8955898986

92

Podstawą wyznaczenia częstości granicznej jest zależność

••i*

gdzie: v_} - częstość stosowania j - tej potrzeby aktualnej, ia • liczba potrzeb aktualnych.

Spełniając kryterium KU3, uwzględnia się stan zastany, wyróżniając w tworzeniu uporządkowanych potrzeb te aktualne potrzeby, które charakteryzują się największą częstością stosowania (X*), rys. 5.3.Ic. Na rysunku 5.3.7 zaznaczono najczęściej stosowane

parametry na górnicze siłowniki hydrauliczne, natomiast dużym kółkiem zaznaczono te, które spełniają zależność (5.23).

5.3.4. Szeregi liczb normalnych i wartości znormalizowanych

Kryterium KU4 to kryterium dostosowania wartości cech charakterystycznych do szeregów liczb normalnych lub innych normowych zaleceń, odpowiadających potrzebom aktualnym (z wyłączeniem potrzeb o największych częstościach stosowania określonych w kryterium KU3, rys. 5.3-ld) oraz potencjalnym (rys. 5.1.1). Podstawą dyskrctyzacji wartości cech charakterystycznych powinny być szeregi liczb normalnych, będące szeregami geometrycznymi (tabl. 5.3.1).

Tablica 5.3.1

Wartości szeregów liczb normalnych

R5 9*Vi0»!6	RIO *-1To.125	R2C 12	R4Ó r-^ió*i06	4M4m	Mantyk*	RS	RIO	R2C	R40		M*nt>t*
100	1.00	100	1 00	1 oooo	OOO	400	LEI	LEI	400	3 9111	600
			1 06	10593	025			■i	4 25	42170	625
		1 12	112	1 1220	050			UJ	4 50	4 4661	650
			1 It	1 IIR5	075				4 75	4 7315	675
	12$	1 25	125	1 2599	100		500	500	500	50119	700
			1 32		125	H			5 30	5 3011	725
		1 40	1 40	1 4125	150			5 60	560	5 6234	750
			1 50	1.4962	175				600	5 9566	775
1 60	1 60	160	160	1 5149	200	630	ca		630	63096	ICO
			1 70	I67SI	225			■i	670	6 6134	125
		i to	1 to	1 7713	250			KSL2		7 0795	150
			1 00	tCSM	275				KO		175
	200	200	200	1 9953	300		I * 00	100	KO	7 9433	900
			■EH	2 1135	325				KO	14140	925
		2 24	KH9	2 2317	350			aa	9CO	19125	950
			2 36	2 3714	375		■n	1H	9 50	9 4406	975
250	250	250	2 50	25119	400	100	rm	cn	100	10 0000	OOO
			2 65	2 6607	425
		2 W	2110	21114	450
			300	u2a	475
	315	3 15	3 15	3.1623	500
			3 35	3 3497	525
		3 55	3 55	3 5411	550
			3 75	3 7514	575

Są one jak gdyby „wspólnym mianownikiem" dla dyskretyzacji cech w procesie konstruowania, a ich podstawowe zalety przedstawiono w pracach [10, 91, 136. 160). Wartości szeregów liczb normalnych określane są z zależności [91J:

m

x, =10* *10*,    (5.25)

gdzie: n - 5, 10,20, 40, 80 przyjęte według PN /N-02100 „Szeregi liczbowe",

m - numer kolejnej liczby m-0,1.......n,

1 - wielokrotność liczby 10

Podstawową własnością n-tego szeregu jest stosunek wyrazu następnego do poprzedniego, który jest stały i wynosi:

_{=    =}    (5.26)

*k..

Spełniając kryterium KU4. dyskretyzuje się wartości cech charakterystycznych w zakresie granicznych wartości I'. Liczba <p określa stopień dyskretyzacji i im jest większa, tym większy stopień dyskretyzacji. W budowie maszyn przyjęto dyskrctyzację wartości: R5, RIO, R20, R40 i R80. Szeregi te nazywa się również szeregami Renarda (Charies Renard w 1877 utworzył i zastosował ciągi geometryczne do określania wymiarów wież oraz balonów latających). Na podstawie dyskretyzacji zmienna n me zawsze może przyjmować wartości: 5, 10, 20, 40, 80. Dlatego dla liczby wartości dyskretnych z=n+l w zakresie wartości granicznych a< i b, proponuje się zależność (136)

B =» — = <j>*-><p = K‘B.    (5.27)

^a.

Stopień dyskretyzacji jest wynikiem dwóch przeciwstawnych tendencji:

•    użytkownik domaga się środka technicznego ściśle odpowiadającego jego zapotrzebowaniom - co powoduje zagęszczenie liczby punktów w przestrzeni potrzeb, a tym samym zwiększenie liczby zróżnicowanych konstrukcji w uporządkowanej rodzinie konstrukcji,

•    wytwórca zmierza do zwiększenia seryjności wytwarzania, co powoduje zmniejszenie liczby punktów w przestrzeni potrzeb, a tym samym zmniejszenie liczby konstrukcji w uporządkowanej rodzinie konstrukcji.

Na podstawie powyższej antynomii można stwierdzić, że tylko kryterialna dyskretyzacja wartości cech charakterystycznych uwzględniająca zapotrzebowanie - konstruowanie -wytwarzanie i koszty jest uzasadniona [133, 134J. W zakresie granicznych wartości cech charakterystycznych liczba <p nic zawsze jest liczbą stałą Wyróżnia się następujące rodzaje dyskretyzacji wartości cech w przedziale [a,, b_cJ: stałe (<j>-const), degresywne (<p|Xpj), progresywne (<pi«p2), ze zwiększoną dyskrctyzacją w środku przedziału (<pi<«pj, <p:>ę>j), ze zwiększoną dyskrctyzacją na brzegach przedziału (ę>i>«pj, <pj<q>)), ze zmiennością nieregularną (<p-var) [136),

Szeregi liczb normalnych oraz normy wartości cech są podstawą dyskretyzacji wartości cech charakterystycznych dla potrzeb aktualnych według relacji: