8719220264

Jeżeli chodzi o aa z rodnikiem polarnym i jonizującym, sytuacja przedstawia się odmiennie dla kwasów oraz zasad. W przypadku kwasu najpierw tracony jest proton z własnej reszty karboksylowej, następnie z grupy bocznej, a na samym końcu z własnej grupy aminowej; wobec tego pi oblicza się podobnie jak dla aa z R niepolamym, czyli: pi = Vi x (pK, + pK₂). Natomiast w przypadku zasady najpierw tracony jest proton z reszty karboksylowej, następnie z grupy bocznej, a ostatecznie z własnej grupy aminowej; wyrażenie opisujące pi przyjmuje zatem postać: pi = Vi x (pK₂ + pK₃).

f) właściwości chemiczne - reakcje aa

Aa posiadają kilka grup funkcyjnych - a-aminową, a-karboksylową oraz reaktywne grupy w obrębie R (niektóre aa) - dzięki czemu mogą ulegać wielu rozmaitym przemianom.

•    Reakcje grupy karboksylowej:

>    dysocjacja i tworzenie soli (aa + zasada):

H₂N-CH(R)-COOH —OH — H₂N-CH(R)-COO H₂N-CH(R)-COOH + NaOH — H₂N-CH(R)-COONa (sól sodowa aa)

>    tworzenie estrów (aa + alkohol):

H₂N-CH(R)-COOH + R|-OH — H₂N-CH(R)-CO-0-R,

>    tworzenie amidów

>    tworzenie bezwodników kwasowych

>    dekarboksylacja (pod wpływem ogrzewania lub enzymatycznie):

H₂N-CH(R)-COOH —AT, -CCb— R-CH₂-NH₂

•    Reakcje grupy aminowej:

>    dysocjacja i tworzenie soli:

H₂N-CH(R)-COOH —H*— H,N⁺-CH(R)-COOH

H₂N-CH(R)-COOH + HC1 — Cl H₃N⁺-CH(R)-COOH = HC1 H₂N-CH(R)-COOH (chlorowodorek aa)

>    estryfikacja, acylacja, N-formylacja

>    dezaminacja (gł. enzymatyczna):

H₂N-CH(R)-COOH —— R-CO-COOH (ketokwas)

•    Grupa hydroksylowa (Ser, Thr, Tyr) - estryfikacja

•    Grupa sulfhydrylowa (Cys):

>    utlenianie

S do cystyny: 2 Cys-SH —-2H— Cys-S-S-Cys

S do kwasu cysteinowego (przez silne utleniacze, np. kwas nadmrówkowy):

Cys —HCOOOH— H0₂S-CH₂-CH(NH₂)-C00H

>    alkalizacja

•    Jeżeli grupa aminowa znajduje się w dalekim położeniu w stosunku do grupy karboksylowej (tj. przy C4-C6), wówczas w wyniku ogrzewania następuje wewnętrzna cyklizacja i powstają cykliczne amidy -laktamy. Np. kwas 6-aminoheksanowy tworzy kaprolaktam, będący surowcem do produkcji poliamidów.

•    Jak wcześniej wspomniano, aa mają postać bezbarwnych ciał stałych. Można jej jednak wybarwić poprzez reakcję z ninhydryną. Jest to reakcja charakterystyczna aa, pozwalająca na ich identyfikację. Jej produktami są aldehydy poch. od aa oraz złożony barwnik, którego anion posiada intensywnie purpurową barwę.

Reakcja powstawania i charakterystyka wiązania peptydowego - patrz punkt I-2-a.