8748915885

MUZEA ETNOGRAFICZNE.    i o3

Potrzebę tę, szczególniej żywo w ostatnich latach odczuwano, a szczęśliwy zbieg okoliczności urzeczywistnił marzenia garstki etnografów naszych.

Instytucya tyle potrzebna w kraju powstała przed kilku laty, zapoczątkowaniem i staraniem, jak zwykle, jednego człowieka dobrej woli.

Mówię tu o Muzeum etnografirznem, jakie przed 10 laty otworzono przy b. ogrodzie zoologicznym w Bagateli. Projekt muzeum, podjęty przez p. J. M. Kamińskiego, weszedł w czyn na wiosnę w 1887 r., a w początkach r. 1888 muzeum było już otwarte. Inicyator rozporządzał lokalem w gmachu Ogrodu Zoologicznego w Bagateli i chciał mu dać godne przeznaczenie. Na razie nie zakreślano mu ścisłych granic i ze względu na styczność ze zwierzyńcem — chętnie przyjmowano okazy przyrodnicze.

Muzeum w Bagateli zdobił nabyty wypadkowo bogaty zbiór mineralogiczny. Ś. p. Waga dostarczył pewną część swoich zbiorów; były to okazy z paleontologii, ładne zbiory archeologiczne, nad tern wszystkiem zaś coraz wyraźniej górowały, napływające po większej części z prywatnych darów, okazy etnograficzne.

Mimo wielkiej sympatyi, jaka się obudziła dla młodej instytucyi w odległych nawet okolicach, zbiory pomnażały się na razie dość powoli, jak na znaczny obszar kraju naszego.

Dzięki temu jednak, że cieszyły się one czynnem poparciem grona „Wisły/¹ coraz szybcej powiększał się dział etnografii miejscowej.

Nie było wiele, a jednak ten zaczątek posiadał działy, jakiemi żadne bodaj muzeum nie mogłoby się pochwalić, mianowicie pisanki w liczbie 3,500 sztuk, zebrane w całym kraju na wezwanie pp. Dowgirda i Z. Wolskiego.

Muzeum rozwijało się pomyślnie, ale krótko. Po trzyletniem zaledwie istnieniu nieprzyjazny fakt zwinięcia Zwierzyńca pozbawił je wszelkiego punktu oparcia. Obiecującą, a co ważniejsza-potrzebna instytucya, znikła z widowni publicznej.

Cenne okazy wypadło złożyć w paki. Spoczęły one w tymczasowym przytułku, udzielonym przez lir. Branickiego we Frascati. Mole i wilgoć niszczyły jednak zastraszająco kolekcyę. Więc. też właściciel głównego zbioru i depozytaryusz udzielonych warunkowo etnograficznych okazów, przy współdziałaniu szczupłego grona miłośników etnografii, zakrzątnął się energicznie i „Stała wystawa etnograficzna^4, została niebawem otwartą w lokalu przy Kra-kowskiem Przedmieściu, pod kierunkiem p. Leopolda Janikowskiego, przy czynnym współudziale przez czas jakiś p. Szczęsnego Jastrzębowskiego.

Ten., dla kogo były podjęte trudy, ogół, nie ocenił ich.

Przeniesiono wkrótce jeszcze raz zbiory do obszerniejszego lokalu, w dzielnicy miasta bardzo ruchliwej, w pewnych godzinach pełnej tłumów, dążących na przechadzkę i żądnych rozrywki.

I tam jednak ilość interesujących się etnografią niewiele powiększyła się, a przynajmniej nie tak, jakby się tego można spodziewać, sądząc ze stosunków panujących w innych krajach.

Muzeum, nie szukające rozgłosu i reklamy, wegetowało tylko.

Jnicyatorzy i kierownicy nie zrażali się i dotrwali na stanowisku.

Obecnie zbiory etnograficzne zdobyły trwały grunt, na którym mogą i powinny się rozwijać w przyśpieszonem tempie.