problematyki w formie felietonu, zaś inni chętnie widzieli w tym miejscu wywiad. W czym tkwiła owa odmienność propozycji? Bez wątpienia przyczyniły się do tego cechy gatunkowe wymienionych form wypowiedzi. I tak na przykład felieton wymaga od autora lekkości i barwności stylu. Fakty i wydarzenia dotyczące konkretnej rzeczywistości mają stać się tu pretekstem dla odbiorcy do snucia refleksji i interpretowania czy prezentowania zagadnień3. Piszący musi odznaczać się dużą sprawnością językową, lotnością stylu i umiejętnością subiektywnego ujmowania tematu. Problematyka szkolna sprzyja też żartobliwemu czy indywidualnemu traktowaniu tematu. Może również służyć zbieraniu informacji od innych. Takim komunikatem - przekazującym informacje na dany temat4 - będzie właśnie wywiad. Polega on na dowiadywaniu się o poglądach innych ludzi na temat będący przedmiotem rozmowy5. Przeprowadzanie wywiadu oraz planowanie w związku z tym odpowiednich działań pozwala aktywnie uczestniczyć w życiu najbliższego otoczenia6.
Przedstawione wyżej rozważania miały na celu określić stopień uczniowskiej świadomości towarzyszącej wiązaniu tematów wypowiedzi z konkretnymi gatunkami dziennikarskimi. Na ich podstawie można twierdzić, iż badani wykazali się świadomością łączenia konkretnych tematów wypowiedzi z efektywnym sposobem ich prezentami. Wiele do życzenia pozostawiała zaś wiedza uczniów na temat samych gatunków dziennikarskich. Ciekawe informacje w tym zakresie przyniosło ankietowe rozpoznanie teoretycznej znajomości form dziennikarskich przez piętnastolatków (por. Aneks, s. 137-140). Otrzymane wyniki, zestawione w tabeli 1, wskazują na niedostateczny stopień opanowania wiedzy o cechach gatunkowych większości form dziennikarskich, którymi, przypomnijmy, uczniowie chcieli się posłużyć, zabierając głos na tematy spraw publicznych.
Tabela 1. Teoretyczna znajomość gatunków dziennikarskich
Liczba wszystkich ankietowanych |
Procent uczniów umiejących trafnie nazwać gatunek dziennikarski na podstawie podanej definicji | |||||
Reportaż |
Artykuł publicystyczny |
Wywiad |
Notatka |
Felieton |
Esej | |
225 |
77,3% |
12,4% |
97,3% |
16,4% |
20% |
11,5% |
J Ibidem, s. 34-35.
4 Ibidem, s. 184 -185.
5 Dziennikarstwo i jego konteksty, red. Z. Bauer, E. Chudziński, Kraków 1991, s. 164.
6 Zob. Z.A. Kłakówna i in., Sztuka pisania. Klasy 1-3 gimnazjum. Podręcznik do języka polskiego. Ćwiczenia redakcyjno-stylistyczne. Książka nauczyciela, Kraków 2003, s. 68-69.
86