tu ciężkości z funkcji dydaktycznej na funkcję wychowawczą i rewalidacyjną (Wy-czesany 1993, s. 27).
Nauczyciele zbyt często wykorzystują w swojej pracy nadmiar środków dyscyplinujących, preferują autokratyczny styl postępowania wychowawczego i przejawiają duży dystans emocjonalny w kontaktach z dziećmi.
Dzieci lekko upośledzone umysłowo uczęszczające do szkół masowych mają w większości przypadków niekorzystny obraz szkoły i nauczycieli. Stosunkowo niewielu uczniów ocenia nauczycieli jako osoby dobre, życzliwe i wyrozumiałe. Zaobserwowane zjawiska wskazują na potrzebę modyfikacji stosunku i postępowania nauczycieli wobec dzieci o obniżonym poziomie umysłowym w zakresie:
• ograniczenia nadmiaru rygorystycznych czynności dyscyplinujących,
• nasycenia kontaktów z dziećmi empatią i zachowaniem prospołecznym.
W ocenianiu dziecka nie musi być ani szóstek ani jedynek. Będzie natomiast rzetelny, ale serdeczny opis dokonań ucznia, jego sukcesów i porażek. Świadectwo opisowe wygląda w sposób następujący:
Szybko przyzwyczaiłeś się do szkoły i nauczyłeś się respektować reguły zachowania. Kiedy rozmawiamy o tym, reagujesz rozumnie i sensownie. Chętnie przebywasz z innymi dziećmi, lubisz się z nimi bawić. Również podczas zajęć czujesz się pewniej z innymi, niż gdybyś pracował sam. W ostatnim czasie udaje ci się sprawniej i bardziej samodzielnie wykonywać swoją pracę. Potrafisz napisać kilka znanych ci słów, znasz prawie wszystkie litery i bardzo rzadko mylisz je. Piszesz dużymi literami, które stają się coraz regularniejsze i dokładniejsze. Potrafisz wiele sam przeczytać, choć potrzebujesz jeszcze troszkę pomocy. Podczas zajęć porannych współpracujesz uważnie i opowiadasz o sobie swobodnie.
Interesujesz się szczególnie roślinami i zwierzętami. Opowiadasz nam często, co podczas obserwacji zwróciło twoją uwagę. Zanotowaliśmy niektóre twoje obserwacje w naszych książkach o zwierzętach.
Znasz liczby do 20 i całkiem pewnie liczysz z pomocą liczydła. Potrzebujesz dużo czasu i spokoju. Jesteś gotowy w podejmowaniu różnych zajęć domowych. Będzie dobrze, jeśli sam je spróbujesz wykonywać.
Z radością uczestniczysz w sporcie i grach, jak również przy malowaniu i majsterkowaniu. Twoje małe zwierzęta, które własnoręcznie wykonałeś do naszego lasu, podobały mi się szczególnie. Każde wykonane inaczej. Chętnie śpiewasz, także razem z innymi podczas porannych zajęć. Zdałeś do drugiej klasy.
Wdrażanie innowacji w ocenianiu ma służyć prawidłowemu traktowaniu dziecka, jego indywidualności oraz zapewnić mu właściwe poczucie bezpieczeństwa i sprawiedliwości, a także uzyskanie pełniejszej informacji o jego osiągnięciach szkolnych.
Ocena opisowa może być wyrażona w następujących formach:
• charakterystyki,
• recenzji,
• instruktażu,
• listu.
139