8748916426

Cele edukacji polonistycznej

Rozwijanie osobowości ucznia

Postulat rozwijania osobowości wychowanka, mocno wpisany w edukację polonistyczną, każe traktować ucznia jako cel wszelkich działań dydaktycznych, co wymaga od nauczyciela zwrócenia uwagi na możliwości twórcze dziecka, jego wewnętrzne dylematy, sposób uczestniczenia w świecie kultury oraz potrzebę udoskonalania rzeczywistości i siebie. Powiedzmy od razu - nadrzędnym celem nauczania języka polskiego ma być rozwój człowieka. Aby tak się stało, polonista powinien w procesie kształcenia umiejętnie korzystać ze zdobytej wiedzy z zakresu psychologii, w tym także humanistycznej i transpersonalnej¹, socjologii, filozofii i pedagogiki.

Każda z wymienionych tu dziedzin przynosi inne spojrzenie na ucznia. Polonista posiadający solidną wiedzę z psychologii będzie mógł świadomie i konsekwentnie planować działania dydaktyczne uwzględniające potrzebę zwrócenia uwagi na istotę ludzką - uczestnika owych działań, a co za tym idzie dostrzegania w nim wewnętrznego „ja" i zewnętrznego „organizmu", które tworzą spójny system zwany osobą². Celem projektowanych przez niego zagadnień i rozwiązań lekqi stanie się nie tylko rozwój, ale i kształtowanie osobowości dziecka. Tę ostatnią, jak dowodzi Janusz Reykowski, tworzy wiele elementów³. Należą do nich między innymi potrzeby jednostki, schematy wykonywania czynności, a także nastawienia, które decydują o jej oczekiwaniach i pozwalają oceniać

13

1

   D. Whitmore, Radość uczenia się. Zastosowanie psychosyntezy w wychowaniu. Praktyczny poradnik dla nauczycieli i rodziców, przeł. E. Tichy, Warszawa 1986, s. 23.

2

   J. Kozielecki, Koncepcje psychologiczne człowieka, Warszawa 1997, s. 241.

3

   J. Reykowski, Osobowość, lw:J M. Maruszewski i in.₍ Psychologia jako nauka o człowieku, Warszawa 1967, s. 89-175, także J. Reykowski, Procesy emocjonalne. Motywacja. Osobowość, [w:J Psychologia ogólna, red. T. Tomaszewski, Warszawa 1992, s. 115-131.