8299308274

Zasada praworządności

Artykuł 2 TUE

„Unia opiera się na wartościach poszanowania godności osoby ludzkiej, wolności, demokracji, równości, państwa prawnego, jak również poszanowania praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości. Wartości tc są wspólne Państwom Członkowskim w społeczeństwie opartym na pluralizmie, niedyskryminacji, tolerancji, sprawiedliwości, solidarności oraz na równości kobiet i mężczyzn”.

Preambuła do Karty Praw Podstawowych

„Świadoma swego duchowo-religijnego i moralnego dziedzictwa, Unia jest zbudowana na niepodzielnych, powszechnych wartościach godności osoby ludzkiej, wolności, równości i solidarności; opiera się na zasadach demokracji i państwa prawnego. Poprzez ustanowienie obywatelstwa Unii oraz stworzenie przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości stawia jednostkę w centrum swych działań”.

•    KPP jest aktem kierowanym do instytucji Unii - to instytucje mają ją przestrzegać. KPP dotycz}' także państw, ale tylko w zakresie w jakim wykonują prawo Unii Europejskiej

•    KPP jest to akt kierowany do instytucji europejskich

•    Do państw ma ograniczone zastosowanie.

Sankcje za naruszenie zasady praworządności przez państwa - art. 7 TUE

„Na uzasadniony wniosek jednej trzeciej Państw Członkowskich, Parlamentu Europejskiego lub Komisji Europejskiej, Rada stanowiąc większością czterech piątych swych członków po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego, może stwierdzić istnienie wyraźnego ryzyka poważnego naruszenia przez Państwo Członkowskie wartości, o których mowa w artykule 2”.

Artykuł 4 Kodeksu Dobrej Administracji (KDA) UE

Zasada praworządności

„Urzędnik dział zgodnie z zasadą praworządności, stosuje uregulowania i procedur}' zapisane w prawnych przepisach Wspólnot. Urzędnik zwraca w szczególności uwagę na to, aby decyzje dotyczące praw lub interesów jednostek posiadały podstawę prawną, a ich treść byłą zgodna z obowiązującymi przepisami prawnymi”.

•    Akt niew iążący, przyjęty jako pewna deklaracja instytucji unijnych;

•    W KDA jest mow^ra, że urzędnicy mają działać zgodnie z zasadą uprzejmości;

•    Z zasady praworządności, a także z Traktatów wynika obowiązek uzasadnienia aktu (z powołaniem się na przepisy, podstawę prawną, uzasadnienie rozstrzygnięcia)

o Polskie akt}' generalne uzasadnienia nie mają (mają je tylko projekty) - a w Unii każdy akt prawa unijnego musi posiadać uzasadnienie;

•    Zasada praw orządności zobowiązuje do działania instytucji unijnych w ramach przepisów prawa;

•    W codziennej działalności urzędnicy mają posługiwać się przepisami prawa;

•    Akty instytucji unijnych podlegają kontroli sądowej. Kontrola jest ograniczona do legitymacji podmiotów, które mogą ją zainicjować - obywatele mogą zainicjować tylko wyjątkowo (możemy złożyć skargę jeżeli rozstrzygniecie dotyczy nas indywidualnie i bezpośrednio - decyzja indywidualna skierowana do nas - możemy zaskarżyć taką decyzję do Trybunału Sprawiedliwości)

o Dyrektywę podatkową (charakter generalny) może zaskarżyć Komisja Europejska, Parlament Europejski, ale już nie podmiot} prywatne;

o W Polsce też ustawy podatkowej jako takiej nie możemy zaskarżyć (ewentualnie skarga konstytucyjna do TK). Nie ma czegoś takiego jak action popularis;

o Jest to jakieś ograniczenie zasady praw orządności, ale jest to uzasadnione tym, aby system prawny mógł funkcjonować.