12
Konstytucjonalizacja prawa administracyjnego. Wybrane zagadnienia
zarówno regulacja prawna postępowania administracyjnego, jak i działania organów administracji publicznej w sprawach indywidualnych rozpatrywanych i załatwianych w postępowaniu administracyjnym.
Niniejsze opracowanie ma na celu wykazanie, iż Konstytucja RP stanowi źródło zasad prawa i postępowania administracyjnego, wskazanie
1 charakterystykę katalogu tych reguł oraz przedstawienie ich relewant-ności dla procedury administracyjnej.
Do zasad o charakterze naczelnym wywodzonych z przepisów Konstytucji RP zaliczane są zasady:
demokratycznego państwa prawnego traktowana jako źródło kolejnych zasad, tj. prawa do procesu, prawa do sądu i zasada poszanowania praw nabytych,
- praworządności, proporcjonalności, równości wobec prawa.
Następnie należy wskazać na cztery zasady konstytucyjne o bardziej szczegółowym charakterze:
prawo do sprawiedliwego, jawnego i szybkiego procesu,
prawo do ochrony dóbr osobistych,
prawo do wnoszenia petycji, skarg i wniosków,
zasadę dwuinstancyjności postępowania administracyjnego1.
Zasada demokratycznego państwa prawnego unormowana jest w art.
2 Konstytucji RP2, który stanowi, iż „Rzeczypospolita jest demokratycz-nym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej". Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego wyprowadza z tej zasady kolejne reguły mające istotne znaczenie dla relacji istniejącej między jednostką a organami administracji publicznej. Są to: prawo do procesu, prawo do sądu i zasada poszanowania praw nabytych3.
Prawo do procesu polega na przyznaniu jednostce prawa do obrony jej interesu prawnego w toku uregulowanej procedury administracyjnej. Zasada ta powinna mieć realny wpływ przy wykładni art. 1 pkt 1 k.p.a., który brzmi: „Kodeks postępowania administracyjnego normuje postępowanie przed organami administracji publicznej w należących do właściwości tych organów sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych". Przepis ten przewiduje przyjęcie zasady załatwiania sprawy w formie decyzji administracyjnej, gdy inna forma nie
Ibidem, s. 32-33.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. nr 78, poz. 483 ze zm.).
G. Łuszczyna, C. Martysz, A. Matan, op.cit., s. 86.