5792343893

32 Paweł Drobny

edukacją. Mieli jednak problem z pomiarem kapitału ludzkiego, ponieważ inwestycje w kapitał ludzki mogą mieć formę rezygnacji z części dochodu z pracy na rzecz studentów, zaś decyzja o rezygnacji z dochodu zmienia się w zależności od poziomu inwestycji w kapitał ludzki. Ponadto wydatki na edukację mają miejsce zarówno w przypadku wydatków publicznych, jak i wydatków prywatnych, dokonywanych przez rodzinę, które bardzo trudno oszacować. Autorzy podkreślili także, że nie wszystkie wydatki na edukację tworzą kapitał ludzki. Na przykład studiowanie filozofii, religii czy też literatury chociaż służy „ćwiczeniu mózgu”, to jednak jest formą konsumpcji. W ostateczności stopa akumulacji kapitału została zmierzona z wykorzystaniem odsetka ludności w wieku od 12 do 17 lat uczęszczającej do szkoły ponadpodstawowej (secondary school). Kapitał ludzki został w tym modelu potraktowany jako argument funkcji produkcji, obok kapitału fizycznego i pracy, i jako przedmiot produkowany za pomocą tej samej technologii co kapitał fizyczny i dobra konsumpcyjne.

Inne teoretyczne ujęcie kapitału ludzkiego przedstawił w 1993 r. J. Laitner²⁰. Dla niego kapitał ludzki jest tożsamy z edukacją. Założył on, że uczący się z każdym kolejnym rokiem nauki osiąga coraz mniejszy wzrost zdolności produkcyjnych. Ponadto autor zaznaczył, że kapitał ludzki nie jest dziedziczony z pokolenia na pokolenie.

Problemem kapitału ludzkiego w kontekście teorii wzrostu gospodarczego zajął się także G. Jones²¹. Kapitał ludzki przedstawił on jako zdolność wykorzystywania zaawansowanych technologicznie dóbr pośrednich. Według niego kapitał ludzki jest strumieniem, a nie zasobem.

Pracę poświęconą relacjom między kapitałem ludzkim i wzrostem gospodarczym zaprezentowali w 2000 r. M. Bils i P. Klenow²². Stwierdzili bowiem, że kapitał ludzki jest w pewnym stopniu dziedziczny, co oznacza, że wiedza jest przekazywana między pokoleniami. Ponadto akumulacja kapitału ludzkiego odbywa się poprzez edukację. Według nich to nie edukacja wpływa na wzrost gospodarczy, ale wzrost gospodarczy przyczynia się do większego zainteresowania nauką, a więc do wzrostu kapitału ludzkiego.

Nowy element w rozważaniach nad relacjami między kapitałem ludzkim a wzrostem gospodarczym w 2001 r. wprowadził R. Barro²³. Podobnie jak jego

²⁰    J. Laitner, Long-Run Growth and Humań Capital, „Canadian Journa of Economics” 1993, vol. 26, nr 4, s. 796-814.

²¹    G. Jones, Humań Capital, Ideas, Economic Growth, wystąpienie przygotowane na VIII Villa Mondragone International Economic Seminar on Finance, Research, Education, Growth, Romę, 25-26.06.1996.

²²    M. Bils, R Klenow, Does Schooling Cause Growth? „American Economic Review” 2001, vol. 91, nr 5, s. 12-17.

²³    R. Barro, Humań Capital and Growth, „American Economic Review” 2001, vol. 91, nr 2, s. 12-17.