szerzaniem ich zakresu. To istotny warunek osiągnięcia zamierzonych celów przy realizacji tego programu, ponieważ uczeń niesłyszący, w związku z ograniczoną możliwością odbioru i nadawania komunikatu, często tylko w szkole ma możliwość poznawania i utrwalania zdobytej wiedzy i umiejętności.
Koncentryczny układ programu pozwala na dokładne usystematyzowanie wiedzy i pełniejsze opanowanie umiejętności.
Dla ukazania narastania treści kształcenia dokonano ich zestawienia w kolejnych latach nauki. Istotne jest także odrębne podanie umiejętności możliwych do osiągnięcia przez uczniów niesłyszących po zakończeniu pierwszego etapu edukacji.
Owe umiejętności uczniowie osiągną, jeśli nauczyciel nie będzie rygorystycznie realizował wszystkich treści, lecz interpretował je w zależności od możliwości dzieci, środowiska lokalnego i własnych predyspozycji. Przy realizacji opisywanego programu rezygnuje się z 45-minutowych lekcji i tradycyjnego podziału na przedmioty nauczania.
W nauczaniu zintegrowanym podstawową jednostką dydaktyczną jest „dzień aktywności dziecka" (około 4 godziny) skupiony wokół tematu dnia; proponujemy, aby był sformułowany zadaniowo, np. „Zbieramy kasztany", „Bawimy się na śniegu" itp. Takie założenie podkreśla ważność dziecka, uwzględnia jego podmiotowe traktowanie.
Treści bloków tematycznych są związane z najbliższym środowiskiem dziecka. Interesujące dla dziecka niesłyszącego jest najbliższe otoczenie, to co jest w zasięgu jego wzroku i ręki, potrzebne z życiowego punktu widzenia, a nie zawsze zrozumiałe ze względu na zaburzenie procesu komunikacji.
POMOCE I ŚRODKI DYDAKTYCZNE
Poznanie i kształtowanie umiejętności u dzieci z zaburzoną percepcją słuchową należy opierać na przeżywaniu, empatii, czynnym obserwowaniu środowiska, działaniu i wyrażaniu emocji.
Planując dzień aktywności nauczyciel powinien tak zaprojektować czynności praktyczne i umysłowe dziecka, by wystąpiły wszystkie rodzaje aktywności: językowa, przyrodnicza, matematyczna, plastyczna, techniczna, ruchowa, zdrowotna i społeczna.
Proponujemy, aby podstawową formą realizacji każdego bloku tematycznego była wycieczka, gdyż bezpośredni kontakt ze środowiskiem czyni je bliższym. Materiały i eksponaty przyniesione z wycieczki winny być dokładnie opracowane w ciągu kolejnych dni. Aktywność edukacyjna dzieci będzie zależała od zorganizowania miejsca, środowiska edukacyjnego, jakim powinna być pracownia. W pracowni należy wyodrębnić miejsca na:
• zbiór materiałów i przyborów,
• pracę z grupą,
• indywidualną pracę przy stolikach,
• gry, zabawy ruchowe i ćwiczenia relaksacyjne,
• organizację kącików tematycznych, zmienianych w zależności od omawianej tematyki,
• ekspozycję prac uczniów,
• hodowle zwierząt i roślin.
124