22 PISMO PG
ki, Moczyński, ale był i ksiądz - zmarły przedwcześnie Leon Miszewski - wikary w kościele św. Ignacego na Oruni, a zarazem charyzmatyczny prefekt w Gimnazjum Polskim. Jego pogrzeb zamienił się w wielką manifestację polskości. W sprawozdaniach, które czytałem w dokumentach, władze gdańskie zdumione były zasięgiem oddziaływania polskości.
toczyła śmiertelny bój z Rosją sowiecką, której armie podchodziły pod Warszawę, gdańscy dokerzy i kolejarze zastrajkowali i odmówili przeładunku transportowców przywożących broń i amunicję od sprzymierzonych państw. W tym czasie Gdańsk był dla Polski jedynym portem pełnomorskim. Doświadczenia z blokady portu spowodowały, że Polska zażądała wypełnienia
Volkstagu i na wiecach polskich. Walka ta nie znajdowała dostatecznego oparcia we władzach polskich, prowadzących bardziej politykę ustępstw gospodarczych i po części politycznych wobec gdańskich władz, niż umacniania ludności polskiej, posiadającej prawa wyborcze. Więcej, stan polskiego posiadania rząd polski pośrednio pomniejszał. Polacy gdańscy, którzy
Polska poza uprawnieniami kolejowy-ni, celnymi, pocztowymi i ochroną ludności polskiej n
dla gdańszczan były w Berlinii . Wśród pięciu miast starających si> i tego typu uczelnię najszybciej wybrano
(6,l%z ogółu wybranych) zasiadło w Volks-tagu w wyników pierwszych wyborów w roku 1920, a po ostatnich, które odbyły się w czasie hitleryzacji miasta w 1935 r., wojskowy na Westerplatte. Ustanowiony Gdańsk. Przeważyły dwa względy - po-
gdy przyznawanie się do polskości groziło decyzją Rady Ligii Narodów - międzyna- trzeby gwałtownie rozwijającego się prze-
nie tylko pobiciem, ale nawet śmiercią, rodowego organu, który wysłał specjalną mysłu, zwłaszcza morskiego, szukającego
było ich dwóch (3,2%). Często chodzimy komisję mającą sprawdzić, gdzie moż- zaplecza naukowo-technicznego oraz chęć
po ulicach naszego miasta i czytamy na- na wybudować miejsce do składowania zespolenia tej ziemi poprzez naukę i kul-
zwiska wybitnych postaci - lekarzy, in- amunicji i materiałów wybuchowych dla turę z resztą ziem niemieckich. W okresie
żynierów, biznesmenów i związkowców polskiej armii. Potrzeba taka wynikała Wolnego Miasta, gdy powstał na uczelni
- Panecki, Kubacz, Budzyński, Grobelski, przede wszystkim z traktatu wersalskie- wydział humanistyczny, mający nawet pra-
Jedwabski, Kuhnert, Łangowski, Czarnec- go. Ale nie tylko. W1920 roku, gdy Polska wo doktoryzowania, spełniał on także rolę
Hitler na lotnisku Gdańsk-Zaspa, kwiecień 1932 r.
•m j-im--------1'r "i