8748916849

Uczony wśród aniołów i samic O stylu miłosnym

Chyba nikomu z piszących o Lalce nie udało się wyminąć problemu miłości, choć różnie traktowano jej rangę w interpretacji utworu. Czesław Latawiec utrzymywał, że tak jak Oziady na romantyzm - Lalka wpłynęła na ujmowanie erotyzmu w Młodej Polsce i że jest to zasadniczy problem powieści¹. Mieczysława Romankówna wolała utaić tę kwestię w szerszym zagadnieniu "romansu psychologicznego" . Sam Prus zżymał się na przesadny kult wątku miłosnego, lecz jego powieść "istotnie była i pozostała do dzisiaj dla czytelnika znakomitą

powieścią o miłości"³. W jej objaśnianiu, po pracach Zygmun-

4    5

ta Szweykowskiego , a zwłaszcza Klary Turey , dość zgodnie eksponowano wpływ romantyzmu z Mickiewiczem na czele. Na tym tle Henryk Markiewicz umieścił "wielką prawdę i odkrywczość psychologiczną" stanów frustracyjnych bohatera**, Mieczysław Inglot dowiódł, iż "obraz idealnej miłości" w Lalce odwołuje się do stereotypu społecznego, godząc zauważalną nierównowagę między osobistą klęską Wokulskiego a "aktem oskarżenia przeciw feudalizmowi"^. Mitycznej proweniencji bohater -twierdzi Wanda Krzemińska - przeżywa uczucie jak neuraste-

g

nik, stąd tak bliski jest dzisiejszemu czytelnikowi .

Prace te koncentrowały się na osobie Wokulskiego, gdyż to on w młodości czytał "książki zbójeckie" apoteozujące kobietę i on zza sklepowej lady szturmował arystokratyczne Okopy

139