8189129801

BIULETYN METODYCZNY nr 1 (34) II SEMESTR 2015/2016 18

Janusz Stanek

Uczeń o ponadprzeciętnym potencjale edukacyjnym.

1. Kwestie terminologiczne

Wedle definicji słownikowej, uczeń to „ktoś, kto się uczy w szkole, zwłaszcza podstawowej lub średniej'' (Słownik Języka Polskiego PWN, 2007: 434). Podobnie szablonowe i zawężone (do czterech etapów edukacyjnych o charakterze edukacji sformalizowanej) rozumienie terminu uczeń odnaleźć można w innych źródłach o charakterze słownikowym. Co ciekawe - uczniowie odbywający naukę w trybie edukacji domowej zdają się być poza horyzontem nie tylko MEN, ale także języka używanego do opisu rzeczywistości oświatowej. Za kolejną ciekawostkę można uznać fakt, że dla osoby usiłującej odnaleźć definicję terminu uczeń w popularnej wśród pedagogów i nauczycieli Encyklopedii Pedagogicznej pod redakcją Wojciecha Pomykały, próba ta niechybnie zakończy się niepowodzeniem. Bez trudu można natomiast odszukać w tym opracowaniu opis ucznia zdolnego (Encyklopedia Pedagogiczna, 1993: 864). I jest to - biorąc pod uwagę kontekst niniejszego artykułu - okoliczność krzepiąca. Za pewnik bowiem przyjąć można, że pracownicy systemu oświaty (pedagodzy i psycholodzy szkolni, pracownicy poradni psychologiczno-pedagogicznych) nadzorowanego przez Ministerstwo Edukacji Narodowej, swoją szczególną uwagę skupiają przede wszystkim nie na ponadprzeciętnych możliwościach swoich uczniów, ale w głównej mierze na różnego rodzaju niedostatkach i dysfunkcjach uczniów objawiających się w środowisku szkolnym. Obie kategorie mieszczą się wprawdzie w sferze zainteresowania pedagogiki specjalnej, trudno jednak mówić o jakiejkolwiek symetryczności w zakresie podejmowania problematyki z obu przeciwległych stron normy, ich równoważności czy równoprawności. Jeszcze nie tak dawno temu, podręczniki pedagogiki specjalnej bądź w ogóle nie wspominały o uzdolnieniach specjalnych, bądź czyniły to incydentalnie. Dopiero ostatnimi czasy (ostatnie ćwierćwiecze) oba wątki stały się zasobem naukowo-dydaktycznym, wszelako z wciąż wyraźnym akcentem stawianym na problematyce niedostatków, dysfunkcji i patologii różnego rodzaju. Tak czy inaczej - jak pokazuje Rysunek 1 - oba zagadnienia określane są tym samym mianem: Dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (Children with Special Educational Needs -SEN)