3893820915

je jego zachowanie skierowane na osiągnięcie zamierzonego celu. Mechanizmem sprawczym takiego stanu są popędy, instynkty, życzenia i stany napięć. Od wielkości i struktury motywacji zależy ogólna aktywność psychofizyczna jednostki, mobilizacja jej sił i energii oraz chęć podejmowania zadań trudniejszych i ponoszenia ryzyka¹. U podstaw motywacji leżą potrzeby warunkujące określone zachowania człowieka, zmierzające do ich zaspokojenia, a także zadania, które jednostka sobie stawia lub które są mu narzucone z zewnątrz.

Omawiając proces motywacji należy uwzględnić warunki społeczno-kulturowe. Podejście takie powinno tworzyć wzajemnie dopełniającą się socjologiczno-psychologiczną koncepcję motywacji, w myśl której motywacje wyznaczone są przez konkretne, szczegółowe motywy postępowania człowieka tworzone przez warunki obiektywne (ekonomiczno-społeczne) oraz subiektywne (uczucia, wolę, ciekawość, wiedzę). Uogólniając można powiedzieć, że podstawowymi zmiennymi wpływającymi na motywację pracy są: cechy indywidualne pracownika, cechy środowiska pracy, cechy sytuacji roboczej (zakładu pracy) a także cechy makrospołeczne².

Motywowanie w pracy to nic innego jak wywieranie wpływu na pracowników w taki sposób, żeby zapewnić ich zaangażowanie w pracę, a w konsekwencji -sukces firmy. Pod pojęciem motywowania rozumie się także zachęcanie podwładnych do lepszej, bardziej efektywnej pracy i ciągłego podnoszenia swojej wiedzy i umiejętności.

Motywację można pobudzać różnymi sposobami: poprzez stosowanie ujemnych bodźców motywacyjnych - motywacja negatywna lub dodatnich bodźców -motywacja pozytywna³.

Motywacja pozytywna powoduje większą aktywizację pracownika i pełniejsze wykorzystanie jego możliwości z uwagi na większe zaangażowanie uczuciowe. Jest ona motywacją dążenia do czegoś, co w oczach pracownika jest godne pożądania (lepszy zarobek, awans, uznanie itp.). Jej skuteczność w dużej mierze zależy od realności dawanych pracownikowi obietnic i jego przeświadczenia, że sukces jest możliwy. Motywy pozytywne często uruchamiane przyczyniają się do wykształcenia motywacji osiągnięć, rozumianej jako ambicja osiągnięcia wysokich wyników, stawianie sobie i innym wysokich wymagań, dążenie do realizacji ambitnych celów, chęć podejmowania dużego wysiłku i dużej odpowiedzialności. Ludzie bowiem dążą do czynu, działania, osiągnięć, tworzenia rzeczy nowych, sukcesu jako naturalnych dróg prowadzących do uzyskania społecznej aprobaty i uznania, podziwu dla sprawności, wiedzy i umiejętności potwierdzenia w działaniu swej wartości.

Motywacja negatywna opiera się na obawie, która pobudza do pracy przez stwarzanie poczucia zagrożenia, jak np. groźba utraty części zarobków w razie gorszego wykonania zadań, zagrożenie naganą, obniżeniem uznania, przesunięciem do pracy mniej płatnej czy o mniejszym prestiżu.

1

J. Moczydłowska, Motywowanie do pracy, Warszawa 2008, s. 15.

2

^H H. Januszek, J. Sikora, Socjologia pracy, Poznań 2000, s. 168-169.

3

J. Penc, Zarządzanie dla przyszłości. Twórcze kierowanie firmą, Kraków 1998, s. 140-143.