogólnego zapoznania się, lub ogólnego przypomnienia sobie zagadnienia, które stanie się powszechnym obowiązkiem. Pełna, dogłębna wiedza nie jest potrzebna wykonawcom do wykonywania stosownych obliczeń, więc jeżeli zauważy ktoś usterkę w tekstcie to nie powinno to być problemem dla sprawy. Rozmawiałem z wieloma kolegami o wyłączności metody ścisłej i niewielu podzielało moje poglądy traktując mnie chyba jako dziwaka. Proszę kolegów - metoda ścisła to przede wszystkim ekonomia, a później także satysfakcja z udanego rozwiązania, czyli kultura techniczna. Na końcu artykułu przedstawiam kilka niebanalnych konstrukcji, które spełniły powyżej przedstawione walory.

2.Opis podstawowych pojęć

2.1.Metoda ścisła lub inaczej metoda najmniejszych kwadratów (MNK).

Po dość długim wertowaniu literatury natknąłem się w [11] na klarowne jej przedstawienie -cytuję: „ istota MNK jest następująca: przypuśćmy, że do wyznaczenia wielkości niewiadomej X wykonano n pomiarów w (w identycznych warunkach) w wyniku których otrzymano n