8676616268

bibliograficzną środowiska naukowego przez przedstawienie głosów odnoszących się do problemów zakresu, zasięgu i metody opracowania bibliografii, które najlepiej odpowiadałyby potrzebom badawczym, a także zwrócenie uwagi na wysuwane postulaty.

Przeprowadzona analiza bibliografii nauk humanistycznych i społecznych ujawniła wyraźne i istotne zmiany w ich metodyce opracowania. Jednocześnie pozwoliła na sformułowanie wniosków natury merytorycznej i metodycznej. Analiza wykazała ścisłe związki merytoryczno-metodologiczne bibliografii z obsługiwaną dyscypliną. Specyfika dziedziny odciskała piętno na przyjętych rozwiązaniach metodycznych. Widoczna jest tendencja do zgodności zakresu rzeczowego oraz schematu klasyfikacyjnego z aktualnie obowiązującymi trendami w danej dyscyplinie. Bibliografia będąc odbiciem dorobku danej dziedziny, zmieniała swój zakres tematyczny, zawężała go lub rozszerzała zgodnie z przemianami, jakie następowały w samej nauce. Zjawisko to najbardziej widoczne jest bibliografii bieżącej, która dokonania danej dyscypliny rejestruje na bieżąco. Na sposób wytyczania zakresu rzeczowego często miały wpływ tendencje naukowe za granicą. Różnice metodyczne między bibliografiami poszczególnych dyscyplin humanistycznych i społecznych były niekiedy znaczące i wynikały ze specyfiki oraz potrzeb danej dziedziny. O doborze materiału decydowała nie tylko tematyka, ale i kryterium językowe, terytorialne lub etniczne.

Bibliografie nauk humanistycznych i społecznych z reguły miały mniej lub więcej selekcyjny charakter. Zasada kompletności przestrzegana była w większym stopniu w bibliografiach wydanych do 1939 roku. Później zwraca uwagę rosnące zrozumienie potrzeb selekcji materiałów włączanych do bibliografii. Należy też dostrzec próby wychodzenia poza tradycyjne typy rejestrowanych dokumentów książki i artykuły z czasopism i uwzględnianie takich: jak rękopisy, prace niepublikowane, a nawet płyty i filmy; nie było to jednak zjawisko powszechne.

O ile w bibliografiach powstających do 1939 roku zasady opisu bibliograficznego nie były jeszcze ustalone i decydowali o nich sami autorzy, o tyle powojenne bibliografie przeważnie opierały się na standardach i normach bibliograficznych. W bibliografiach nauk humanistycznych i społecznych spotyka się zarówno opisy rejestracyjne, jak i adnotowane. W starszych bibliografiach retrospektywnych opisy adnotowane stosowane były sporadycznie, natomiast bibliografie bieżące poprzestawały na ogół na opisie rejestracyjnym. W rozwoju metodyki bibliograficznej po drugiej wojnie światowej występowała wyraźna tendencja